Aanbieding Miljoenennota
toespraak | 18-09-2007 | Den Haag, Minister
Mevrouw de Voorzitter!
1954, dat was een heel belangrijk en heel interessant jaar.
Om talloze redenen.
Zo kon men in dat jaar de hele Elfstedentocht op televisie volgen,
werd Rock Around the Clock van Bill Haley een hit, en verscheen er een
bisschoppelijk mandement waarin het katholieken werd ontraden om lid
te worden van de PvdA....
Maar de tijden veranderen.
1954 was ook het jaar dat een - ongetwijfeld heel tevreden - minister
van Financiën, de PvdA-er Johan Van de Kieft, de Kamer kon meedelen
dat er al zeven jaar, gedurende de gehele periode Drees, sprake was
van een begrotingsoverschot.
Dat heeft sindsdien geen enkele minister van Financiën meer kunnen
zeggen.
Vandaag staat hier weer een tevreden minister van Financiën.
Op zeven jaar overschotten kan ik u niet wijzen.
Althans nog niet...
Maar wel bied ik u vandaag een Miljoenennota aan waarin 4 jaar achter
elkaar een overschot op de begroting wordt gepresenteerd.
Dat is voor het eerst sinds 1954.
Een overschot dat zelfs oploopt tot 1,1% structureel in 2011. Daardoor
zal ook de overheidsschuld snel dalen, naar minder dan 40% in 2011. En
ook dat is al tientallen jaren niet meer vertoond... om precies te
zijn is het niet meer gebeurd sinds 1977, het moment dat het kabinet
Van Agt aantrad......
Maar dat is verleden tijd.
Deze Miljoenennota gaat over de toekomst.
Een toekomst waarin groei, duurzaamheid, respect en solidariteit
centraal staan.
Dat waren de centrale doelstellingen van het Coalitieakkoord, ze
vormden de basis van ons Beleidsprogramma, en het blijven de
ijkpunten, ook van deze Miljoenennota.
Mevrouw de Voorzitter!
Dit kabinet doet wat het heeft beloofd.
We realiseren een structureel begrotingsoverschot van 1,1% in 2011.
We zorgen voor een evenwichtig koopkrachtbeeld.
We hebben de koopkracht in 2008 van vooral minima en AOW-ers veilig
gesteld.
We gaan honderden miljoenen extra investeren in onderwijs, in
veiligheid en in milieu.
En we gaan dat allemaal solide financieren zodat latere generaties
niet met de brokken komen te zitten.
Dat gaat natuurlijk allemaal niet vanzelf.
Het geld moet wel ergens vandaan komen.
Het kabinet heeft er daarom voor gekozen juist in 2008, een economisch
sterk jaar, een aantal moeilijke maatregelen te nemen.
Maatregelen bijvoorbeeld om te bezuinigen op het aantal ambtenaren, de
uitvoering van de sociale zekerheid, het aantal subsidies.
En ook maatregelen die milieuvervuilend gedrag belasten
Dat zou de vraag kunnen oproepen waarom we dat juist nu doen, het gaat
immers economisch zo goed?
Het antwoord is: juist daarom nu moeten we het doen.
Want juist nu worden de inkomens hoger en neemt de werkgelegenheid
toe: juist nu vinden mensen zonder baan een baan, mensen met een baan
vinden een betere.
Dat geeft de ruimte om niet alleen te denken aan nu, maar juist nu ook
te denken aan later.
Economen noemen dat anticyclisch beleid, voor wat het waard is.
Voor de niet-economen onder ons: het dak repareren als de zon schijnt,
doen wat nodig is op het moment dat mensen dat het beste kunnen
hebben.
Daarbij is het helaas niet te vermijden dat sommigen er in 2008 in
koopkracht op achteruit gaan. Ik ben blij dat wij ervoor hebben kunnen
zorgen dat dat niet zo is voor de allerlaagste inkomens: zij zullen
het komende jaar zoveel mogelijk worden ontzien.
En van de hogere inkomens, ook de allerhoogste, wordt een extra
bijdrage gevraagd.
Mevrouw de voorzitter!
De afgelopen jaren heeft het financiële beleid van de overheid heel
veel in het teken gestaan van houdbare overheidsfinanciën.
Oftewel het streven om de kosten van een vergrijzende bevolking ook in
de toekomst op te kunnen vangen.
Dat streven blijft ook voor dit kabinet van eminent belang.
Daarom presenteren wij in deze Miljoenennota vier jaar achter elkaar
een overschot op de begroting waardoor de overheidsschuld versneld
wordt afgelost é n nemen wij maatregelen die de overheidsfinanciën ook
na deze kabinetsperiode verbeteren.
Maar er is meer nodig.
Volgende generaties erven immers niet alleen onze staatsschuld maar
zij erven ook onze instituties, zij erven de kracht van onze economie,
zij erven de leefbaarheid van de wijken, zij erven de broeikasgassen
in de atmosfeer en zij erven de vruchten van onze investeringen in het
onderwijs.
Houdbare overheidsfinanciën vragen daarom niet slechts om
spaarzaamheid maar ook om verantwoorde investeringen in een sterkere
samenleving.
Bijvoorbeeld in klimaatbeleid, onderwijsbeleid en sociaal beleid.
Omdat intelligente keuzes nú ons in staat grote problemen - en dus
hoge kosten - stráks te voorkomen.
Beide sporen komen in deze Miljoenennota tot hun recht.
Mevrouw de Voorzitter!
Houdbare overheidsfinanciën vragen om gerichte investeringen en een
solide financiering.
Dat biedt deze Miljoenennota.
Zodat die mooie woorden uit het Coalitie Akkoord, groei, duurzaamheid,
respect en solidariteit in daden worden omgezet.
En niet alleen van betekenis zijn voor sommigen, maar voor zoveel
mogelijk mensen.
Nu en later.
Een begroting, om dan toch Drees maar eens aan te halen: "Vol van
realisme en idealisme (...) die ver vooruitziet, maar daarom niet
voorbijgaat aan wat vlak voor ons ligt."
Mevrouw de voorzitter!
Het is mij een eer om - daartoe gemachtigd door Hare Majesteit de
Koningin - u de ontwerpbegroting voor het jaar 2008 te mogen
aanbieden.
Minister Bos
* Laatst aangepast: 18-09-2007
Ministerie van Financiën