20 juni 2007
Persbericht
DE KRING ROND KIRCHNER
EXPRESSIONISMUS AUS DEN BERGEN
Ernst Ludwig Kirchner, Jan Wiegers, Albert Müller, Hermann Scherer, Philip Bauknecht
Van 15 september 2007 tot 13 januari 2008 is in het Groninger Museum de tentoonstelling De kring rond Kirchner - Expressionismus aus den Bergen te zien. Deze omvangrijke expositie concentreert zich op de kunstenaars die in de omgeving van Davos gedurende de periode 1920-1926 nauwe contacten onderhielden met Ernst Ludwig Kirchner.
In de tentoonstelling De kring rond Kirchner - Expressionismus aus den Bergen wordt voor het eerst het werk samengebracht van Kirchner en de jonge kunstenaars die in de periode 1920-1926 putten uit zijn verworvenheden: Wiegers, Müller, Scherer, Camenisch en Bauknecht. Aan de hand van schilderijen, tekeningen, grafiek en houtsculpturen wordt uiteengezet hoe in de omgeving van Davos een expressionistische mentaliteit kon ontstaan. Die mentaliteit is weliswaar terug te voeren op het werk van Kirchner, maar kende tegelijkertijd sterke aan de lokale omgeving en situatie ontleende karakteristieken. Uiteindelijk duurde de periode van 'heftig' en gezamenlijk beleden expressionisme maar kort, wat vooral is toe te schrijven aan de vroege dood van achtereenvolgens Scherer (1926) en Müller (1927). Wiegers, die in de periode 1920-1921 en in 1925 nabij Davos verbleef, sloeg vanaf 1927 voorzichtig andere wegen in. De inspiratie die hij had opgedaan, resulteerde binnen de Groningse kunstenaarsvereniging De Ploeg wel tot een eigen variant van het Zwitsers expressionisme - tegenwoordig aangeduid als Groninger expressionisme - met als belangrijkste vertegenwoordigers Jan Wiegers, Jan Altink, Hendrik Werkman en Johan Dijkstra.
De tentoonstelling De kring rond Kichner - Expressionismus aus den Bergen verbindt niet alleen het expressionisme van De Ploeg met dat van Kirchner en Zwitserse kunstenaars, het laat bovendien zien hoe gedeelde opvattingen en werkwijzen zich konden vertalen in expressieve schilderijen, werken op papier en sculpturen die alle de uitdrukking zijn van persoonlijke sentimenten.
Aan de hand van uiteenlopende kunstwerken wordt een beeld geschetst van een vitaal expressionisme met eigen karakteristieken.
Onderzoek
Het oriënterend onderzoek dat de laatste jaren in het Groninger Museum werd uitgevoerd naar het Noord-Europees expressionisme maakte duidelijk dat er na de Eerste Wereldoorlog sprake was van een 'zweite expressionistische Welle', die oorspronkelijker en rijker was dan tot nog toe werd gedacht. Ook maakte het duidelijk dat het expressionisme in Groningen een minder geïsoleerde positie innam, onderdeel uitmaakte van een bredere expressionistische stroming en vooral duidelijke verwantschap had met het expressionisme in Zwitserland.
Samenwerking
De tentoonstelling is een initiatief van het Groninger Museum en wordt georganiseerd in nauwe samenwerking met het Kunstmuseum Bern en het Bündner Kunstmuseum Chur, respectievelijk eerste en laatste station van de expositie.
Boek
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerd boek. Nederlandse museumuitgave ISBN 978-90-71691-63-8 . Verschenen bij uitgeverij Scheidegger & Spiess AG, 8001 Zürich
De tentoonstelling is op drie locaties te zien:
Kunstmuseum Bern, 27 april - 19 augustus 2007
Groninger Museum Groningen, 15 september 2007- 13 januari 2008
Bündner kunstmuseum Chur, 16 februari - 25 mei 2008
Noot aan de redactie
Conservator: Han Steenbruggen
Vormgeving tentoonstelling: Mark Wilson