Goede kans op extra Nederlandse zetel in Europarlement
Nederland 26 zetels in het EP 12 september 2007
Nederland krijgt in 2009 waarschijnlijk 26 zetels in het Europees Parlement.
Dat is één zetel minder dan op dit moment, maar één meer dan eerder was
afgesproken.
Een voorstel van de rapporteurs Lamassoure en Severin voor een nieuwe
zetelverdeling na de Europese verkiezingen van 2009 kreeg voldoende
steun in de commissie constitutionele zaken van het Europees
Parlement. Het ziet ernaar uit dat het voorstel in oktober ongewijzigd
zal worden aangenomen door het voltallige parlement en door de
Europese regeringsleiders.
Nieuwe zetelverdeling nodig
De regeringsleiders hadden het parlement in juni om een voorstel voor
de zetelverdeling gevraagd, omdat het nieuwe Hervormingsverdrag van de
EU dit vereist. Het verdrag, waarover de onderhandelingen bijna zijn
afgerond, verhoogt het maximale aantal parlementszetels ten opzichte
van eerdere afspraken - 750 in plaats van 736 - en schrijft voor dat
de zetelverdeling `degressief proportioneel' moet zijn - hoe kleiner
een lidstaat, hoe meer zetels per inwoner. De zetelverdeling die in
2000 in het Verdrag van Nice was afgesproken, voldoet niet geheel aan
dit vereiste. Daarom stellen de rapporteurs voor om elf landen,
waaronder Nederland, meer zetels te geven dan eerder was voorzien.
Tot 2004 had Nederland nog 31 zetels in het Europarlement. "Het is
logisch dat de oude lidstaten sindsdien zetels hebben ingeleverd ten
gunste van de nieuwe lidstaten", stelt Joost Lagendijk,
europarlementariër voor GroenLinks. "Maar in 2000 heeft toenmalig
premier Kok, door in te stemmen met een vermindering van 31 naar 25,
teveel Nederlandse zetels ingeleverd. Hij vond het belangrijker dat
Nederland meer stemmen kreeg in de Raad van Ministers dan België. Dat
was een verkeerde prioriteit, zeker nu het ernaar uitziet dat de
stemmenweging van Nice in 2014 weer wordt afgeschaft, volgens het
Hervormingsverdrag."
De fout van Kok wordt door het voorstel van Lamassoure en Severin ten
dele gerepareerd: Nederland krijgt in 2009 niet 25, maar 26 zetels.
Grensoverschrijdende kieslijsten?
"Het voorstel van de rapporteurs is niet volmaakt, zoals zij zelf ook
toegeven", constateert Lagendijks collega Kathalijne Buitenweg. "Het
biedt geen heldere criteria aan de hand waarvan de parlementszetels
bij volgende uitbreidingen eerlijk verdeeld kunnen worden. Lamassoure
en Severin hebben zich vooral laten leiden door de wens om geen enkele
lidstaat meer parlementszetels af te nemen dan eerder was voorzien.
Dat zou unanieme goedkeuring van de zetelverdeling door de
regeringsleiders bemoeilijken, misschien ook hun instemming met het
Hervormingsverdrag."
"De kans is groot dat de zetelverdeling over een paar jaar alweer
herzien moet worden, bijvoorbeeld indien Kroatië toetreedt tot de EU",
voorspelt Buitenweg. "Dan zal recht moeten worden gedaan aan
demografische ontwikkelingen. In een aantal lidstaten, waaronder
Duitsland, krimpt de bevolking. In andere lidstaten, waaronder
Nederland, groeit deze nog."
"De volgende herziening van de zetelverdeling biedt tevens de kans om
een deel van de zetels te reserveren voor grensoverschrijdende
kieslijsten. Samenwerkende Europese partijen, zoals de Europese
Groenen, kunnen dan een gezamenlijke kandidatenlijst presenteren bij
de Europese verkiezingen. Ik hoop dat het Europees Parlement zich in
oktober al vastlegt op dit voornemen."
Deze democratische vernieuwing maakt alleen kans als het
initiatiefrecht van het Europees Parlement ten aanzien van de eigen
zetelverdeling wordt geformaliseerd in het nieuwe Hervormingsverdrag,
beklemtoont Buitenweg. "Ook die extra zetel voor Nederland komt er
alleen als het Hervormingsverdrag wordt goedgekeurd."
Zie ook:
* verslag Lammassoure/Severin tot wijziging van de bepalingen van
het verdrag betreffende de samenstelling van het Europees
Parlement
(PDF)
* dossier Toekomst van de EU
GroenLinks