Date : 12 September 2007
Sender Name: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
Aanwezigheid van MRSA-stam in Belgische varkenshouderij aangetoond in studie
Een studie in opdracht van voormalig Minister van Volksgezondheid Rudy Demotte toont aan dat bij 68% van de varkenshouderijen in ons land een MRSA-stam aanwezig is bij de dieren. Bij varkenshouders en hun familieleden, komt de resistente bacterie in 37,6% van de gevallen voor.
De gevonden MRSA-stam (ST398) is niet dezelfde als de courante ziekenhuisbacterie en vormt geen onmiddellijke bedreiging voor mens of dier. Voor de voedselveiligheid is er geen risico omdat de bacterie niet overgedragen wordt via het vlees. Wel zijn maatregelen nodig ter bescherming van de varkenshouders en om te vermijden dat de bacterie haar weg vindt naar ziekenhuizen of rusthuizen.
Eerder dit jaar rees ook in Nederland, Frankrijk, Duitsland en Denemarken het vermoeden dat MRSA voorkomt in de varkensstapel.
Methicilline Resistente Staphylococcus aureus of MRSA werd tot voor kort vooral bestreden binnen de rusthuis- en ziekenhuissector waar de bacterie verantwoordelijk is voor een groot deel van de ziekenhuisinfecties. Een ander type van dezelfde bacterie die resistent is aan de meest gangbare vormen van antibiotica, blijkt nu aanwezig te zijn binnen de varkenshouderij.
In maart van dit jaar stelde de federale overheid een "MRSA Taskforce" (*) samen om de omvang van het probleem in kaart te brengen en een eerste serie aanbevelingen te doen. Het rapport van de taskforce werd eind augustus afgerond en toont de noodzaak aan tot verdere maatregelen.
Bij 50 varkenshouders uit gans het land werden in totaal 1.500 dieren onderzocht en werd ook nagegaan of het aanwezige personeel en hun gezinsleden drager zijn van MRSA. Deze resultaten werden vergeleken met een controlegroep van 500 personen die niet in de varkenshouderij actief zijn.
Voorkomen bij varkens
Met 663 positieve gevallen, bleek 45% van de dieren drager te zijn van de bacterie. Van de 50 varkenshouderijen waren er 34 waar MRSA voorkwam onder de veestapel.
Bij de "open" bedrijven die biggen aankopen om ze vet te mesten, werd zelfs in 94% van de gevallen MRSA teruggevonden. In de "gesloten" bedrijven, waar de dieren van bij de geboorte tot dat ze slachtrijp zijn binnen het bedrijf blijven, was de toestand merkelijk beter met 56% aanwezigheid van MRSA.
Voorkomen bij varkenshouders, hun gezin en personeel
Naast de dieren, werden ook 127 personen verbonden aan de bedrijven getest op MRSA. In 37,6% van de gevallen (47 personen) was het resultaat positief. In 25 van de 50 onderzochte bedrijven was minstens 1 persoon drager.
Dit is een hoog percentage in vergelijking met de controlegroep van mensen die niet in de varkenssector actief is. Bij die groep komt MRSA bij amper 0,4% van de mensen voor. Een verhoogd aantal infecties als gevolg van de bacterie, werd bij de dragers echter niet vastgesteld.
De studie toonde ook een duidelijk verband aan tussen mens en dier : hoe meer dieren drager zijn van deze MRSA-stam, hoe groter de kans dat ook personen op het bedrijf drager waren van de bacterie. De personen die het meest in contact komen met de dieren, zijn duidelijk vaker drager dan anderen. Wanneer mens en dier frequent onderling contact hebben, delen ze ook vaak dezelfde bacteriën.
Conclusies
Het is belangrijk te benadrukken dat de aanwezigheid van deze MRSA-stam bij een groot deel van de varkensstapel geen enkele bedreiging vormt voor de voedselveiligheid. Aangezien er geen overdracht is via het vlees, blijft het varkensvlees geschikt voor consumptie.
Uit voorzorg beveelt de taskforce een dringende aanpassing aan van de preventieve strategie tegen MRSA in België. Dit ondermeer door het toevoegen van de varkenshouders aan de risicogroepen bij het screenen van patiënten die het ziekenhuis binnenkomen en daar mogelijk de bacterie binnenbrengen. Bij opname zullen varkenshouders en hun familie onderzocht worden zodat het ziekenhuis de nodige maatregelen kan nemen, indien zij drager zijn van MRSA. De zorg voor de betrokken varkenshouders zal in geen geval in het gedrang komen.
Verder zullen therapeutische richtlijnen opgesteld worden om de varkenshouders en hun gezinnen adequaat te behandelen in geval van eventuele infectie door MRSA en hen te beschermen tegen de overdracht van de bacterie door hun dieren. (Huis)artsen moeten in geval van infecties bij deze groep rekening houden met MRSA als mogelijke verwekker en indien nodig een behandeling starten met aangepaste antibiotica.
De taskforce zet daarom haar werk onverminderd verder en zal binnen 3 maanden concrete maatregelen en voorstellen tot verder onderzoek doen aan de nieuwe Minister van volksgezondheid.
(*) Samenstelling MRSA Taskforce :
§ Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu
§ Belgian Antibiotic Policy Coordination Committee (BAPCOC) § Centrum voor Onderzoek in Diergeneeskunde en Agrochemie (CODA) § Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) § Laboratoire de Référence MRSA-Staphylocoques, ULB Erasme § Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV)
Voor meer informatie :
Dr. Bart Gordts
Voorzitter Federaal Platform voor Ziekenhuishygiëne AZ Sint-Jan Brugge
GSM : 0486/72.91.85
URL: