De Pont stichting
Christiaan Bastiaans
projectzaal
Year Zero
8 september tm 28 oktober 2007
In de projectzaal maakt Christiaan Bastiaans (1951) een installatie
van een aantal van zijn grote fotowerken, textielsculpturen,
tekeningen en collages uit de jaren 1999-2007. Zo ingehouden en streng
als de ruimte is ingericht, zo geladen en associatief zijn de werken
zelf.
Bastiaans karakteriseert zijn thematiek als een onderzoek naar `la
condition humaine'. Om de essentie van het menselijk bestaan te
doorgronden zoekt hij situaties op waarin het gaat om leven en dood en
reist hij naar plekken waar de mens is aangewezen op de meest basale
overlevingsstrategieën.
In de afgelopen jaren was hij onder meer in Oeganda, Sierra
Leone,Tsjaad en Soedan. De foto's die Bastiaans uit deze
oorlogsgebieden mee naar huis neemt, hebben weinig gemeen met de
stroom van beelden die de media over ons uitstorten. Bastiaans wil het
momentane en specifieke van wat hij ziet en meemaakt een grotere
geldigheid geven. In zijn fotowerken is al het overbodige weggefilterd
en is de gefotografeerde werkelijkheid teruggebracht tot zijn
essentie.
Slechts eenmaal staan we op deze tentoonstelling oog in oog met een
individu -een kindsoldaat-, in de overige fotowerken gaat het om het
menselijk soort dat beschutting vindt in een provisorische tent of
zelfs alleen in het kleed dat hem omhult. Vaak zijn op de foto's
uiteenlopende materialen en voorwerpen aangebracht. Pulp, zijde en een
web van draden bieden -hoe teer en fragiel ook- een tweede omhulling,
zoals ook de mineralen en de geneeskrachtige planten waarvan enkele
werken zijn voorzien, een helende werking lijken te hebben.
Ook in de sculptuur klinkt het thema van omhulling door. De
driedimensionale vormen van textiel houden het midden tussen kleding
en bezielde wezens. Het zijn hurt models, die hun identiteit ontlenen
aan de verschillende materialen waaruit ze zijn samengesteld; tule,
watten, verbandgaas, kranten. In een transparant kledingstuk is de
vorm van een kalashnikov te onderscheiden, een gemuteerde arm
verzwaard met een ijzeren gewichtje is beschreven met tekstfragmenten
uit Shakespeare's King Lear.
Terwijl de hurt models een zwijgzame roerloosheid uitstralen, is de
stroom van betekenissen en associaties die de tekeningen en
assemblages op gang brengen, nauwelijks te stuiten. In de assemblages
lopen foto's en prenten uit in getekende voorstellingen, vermengt de
actualiteit zich met het verleden van de Eerste Wereldoorlog of de
beelden uit een psychiatrische inrichting en verandert de geziene
werkelijkheid in de mythe.