Slimme planten chatten op hun eigen netwerk
4 september 2007
Recent onderzoek van vidi-onderzoeker Josef Stuefer aan de Radboud
Universiteit Nijmegen wijst uit dat planten hun eigen chatsysteem
hebben waarmee ze elkaar kunnen waarschuwen. Planten zijn dus niet
zomaar saaie en passieve organismen, die staan te wachten totdat ze
afgeknipt of opgegeten worden. Veel planten vormen interne
communicatienetwerken en zijn in staat om op een efficiënte manier
informatie uit te wisselen.
Chatnetwerk
Veel kruidachtige planten zoals aardbei, klaver, riet en zevenblad
vormen van nature netwerken. Individuele planten blijven voor een
bepaalde tijd met elkaar verbonden door liggende stengels. Deze
verbindingen stellen de planten in staat om via interne kanalen
informatie met elkaar te delen. Daardoor lijken ze sterk op
computernetwerken. Maar waarover zouden planten met elkaar willen
chatten?
Kortgeleden toonden Stuefer en zijn collega's voor het eerst aan dat
klaverplanten elkaar via netwerkverbindingen waarschuwen als er
vijanden in de buurt zijn. Als één van de planten door rupsen wordt
aangevreten, worden de andere leden van het netwerk door een intern
signaal gewaarschuwd. Eenmaal gewaarschuwd versterken de intacte
planten hun chemische en mechanische afweer en worden daardoor
onaantrekkelijk voor de oprukkende rupsen. Door dit Early Warning
systeem kunnen de planten hun belagers dus voor zijn. Experimenteel
onderzoek laat zien dat daardoor de schade aan de planten sterk
beperkt wordt.
Virussen
Maar elk voordeel heeft zijn nadeel. Dat geldt niet alleen voor
internet maar ook voor planten. Het blijkt namelijk dat
plantenvirussen gebruik kunnen maken van de aanwezige infrastructuur
om zich razendsnel over de aangesloten planten te verspreiden. De
infectie van één plant leidt dus tot een infectie van alle planten
binnen het netwerk.
Uit dit onderzoek blijkt overduidelijk dat het algemene beeld van
planten niet goed aansluit bij de werkelijkheid. Wie had nou verwacht
dat de meeste planten om ons heen continu aan het internetten zijn?
Dit onderzoek maakt deel uit van het Vidi-project 'Plant Intranets.
Costs, benefits, & risks of communication pathways in clonal plant
networks' dat wordt gefinancierd door NWO en de Radboud Universiteit
Nijmegen.
Afbeelding: Klaverplantjes kunnen elkaar waarschuwen via een netwerk
van liggende stengels.
..............................
Noot voor de redactie,
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek