Ministerie van Defensie
KAMERVRAGEN EN ANTWOORDEN
04-09-2007
Beantwoording vragen over wapenleveranties van de VS aan het
Midden-Oosten
Vraagsteller: Van Velzen (SP)
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen
gesteld door het lid Van Velzen over wapenleveranties van de VS aan
het Midden-Oosten.
Deze vragen werden ingezonden op 7 augustus 2007 met kenmerk
2060722700.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken op
vragen van het lid Van Velzen (SP) over wapenleveranties van de VS aan
het Midden-Oosten.
1. Bent u bekend met het voornemen van de Verenigde Staten (VS) om
voor miljarden aan wapens te leveren aan Israël, Egypte,
Saudi-Arabië en diverse andere golfstaten? 1)
Ja.
2. Vindt u een dergelijke omvangrijke wapenleverantie verstandig aan
landen ten aanzien waarvan Nederland een zeer strikt wapenexportbeleid
hanteert? Zo ja, kunt aangeven waarom? Deelt u de mening dat het
belangrijk is om vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten te
bevorderen en dat daarom omvangrijke wapenleveranties onverstandig
zijn? Zo ja, bent u bereid te protest aan te tekenen tegen het
voornemen van de VS?
Nederland hanteert een restrictief wapenexportbeleid ten aanzien van
landen in het Midden-Oosten. Dat betekent echter niet dat leveranties
van militair materieel zijn verboden: er bestaat geen wapenembargo op
de landen waaraan de VS voornemens is te leveren.
De precieze samenstelling van het wapenpakket waarover bericht wordt,
kent de regering niet en derhalve spreekt zij daarover geen oordeel
uit. Zij zal ook geen protest aantekenen tegen het Amerikaanse
voornemen. Naar mag worden aangenomen heeft de VS de legitieme
veiligheidsbehoefte van de afnemers, alsmede de regionale stabiliteit
meegewogen bij de beslissing omtrent de nu aangekond igde leveranties
van militair materieel.
3. Is het u bekend of Nederland en/of andere (NAVO) bondgenoten van de
VS zijn geraadpleegd over dit voornemen? Indien ja, wat was daarop de
reactie van Nederland en/of de andere bondgenoten? Indien neen, vindt
u niet dat Nederland en andere (NAVO) bondgenoten bij dit besluit
hadden moeten worden betrokken? Is er sprake van wapens waarvoor
Nederlandse bedrijven componenten leveren of gaan leveren?
Nederland is niet door de VS geraadpleegd over het voornemen tot
wapenleveranties aan landen in het Midden-Oosten. Het is Nederland
niet bekend of andere NAVO-bondgenoten over dit voornemen door de VS
zijn benaderd. In NAVO-verband wordt niet overlegd over voornemens van
individuele bondgenoten tot wapenleveranties aangezien dit een
nationale bevoegdheid betreft. Wel heeft de VS de bondgenoten, na de
publieke bekendmaking, in algemene zin geïnformeerd over de waarde
van de voorziene leveranties.
Zoals in het antwoord op vraag 2 reeds gesteld, is de regering niet
bekend met de exacte inhoud van de transacties. Het kan niet worden
uitgesloten dat Nederlandse bedrijven componenten (zullen) leveren
voor door de VS te exporteren systemen.
4. Deelt u de mening dat de verhoging van de militaire steun door de
Verenigde Staten aan Israël met 25% om het militaire overwicht van
Israël te behouden (ondanks de grote leveringen aan de Arabische
landen) op zijn minst het begin van een wapenwedloop kan worden
genoemd? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wat gaat u bilateraal of binnen
EU-verband ondernemen om deze tendens te keren?
De Verenigde Staten leveren al vele jaren militaire goederen aan
Israël en andere landen in het Midden-Oosten en de Golf. Dit heeft in
het verleden niet geleid tot een wapenwedloop tussen de betrokken
landen. De regering ziet geen aanleiding tot initiatieven in deze
context.
5. Is de witte lijst met acceptabele eindbestemmingen voor gezamenlijk
geproduceerde militaire goederen en technologie die Nederland en de VS
op zouden stellen in het kader van de Declaration of Principles tussen
Nederland en de VS van 12 maart 2002 al gemaakt? Staat één of meer
van de volgende landen hier op:
Egypte, Israël, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten?
In het kader van de Declaration of Principles (DoP) is geen âwitte
lijstâ opgesteld. Wellicht doelt u op paragraaf 4 van de sectie âSales
and Export Proceduresâ van de DoP, waarin de term acceptable export
destinations voorkomt. Het kerndoel van deze paragraaf is echter te
komen tot vereenvoudigde exportprocedures, niet opstelling van een
landenlijst.
6. Deelt u de mening, zoals verwoord door een deskundige, dat de
wapenleveranties aan de omringende landen leidden tot druk op Iran om
juist een kernwapen te ontwikkelen? 2)
Nee.
7. Deelt u de mening dat met het leveren van luchtdoelraketten,
Patriot raketten (type PAC), en satellietgeleide bommen 3) de VS juist
de offensieve capaciteiten van haar bondgenoten vergroot en dat
daarmee de kans op een gewapend conflict in de regio groter wordt? Zo
ja, bent u bereid te protesteren bij de VS om af te zien van het
leveren van deze wapens?
Nee.
8. Deelt u de mening dat het onverstandig is van de VS om wapens te
leveren aan landen die op gespannen voet met elkaar staan, zoals het
geval is tussen Israël en haar Arabische buurlanden? Acht de minister
de wapenleveranties bevorderlijk voor de interne rust en veiligheid in
de desbetreffende Arabische landen?
Nee, zie ook het antwoord op vraag 2.
1) Trouw, 30 juli 2007
2) NOS-journaal 13:00, 31 juli 2007
3) Zie links