Europese primeur voor Nederlandse bd-boer
04/09/2007 09:13
Jan Vrolijk
Oosthuizen - 4 september 2007
Jan Vrolijk in het Noord-Hollandse Oosthuizen heeft met het produceren van biologisch-dynamisch kalfsvlees een Europese primeur bereikt. De veehouder zocht én vond een manier om met zijn ijzersterke, Hollandse melkkoeien aan een toenemende vraag te beantwoorden: diervriendelijk geproduceerd kalfsvlees.
Vrolijk had jarenlang een melkveebedrijf. Zijn zogenoemde dubbeldoelkoeien (roodbont vee dat wordt ingekruist met de Groninger blaarkop) gaven eerst een aantal jaren melk en gingen daarna naar de slager. Het vlees werd vervolgens vanaf de boerderij rechtstreeks aan de consument verkocht.
Sinds een klein jaar experimenteert Vrolijk met het aanhouden van de kalfjes, ook als het stiertjes zijn. Normaal gesproken gaan stierkalfjes met tien dagen van het bedrijf af, naar de reguliere kalvermesterij. Vrolijk stopte geleidelijk aan met het melken van zijn vee. Alle kalfjes bleven bij hun moeder en in het afgelopen voorjaar beleefden velen van hen de eerste weidegang. Eind juni ging het eerste stierkalf naar de slager en binnenkort is de eerste afzet van biologisch-dynamisch kalfsvlees een feit.
De voordelen zijn legio: kalfjes bij de koeien, dat levert gezonde, blije beesten op. De kalfjes leven - afhankelijk van het seizoen - in de wei of in de stal, altijd in de kudde, en kunnen naar behoefte bij hun moeder melk drinken. Ze groeien op zonder krachtvoer, zonder hormonen, zonder vaccins, zonder antibiotica of andere hulpmiddelen. Het kalf mest zichzelf in feite af. Na een maand of tien, als het kalf gereed is om naar de slager te gaan, is de band met de moederkoe van nature al wat losser en de scheiding daardoor minder pijnlijk. In alle opzichten wordt het meest natuurlijke patroon gevolgd, wat een unicum is geworden in de moderne veehouderij.
Het kalfsvlees is op 100% biologisch-dynamische wijze verkregen. De consument hoeft zich niet te schamen om dit kalfsvlees te eten. De kalveren van De Klaverhoeve zijn stevige, robuuste dieren, die van het leven hebben kunnen genieten. Ze zijn in alle vrijheid en met veel liefde opgegroeid. Omdat het vee op de Klaverhoeve alleen grasgewassen eet heeft het vet in het vlees een hoog Omega-3 gehalte. Dit vetzuur draagt onder andere bij tot het voorkomen van hart- en vaatziekten.
In Nederland is nog niet eerder biologisch-dynamisch kalfsvlees geproduceerd. Ook op Europees niveau is hier sprake van een primeur, zeker omdat het hier gaat om kalfsvlees dat afkomstig is van niet-specifiek vleesvee.
Over biologisch-dynamisch
Biologische landbouwregels zijn gebaseerd op behoud van onder meer bodemvruchtbaarheid, milieu en dierenwelzijn. De biologische landbouw wijst genetische manipulatie van planten en dieren af.
Biologisch-dynamisch gaat verder. Deze bijzondere vorm van landbouw komt voort uit de antroposofie, een levensvisie die begin 20e eeuw is ontwikkeld door Rudolf Steiner. BD-boeren besteden veel aandacht aan de bevordering van het leven in en de vruchtbaarheid van de bodem en aan het gezond volwassen worden van de dieren op het bedrijf.
Waarin verschilt biologisch-dynamisch vlees van biologisch vlees?
1) Het voer: op biologisch-dynamische boerderijen krijgen de dieren 100% biologisch voer. Dat voer komt voor koeien ook nog eens voor minimaal 80% van het eigen bedrijf. Op biologische bedrijven mag de helft van het voer worden aangekocht. En dan ook nog eens deels van gangbare kwaliteit.
2) De dieren: de dieren zijn geboren en getogen op het eigen bedrijf of in elk geval op een ander biologisch bedrijf. Biologisch vlees kan afkomstig zijn van dieren van gangbare herkomst. Biologisch-dynamische koeien worden niet onthoornd. Op biologische boerderijen is dit wel toegestaan.
3) Puur vlees: een essentieel uitgangspunt van de BD-landbouw is het behouden en doorgeven van de oorspronkelijke levenskracht van planten en dieren. Vanuit deze zienswijze worden producten zo min mogelijk bewerkt. Een BD-slager probeert het vlees zo ongeschonden mogelijk door te geven. Het gebruik van kunstmatige hulpstoffen voor kleur, geur en smaak is verboden. In de BD is het gebruik van nitriet (voor kleur) en natriumlactaat (voor conservering) niet toegestaan. Deze additieven mogen volgens de biologische regels wel worden gebruikt.
Stichting Demeter
Stichting Demeter is verantwoordelijk voor de Demetercertificering en de Demeterpromotie in Nederland en Vlaanderen. Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biologisch-dynamische landbouwbedrijven en de al dan niet verwerkte producten. De gecertificeerde bedrijven en producten worden gecontroleerd en gecertificeerd op basis van de strengste Demeternormen.
Een woordvoerder van de Stichting liet weten dat het produceren van bd-kalfsvlees is toegestaan binnen de Demetervoorwaarden.
Over de Klaverhoeve
Jan en Annette Vrolijk hebben een veehouderij in Oosthuizen, in De Zeevang polder. In 1990 is het bedrijf overgeschakeld op een biologisch-dynamische bedrijfsvoering. Toen is er ook een begin gemaakt met de inzaai van klaver in het grasland. De koeien kregen een ruime strostal, waardoor ze hun horens kunnen behouden en zich in de koppel goed thuis kunnen voelen.
Jan Vrolijk nam het initiatief om de kalfjes bij zijn melkkoeien te laten lopen. De kalfjes groeiden als kool door de moedermelk. Hierdoor kon er echter minder melk aan de fabriek worden geleverd. Om dat te bekostigen liet Jan koeien door burgers adopteren. De adoptievrienden krijgen twee maal per jaar de gelegenheid om op het bedrijf te komen en zich zo op de hoogte te houden van het welzijn van hun koe en de bedrijfsontwikkelingen op de Klaverhoeve.
Sinds oktober 2006 experimenteert Jan Vrolijk met het aanhouden van alle kalfjes en maakte hij de geleidelijke overgang van melkproductie naar volledige vleesproductie: Vrolijk Vlees.
Op zondag 30 september organiseert De Klaverhoeve een proeverij voor de consument. Op de laatste dag van de Week van de Smaak (http://www.weekvandesmaak.nl/ en http://www.biologica.nl/agenda/) kunnen burgers zelf komen proeven van het Vrolijke Vlees.
Van 11.00 tot 16.00 uur bent u welkom op De Klaverhoeve: Oosteinde 70,
1474 ME in Oosthuizen.
http://www.klaverhoeve.com