Eerste bewijs voor haklandbouw in Swifterbant
Bij een archeologische opgraving in Swifterbant hebben onderzoekers
een belangrijke vondst gedaan. Het gaat om een prehistorische akker
die op de oever van een oude zijtak van de IJssel was gelegen. De
akker dateert uit de periode 4300-4000 voor Chr., de beginperiode van
de akkerbouw in Nederland. De akker van Swifterbant is een unicum in
de Europese prehistorie. Terwijl de verbouw van granen goed
gedocumenteerd is, zijn archeologische gegevens over de ligging en
omvang van akkers alleen beschikbaar over ploeglandbouw.
De nieuwe vondst in Swifterbant, waar medewerkers van de
Rijksuniversiteit Groningen, het Flevolandse Nieuwland Erfgoedcentrum
en amateurs uit de hele provincie aan het werk zijn, is de eerste
akker van een boerenbestaan gebaseerd op de primitievere haklandbouw
en is daarmee beeldbepalend voor dit type landbouw in het continent.
De akker is als een regelmatige bodemverstoring herkenbaar. Deze
regelmaat geeft aan dat de verstoring geen natuurlijke maar een
menselijke oorzaak heeft.
Microscopisch bodemonderzoek wijst erop dat de bodemverstoring het
gevolg is van het omwoelen van de grond ten behoeve van akkerbouw.
Deze interpretatie wordt ondersteund door het voorkomen van
microscopische skeletresten van een diatomeeënsoort (kiezelwier)
kenmerkend voor akkers. De microscopische aanwijzingen en
veldwaarneming leveren zo een duidelijke interpretatie als een met een
schep of hak bewerkte akker. De akker van Swifterbant is zeker
afwijkend van wat wij tegenwoordig daaronder verstaan. Niet alleen
werd de akker met een eenvoudig werktuig bewerkt, ook was de akker
veel kleiner. Mogelijk gaat het om een terrein van zo'n honderd
vierkante meter. In deze `prehistorische moestuin' werden in kleine
veldjes primitieve graansoorten, emmertarwe en naakte gerst, verbouwd.
Provincie Flevoland