21 augustus 2007
onderwerp bijlagen
Antwoord kamervragen vaste commissie voor LNV inzake Schikking WHV
Geachte Voorzitter,
In deze brief beantwoord ik de vragen van de vaste commissie voor LNV naar aanleiding
van het vonnis inzake de WHV-procedure, uitgesproken op 3 juli jl. door het gerechtshof
Arnhem tegen de Staat der Nederlanden.
1.
Welke conclusies verbindt u aan het op 3 juli door het gerechtshof in Arnhem uitgesproken
vonnis, waarin het hof stelt dat de Staat alle schade van buitensporig getroffen
varkenshouders dient te vergoeden?
Bij de invoering van de Wet herstructurering varkenshouderij (Whv) in 1998 werd het
stelsel van mestproductierechten omgezet in het varkensrechtenstelsel. Hierbij was de
werkelijke varkensbezetting in het jaar 1996 of 1995 (naar eigen keuze) bepalend voor de
omvang van de varkensrechten. Niet benutte mestproductierechten, de zogenoemde
latente mestproductierechten, werden derhalve niet omgezet in varkensrechten. Voor een
aantal hardheidsgevallen is in het Besluit hardheidsgevallen herstructurering
varkenshouderij (Bhhv) een uitzondering gemaakt. Naast deze zogenoemde
hardheidsgevallen blijven er echter individuele situaties die onder geen enkele
uitzondering vallen.
De Staat is sinds 1998 met de NVV en een aantal individuele varkenshouders in een
procedure verwikkeld omtrent de rechtmatigheid van de Whv. De Hoge Raad heeft bij
arrest van 16 november 2001 geoordeeld dat de Whv in zijn algemeenheid niet strijdig is
met hogere regelgeving. Wel vond de Hoge Raad dat de Whv in verband met bijzondere,
niet voor alle varkenshouders geldende feiten en omstandigheden in sommige
situaties een individuele buitensporige last voor de betrokken varkenshouders kan
opleveren, indien geen financiële compensatie wordt verstrekt. Wat deze "bijzondere, niet
voor alle varkenshouders geldende feiten en omstandigheden" zijn, heeft de Hoge Raad
niet gespecificeerd. De Hoge Raad heeft de zaak vervolgens terugverwezen naar het Hof
Arnhem om zich te buigen over en arrest te wijzen in vier individuele gevallen.
In twee van deze gevallen heeft het Hof op 29 augustus 2006 een tussenarrest gewezen. In
deze twee gevallen is er volgens het Hof geen sprake van een individuele buitensporige
last.
Het op 3 juli jl. gewezen arrest betreft de andere twee gevallen. Hierbij heeft het Hof voor
één van de individuele gevallen geoordeeld dat sprake is van een buitensporige last. De
andere varkenshouder heeft een bewijsopdracht gekregen.
Uit de twee tussenarresten blijkt dat het Hof vooralsnog slechts in één geval oordeelt dat
er sprake is van een buitensporige last. Het gaat hier overigens om tussenarresten, het
eindarrest zal pas gewezen worden nadat het vierde individuele geval aan zijn
bewijsopdracht heeft voldaan. Het Hof heeft zich in het arrest van 3 juli jl. niet uitgelaten
over de hoogte van de schade die vergoed zou moeten worden, doch slechts over het wel
of niet bestaan van een buitensporige last. Daarmee heeft het Hof dus zeker niet gesteld
dat de Staat alle schade van buitensporig getroffen varkenshouders dient te vergoeden.
De Staat is vooralsnog voornemens om cassatie in te stellen. Dit is echter pas aan de orde
nadat het Hof eindarrest heeft gewezen.
2
Bent u bereid om in overleg te treden met de Nederlandse Vereniging van Varkenshouders
over een mogelijke compensatie van de geleden schade, zodat verdere juridische
procedures zouden kunnen worden voorkomen?
In het verleden is de Staat regelmatig gevraagd om voor deze individuele gevallen een
schikking te treffen voor de geleden schade. De Staat is van oordeel dat de civiele rechter
de aangewezen instantie is om te bepalen in welke gevallen precies sprake is van een
individuele buitensporige last en in welke gevallen niet. Juist omdat het in deze zaken
gaat om een individuele beoordeling van de bijzondere, alleen voor die specifieke
varkenshouder geldende feiten en omstandigheden, waarvoor de Hoge Raad geen nadere
specificatie heeft gegeven, dient de rechter hierover te oordelen. Gelet hierop ligt een
schikking niet in de rede.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
---- --
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit