vvd
International
31-7-2007
Liberale `Summerschool' in Wit-Rusland
Onder het bewind van president Loekasjenko worden de mensenrechten in
Wit-Rusland geschonden. Het dieptepunt waren vier politieke
tegenstanders die zijn verdwenen in 2000. Gedurende verkiezingen
worden oppositie politici zonder duidelijke redenen gevangen genomen
en Wit-Rusland behoort tot de top 10 landen met de minste
mediavrijheid.
In deze laatste dictatuur van Europa ondersteunt de VVD al langere
tijd de oppositionele krachten.
Wit-Rusland (door de inwoners liever Belarus genoemd) was een van de
Sovjetrepublieken, die zich in september 1991 onafhankelijk
verklaarde. Na een eerste periode van relatieve democratische vrijheid
is het land sinds Aleksandr Loekasjenko in 1994 tot president werd
gekozen, snel afgegleden tot een autoritaire staat. Vanaf 1996 werden
zowel in de parlements- als presidentsverkiezingen gekenmerkt door
grootschalige verkiezingsfraude. Dit wordt telkens weer bevestigd door
de internationale waarnemers van de EU, de OVSE als die van de
oppositiepartijen.
Internationaal geniet Belarus de steun van vooral Rusland, al zijn de
relaties de laatste tijd bekoeld door de verhoging van de gasprijzen
door Rusland. De economie van Belarus draaide voor een belangrijk deel
op het doorverkopen van goedkoop gas aan West-Europa. Ondanks de
minder goede relaties is er amper druk vanuit Rusland om het land te
democratiseren en de rechtstaat te herstellen.
Druk vanuit het westen komt van zowel de Verenigde Staten als de
Europese Unie, de VS zetten Belarus onder druk door vergaande
economische sancties. De Europese Unie heeft een visumverbod ingesteld
voor de hoogste functionarissen en stelt juist meer voordelen in het
vooruitzicht als het land zich gaat hervormen. In het Europees
parlement is het voornamelijk de VVD'er Jeanine Hennis-Plasschaert die
de problematiek van Belarus hoog op de agenda zet.
Naast de druk op de regering proberen ook verschillende internationale
organisaties oppositiebewegingen in het land te ondersteunen. Dit werk
wordt zeer bemoeilijkt door het beleid van Loekasjenko. Dit bleek op
de "Belarus Interested parties' meeting" in Vilnius, waar de VVD eind
juni aan deel nam. De internationale organisaties hadden scherpe
kritiek op het gebrek aan medewerking van de regering en veel westerse
vertegenwoordigers mogen het land zelfs niet meer in. Vaak worden
bijeenkomsten daarom buiten Belarus georganiseerd.
Toch heeft de VVD in samenwerking met haar liberale zusterpartij, de
UCP, afgelopen week een summerschool kunnen organiseren in Belarus
zelf. Wetenschappers, politici, ondernemers en studenten kregen hier
de kans om met elkaar in discussie te gaan over het beleid van
Loeksjenko en de toekomst voor Belarus. Het lijkt erop dat de
bevolking in een gouden kooi leeft; schone straten, ogenschijnlijk
mooie gebouwen, prachtige natuur, goed geklede mensen en iedereen
heeft een baan en zekerheid op een pensioen (tot nu toe dus
betaald uit de gasbaten). Vandaar dat de aanhang van Loekasjenko nog
zo groot is, maar het grootste probleem komt naar boven wanneer mensen
zich tegen het beleid uitspreken.
De burgers worden erg eenzijdig geïnformeerd over allerlei zaken, wat
leidt tot een groot gebrek aan kennis. Docenten op de universiteiten
kunnen geen open discussies met hun studenten voeren. Vandaar dat de
summerschool een gelegenheid bood om open te brainstormen over de
toekomst van Belarus. Het probleem is dat er voor een liberaler,
democratischer beleid een overgangsperiode nodig is. Hier vrezen de
mensen voor; het is moeilijk te verkopen dat een nieuw beleid zijn
vruchten pas na een langere periode afwerpt. Mensen willen direct
resultaat zien. Het is helemaal moeilijk om dit te communiceren als
alle communicatiemiddelen in handen van de regering zijn en het risico
bestaat dat je opgesloten wordt als je deze mening verkondigd. Een erg
lastige situatie, maar alle deelnemers waren er van overtuigd dat het
zo niet langer kan. Vrijheid van meningsuiting is een kostbaar goed,
dat verdedigd moet worden.
VVD