Publieke zwangerschapsuitkering zelfstandigen nodig?
De Commissie Gelijke Behandeling (CGB) heeft het kabinet geadviseerd
opnieuw een publieke regeling voor zwangere zelfstandigen in te
voeren. Het Verbond is daar niet op tegen, maar vindt zo'n regeling
tegelijkertijd niet echt nodig. "Onze bevinding is dat de markt zijn
werk doet. Er zijn voldoende mogelijkheden voor vrouwelijke
zelfstandigen om een (aanvullende) dekking bij de
arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten, die voorziet in een
uitkering tijdens zwangerschaps- en bevallingsverlof", aldus
beleidsadviseur Esperanza van der Zon.
Tot 1 augustus 2004 was er een publieke voorziening, waarop
vrouwelijke zelfstandigen een beroep konden doen als ze met
zwangerschaps- en bevallingsverlof gingen. Met de afschaffing van de
Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) is deze
mogelijkheid verdwenen. Zelfstandigen kunnen wel een particuliere
arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten, maar die biedt - zonder
extra dekkingen - geen dekking tijdens zwangerschaps- en
bevallingsverlof, aangezien zwangerschap geen risico is (zoals
arbeidsongeschiktheid), maar doorgaans een bewuste keuze. De
verzekering biedt overigens wel dekking bij die gevallen van
arbeidsongeschiktheid, die samenvallen met of het gevolg zijn van
complicaties tijdens de zwangerschap en bevalling.
Extra dekking
Om zelfstandigen tegemoet te komen, heeft een groot aantal
verzekeraars een extra dekking ontwikkeld bij de
arbeidsongeschiktheidsverzekering, die voorziet in een uitkering
tijdens een normaal verlopend zwangerschaps- en bevallingsverlof. De
meeste verzekeraars bieden deze extra dekking zonder daarvoor extra
premie te vragen. Wel gelden doorgaans beperkende voorwaarden, zoals
het hanteren van een wachttijd van een bepaalde periode (bijvoorbeeld
twee jaar). "Die wachttijd is nodig, omdat er anders een groot risico
op antiselectie ontstaat. Alleen vrouwen die zwanger willen worden,
zullen immers om de aanvullende dekking vragen", aldus Van der Zon.
"Overigens zijn er ook mogelijkheden voor vrouwelijke zelfstandigen om
via een collectief contract een arbeidsongeschiktheidsverzekering met
zwangerschapsdekking zonder wachttijd af te sluiten, bijvoorbeeld via
het Platform Zelfstandig Ondernemers."
Geen discriminatie
Over de wachttijd is de afgelopen tijd veel te doen geweest. De CGB
oordeelde vorig jaar dat het hanteren van een wachttijd een verboden
onderscheid is. Uitspraken van diverse rechtbanken wezen echter uit
dat het onderscheid wel degelijk is toegestaan, omdat er objectieve
rechtvaardigingsgronden aan ten grondslag liggen, namelijk het
voorkomen van oneigenlijk gebruik en het vaststellen van een juiste
premie.
De CGB blijft de huidige situatie echter problematisch vinden en heeft
in een advies aan het kabinet aanbevolen alsnog een publieke regeling
in te stellen. "Op zich hebben we daar geen bezwaar tegen, maar de
vraag blijft of het geen dure oplossing is voor een beperkt probleem",
meent Van der Zon. "Onze ervaring is dat de markt zijn werk goed doet.
Bovendien beperkt een verplichte publieke regeling de keuzevrijheid om
te bepalen of en zo ja, in hoeverre zelfstandigen zich tegen dit
risico willen verzekeren."
Verzekerd!, juli 2007
Verbond van Verzekeraars