Sensoa - Vlaams service- en expertisecentrum voor seksuele gezondheid en hiv
Nieuwe vormen hiv-preventie naar homomannen blijken nodig
Sensoa speelt in op veranderde context
Het aantal besmettingen met hiv bij homomannen is de laatste jaren
toegenomen. Sensoa, het Vlaams service- en expertisecentrum voor
seksuele gezondheid en hiv, blijft daarom nieuwe vormen van preventie
ontwikkelen. Voorbeelden zijn het Safe Sex Zone-concept voor
homohoreca, de website Mannenseks.be of het preventiemagazine Bend.
Die jarenlange preventie werkt. De meerderheid van de Vlaamse
homomannen vrijt na al die jaren nog steeds overwegend veilig. Het is
net deze volgehouden inspanning - zowel op het vlak van preventie als
op het vlak van individueel gedrag - die België vrijwaart van
Afrikaanse toestanden.
Bij de nieuwe besmettingen bij mensen met een Belgische nationaliteit
zien we een bevestiging van een westerse trend: bijna twee derde van
de nieuwe diagnoses doet zich voor bij mannen met homoseksuele
contacten. Twintig jaar na de start van Het Aidsteam (dat integreerde
in Sensoa) is preventie naar homomannen nog steeds een even grote
prioriteit, al ziet ze er anders uit. Ze is zelfs beter structureel
verankerd dan in de beginjaren. Er worden meer condooms in de
homohoreca verspreid dan ooit tevoren. Voor de preventieaffiches
werden vaste klikkaders ontwikkeld die in de homohoreca hangen.
Daarbij krijgt Sensoa de volle medewerking van de baruitbaters. Bijna
alle homozaken die de mogelijkheid bieden tot seksuele contacten,
ondertekenden mee het Safe Sex Zone concept. Dit houdt in dat de
uitbater mee verantwoordelijkheid draagt over de hiv- en soa-preventie
in zijn zaak en zorgt voor gratis condooms plus een condoomautomaat
indien sekscontacten in zijn zaak mogelijk zijn. Verder werden de
website www.mannenseks.be en het glossy preventiemagazine Bend
ontwikkeld, die beiden actuele informatie over veilige seks en
relaties bieden, op maat van de doelgroep.
Alleen: aids heeft veel van zijn dramatisch karakter verloren. Hoewel
het tot op heden een ongeneeslijke ziekte met zware gevolgen blijft,
wordt de doelgroep homomannen niet meer met de afschuwelijke gevolgen
ervan geconfronteerd. Bovendien is de crisissfeer verdwenen. Dat is
logisch, omdat mensen nu eenmaal geen vijfentwintig jaar in een
constante crisissfeer kunnen leven.
Dat een deel van de homomannen zich weinig gelegen laat aan
preventieboodschappen en roekeloos met hun eigen gezondheid (en die
van anderen) omspringen, is helaas een feit. Signalen uit de
holebibeweging dat een dergelijk gedrag niet toelaatbaar is, zijn
uiteraard welkom. Dat gebeurt overigens al. Steeds meer homomannen
laten op websites en in publicaties hun ongenoegen horen over het
gedrag van collega's die het niet nauw nemen met veilig vrijen, ook al
zijn ze zelf misschien seropositief... Ook Sensoa draagt de boodschap
uit dat mensen die bewust onveilig vrijen zich onverantwoord - en
eventueel zelfs strafbaar - opstellen. Daarmee is het probleem echter
niet van de baan.
Met de steun van (toenmalig) minister Vervotte en het Agentschap Zorg
en Gezondheid werd op 15 maart laatsleden een Ronde Tafel
samengeroepen om een antwoord te zoeken op de de stijging van het
aantal nieuwe besmetingen rond hiv en soa bij homomannen. De
overheid, Sensoa, artsen uit aidsreferentiecentra, de holebibeweging
en de homohoreca nemen hieraan deel. Tegen 1 december zullen de
verschillende werkgroepen aanbevelingen formuleren voor diverse
maatregelen en bijkomende acties. Het gaat om een pakket van
gecoördineerde activiteiten, want het is duidelijk dat er geen
eenvoudig antwoord is op de huidige evolutie. Dat er nood is aan meer
wetenschappelijk achtergrondmateriaal, weten we ook reeds. Momenteel
beschikken we immers niet over correcte verspreidingscijfers,
risicoprofielen of recente gegevens over de motivatie om al dan niet
veilig te vrijen in een veranderde context. Om de preventie te
verfijnen, hebben we deze onderzoeksgegevens dringend nodig.
Tot slot nog deze bedenking: voor Sensoa gaan preventie en
solidariteit hand in hand. Als mensen met hiv met de vinger worden
gewezen of in een isolement terechtkomen, kan je moeilijk verwachten
dat ze voor hun serostatus uitkomen. En het bespreekbaar maken van
een hiv-besmetting is net één van de elementen die een hiv-preventie
nieuwe stijl broodnodig heeft... Rond Wereld Aids Dag zullen we
hieraan extra aandacht besteden.