De Pont stichting
Jean-Pierre Raynaud
La Maison
vanaf 21 juli 2007
De vroegste werken van Jean-Pierre Raynaud (1939) dateren uit het
begin van de jaren zestig. Eerder had hij een opleiding tot tuinman
gevolgd, maar na enkele jaren besloten om hier niet in door te gaan.
De keuze voor het kunstenaarschap maakt Raynaud na een lange periode
van zelfreflectie en zonder academische scholing. Het is de periode
waarin de kunstenaars van het Nouveau Réalisme kunstwerken maken die
zijn opgebouwd uit allerlei gewone materialen en objecten. Raynaud wil
echter niet de oppervlakkigheid van ons bestaan maar juist de
spiritualiteit ervan tot uitdrukking brengen.
De kunstenaar noemt zijn vroege werken 'Psycho-Objets' en geeft
daarmee de sterke emotionele lading ervan aan. Veel van de objecten
hebben door hun aard en kleur de werking van tekens en signalen die
waarschuwen voor dreiging en gevaar. Dit wordt nog versterkt doordat
Raynaud zijn werk dikwijls uit reeksen van identieke objecten of
afbeeldingen laat bestaan. Raynauds fascinatie voor een uniforme en
seriële beeldtaal vindt zijn hoogtepunt in het gebruik, vanaf 1971,
van de vierkante, witte tegel. Dit keramische massaprodukt is bepalend
voor bijna al zijn verdere werk. De witte tegel representeert
industriële perfectie, hygiëne en banaliteit tegelijk.
Het verst doorgevoerde gebruik van de witte tegels is een door Raynaud
zelf gebouwd huis in een buitenwijk van Parijs. In 1974 opent hij 'la
Maison de La Celle-Saint-Cloud' waarvan alle wanden, vloeren en
plafonds zijn betegeld. De steriele ruimtes tonen ultieme perfectie
maar kunnen in hun smetteloosheid ook meer morbide associaties
oproepen. Met de witte tegels maakt Raynaud ook een groot aantal
wandobjecten ('Carrelages') en sokkels ('Stèles'). Het huis 'La
Celle-Saint-Cloud' leidt tot de bouw van een aantal betegelde ruimtes
en cabines ('Espaces zéro') die de absolute leegte lijken te
celebreren.
Raynaud sluit 'La Celle-Saint-Cloud' voor het publiek in 1988. In 1993
breekt hij het huis af en gebruikt de brokstukken voor een enorme
installatie in het Musée d'art contemporain (CAPC), Bordeaux. Een
groot deel daarvan is nu in Tilburg te zien.