LTO Noord


Versoepelingen blauwtong weer van de baan

Blauwtongvirus weer actief

De houders van koeien, schapen en geiten wordt geadviseerd om alert te zijn op blauwtong. Deze virusziekte zorgt in de meeste gevallen nauwelijks voor problemen, maar in sommige schapenrassen, zoals de Mergelander schapen, kan de schade groot zijn door uitval en verminderde productie. Behandeling met toegelaten insecticiden kan helpen om de dier te beschermen tegen knutten, die blauwtongvirus kunnen verspreiden.

Dit zegt Toon van Hoof, portefeuillehouder Diergezondheid van LTO Nederland, naar aanleiding van nieuwe gevallen van blauwtong in Duitsland en België. Hij noemt de uitbraken een enorme tegenvaller omdat werd gehoopt dat de virusziekte in Noord-West Europa op zijn retour zou zijn. LTO heeft er echter steeds rekening mee gehouden dat blauwtong, een van oorsprong subtropische ziekte, de winterperiode zou overleven.

De nieuwe gevallen zijn voor het ministerie van LNV aanleiding geweest om op dinsdag 17 juli 2007 de doorgevoerde versoepelingen voor blauwtong in te trekken. Dit houdt in dat de eerdere afspraken tussen Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Luxemburg over lichtere regimes voor export, transport en gezondheidseisen van de baan zijn. Nederland bestaat voor gebied ruwweg onder de lijn Lisse-Twente uit één grote 20-km zone, de rest van het land is en zogenoemd beperkingsgebied.

Na paar keer vals alarm staat nu vast dat het blauwtongvirus in ieder geval in beide buurlanden actief is. De zogenoemde âvirusvrije periodeâ is hiermee voorbij. LTO Nederland heeft bij het ministerie aangedrongen op een zo helder mogelijke communicatie over de wijzigingen richting verschillende doelgroepen, zoals de veehouders, transporteurs en exporteurs.

Knut
De ziekte wordt overgebracht door een klein insect (knut). Herkauwers kunnen de ziekte niet zelf op andere dieren overbrengen. Schapen kunnen door de ziekte erg ziek worden en in het ernstigste geval eraan doodgaan. De overige herkauwers kunnen wel besmet raken, maar de ziekteverschijnselen zijn veel minder ernstig. Meestal is aan de dieren niet zien dat ze een besmetting hebben opgelopen. Er zijn tot dusver in de praktijk geen geiten ziek geworden. De belangrijkste maatregel, die uit de nieuwe blauwtonggevallen in de buurlanden voortvloeit, is dat alle fok- en gebruiksdieren, die vanuit de âoudeâ 20-km zone worden vervoerd, weer op aanwezigheid van virus getest moeten worden middels de dure PCR test. De kosten per test zijn 27,90 euro en daar komen de dierenartskosten bij. De EU staat wel toe dat de monsters van maximaal vijf dieren samen geanalyseerd worden, waardoor kosten mogelijk gedrukt kunnen worden.

De voorwaarde van de test geldt ook voor kalveren jonger dan 30 dagen. Alleen slachtdieren mogen zonder test de 20-km zone uit mits direct afgevoerd naar slachthuis in beperkingsgebieden in Nederland, Duitsland en Frankrijk. Heel België en Luxemburg zijn '20-km zone' en zijn sowieso toegankelijk.

Export
Bij export kan het vervoer van zowel slachtdieren als fok- en gebruiksdieren alleen met toestemming van de ontvangende lidstaat. Naast een testresultaat geldt de eis dat de dieren met insecticiden zijn behandeld en geen klinische verschijnselen mogen vertonen. Voor Duitsland en Frankrijk geldt nu dat export vanuit Nederland vooralsnog niet mogelijk is. Nederland, Frankrijk, Duitsland, België en Luxemburg starten volgende week wel nieuwe onderhandelingen over eventuele versoepelingen, maar het ziet er naar uit dat toegang tot het ziektevrije deel van Frankrijk voorlopig onmogelijk blijft.

De ziekte blauwtong in vorig jaar in Noord-West Europa 2055 keer geconstateerd, aldus officiële gegevens. De meeste gevallen deden zich voor in Duitsland, België en Nederland. In Nederland ging het in totaal om 457 besmettingen: rundvee (173), schapen (250) en 34 (âgemengdeâ bedrijven rundvee en schapen). Er zijn veel meer besmettingen geweest, maar die zijn nooit aangetoond omdat blauwtong vooral in runderen zich niet laat zien. Uit onderzoek is gebleken dat in het gebied Maastricht-Aken-Luik op minimaal de helft van de rundvee- en schapenbedrijven minimaal één dier blauwtong heeft gehad.

Dat Zuid Nederland bestaat uit één 20-km zone komt doordat de verschillende 20- km zones in elkaar zijn overgelopen. De zones en beperkingen verdwijnen, zodra een gebied twee jaar aantoonbaar vrij is van de ziekte. Nu blauwtong weer is aangetoond, is de kans groot dat de ziekte blijft. De Nederlandse veehouderij zal er mee moeten leren leven. LTO laat op dit moment een kosten-baten onderzoek doen van de blauwtongbestrijding om helder te krijgen wat de beste aanpak is. Tot dusver lijkt het er op dat genomen maatregelen erger waren dan de kwaal zelf.

Zuid-Europa
Blauwtong komt niet alleen in Noord-West Europa voor, maar ook in grote delen van Zuid-Europa: Spanje, Portugal, Italië, Bulgarije en Frankrijk (Corsica). In de meeste landen wordt er tegen de ziekte geënt. Hiermee wordt de ziekte onder controle gehouden. De enting wordt betaald door de overheid (50% nationaal, 50%-EU).

Vaccinatie
Het blauwtongvirus dat in Noord-West Europa voorkomt is nieuw. Het komt in Zuid-Europa niet voor en het is onduidelijk hoe het virus bij ons terecht is gekomen. LTO heeft vanaf september 2006 aangedrongen op de ontwikkeling van een vaccin tegen het nieuwe blauwtongvirus, om veehouders die grote schade lijden te helpen hun vee te beschermen. Dit is o.a. ondersteund door Europarlementariër Jan Mulder waardoor er onderzoeksgeld beschikbaar is gesteld.

De Europese Commissie heeft de handschoen lang laten liggen, omdat er gewacht moest worden op een wetenschappelijk advies, dat pas in mei 2007 kwam. Dat advies was positief over vaccinatie. Twee vaccinproducenten, Merial (Frankrijk) en Intervet (Nederland) hebben LTO nu laten weten dat vaccin eind 2007 beschikbaar is. Op dit moment zijn er dus geen vaccins.

Donderdag 19 juli 2007