Eerste Kamer der Staten Generaal

Veel kritiek in senaat op Burgerservicenummer

woensdag 11 juli 2007

In de Eerste Kamer bestaat veel kritiek op de invoering van een nieuw burgerservicenummer (BSN). Het BSN zelf, dat het bestaande sofinummer moet gaan vervangen, staat niet zozeer ter discussie als wel de invoering ervan en de wijze waarop de overheid knelpunten aanpakt wanneer er fouten ontstaan in het BSN waar burgers de dupe van kunnen worden. Een nipte minderheid in de senaat van VVD, SP, ChristenUnie, GroenLinks en de SGP wilde tijdens de plenaire vergadering op dinsdag 10 juli de behandeling daarom zelfs maximaal drie maanden opschorten. Staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zou zodoende de gelegenheid hebben om tegemoet te komen aan de kritiek van die partijen. Een voorstel daartoe van VVD-woordvoerder Swenker haalde het net niet. Bij de stemming aan het einde van de avond werd het wetsvoorstel aangenomen. Van de twijfelende minderheid stemden de SP, de ChristenUnie en de SGP uiteindelijk voor.

Toezegging
Vooral het gebrek aan garanties van de CDA-staatssecretaris en waarborgen voor een goed gebruik door de verschillende overheidsinstanties baarde de senatoren veel zorgen. Volgens PvdA-woordvoerder Tan ontbeert het wetsvoorstel duidelijke normen en is het toezicht op het gebruik ervan onduidelijk geregeld. In de schriftelijke voorbereiding op het debat had Bijleveld de senaat al toegezegd bij de invoering van het BSN tijdelijk een zogenoemd contactpunt voor burgers in te richten waar die met hun klachten terecht kunnen waneer er fouten in het BSN ontstaan die hen in problemen kan brengen. Zo kunnen burgers hierdoor buiten hun schuld om tijdelijk uitgesloten worden van de levering van gas, water en elektra. Dat kan rampzalig zijn, zei woordvoerder Thissen namens de GroenLinksfractie. Thissen wil dat in zulke gevallen de overheid de dienstverlening gewoon doorzet, zonder te weten of hier sprake is van een fout in het BSN-systeem of bewuste misleiding van een kwaadwillende burger, waar de staatssecretaris bang voor zei te zijn. Dat gaat om hooguit een paar gevallen. Al die andere burgers die wel te goeder trouw zijn, mogen daar niet de dupe van worden, aldus Thissen. De staatssecretaris ging tijdens het debat nog verder met haar toezegging dat het contactpunt in elk geval tot een evaluatiemoment, over ongeveer vier jaar, operationeel zal zijn.

Beroepsmogelijkheden
Ook de manier waarop de beroepsmogelijkheden voor burgers worden georganiseerd wanneer overheden die een fout hebben gemaakt deze niet herstellen, riep veel vragen op. De staatssecretaris meende dat dit vangnet voldoende geregeld is met een versterking van de toezichthoudende rol van het College Bescherming Persoonsgegevens, in combinatie met de reeds bestaande mogelijkheid voor burgers van de gang naar de bestuursrechter.

Coördinatie
Bijleveld kon tijdens de vergadering de kritische senatoren er niet van overtuigen dat andere ministeries en overheden net zo hun best zouden doen wanneer er knelpunten optreden in het BSN als haar eigen ministerie. Zo moet de Wet bescherming persoonsgegevens worden aangepast een verantwoordelijkheid van haar collega Hisch-Ballin van Justitie om het College Bescherming Persoonsgegevens een steviger toezichthoudende rol te geven hierbij. Ook moet in de uitwerking van het BSN naar het gebruik van het nieuwe nummer in de verschillende sectoren zoals de zorg, aparte wetgeving worden gemaakt. Een voorstel over het gebruik van het BSN in de zorgsector staat komend najaar op de agenda van de senaat. De staatssecretaris wilde dinsdag niet verder gaan dan toe te zeggen dat zij er bij haar collega-bewindslieden op zou aandringen zoveel mogelijk conform de wensen van de senaat te werk te gaan. Vooral VVD-woordvoerder Swenker had haar twijfels hierover: De staatssecretaris doet haar best, maar heeft zij voldoende doorzettingsmacht om dat wat wij hier vragen ook te regelen in de sectorwetgeving?

Irritatie
Grote irritatie leefde er Kamerbreed over het feit dat de term Burgerservicenummer inmiddels op diverse terreinen al gebruikt wordt, vooral in de zorgsector. De senaat vindt dat hiermee de indruk wordt gewekt dat de Eerste Kamer al akkoord is met het wetsvoorstel voor dat zij er over gesproken heeft. Bijleveld deelde die kritiek: Ik wil de indruk wegnemen dat de Eerste Kamer gepasseerd wordt en ik betreur het gebruik van de term BSN daar waar nu nog gewoon sofinummer wordt bedoeld. Er zijn nog geen onomkeerbare stappen gezet en zonnodig worden zaken terug gedraaid.