Radboud Universiteit Nijmegen


'Goedaardige' mycobacterie veroorzaakt ernstige ziekten

Bepaalde medicijnen die gebruikt worden bij onder meer psoriasis en reumatoïde artritis kunnen patiënten extra vatbaar maken voor andere ernstige ziekten. In het julinummer van Nature Clinical Practice Rheumatology presenteert arts-onderzoeker Jakko van Ingen de eerste beschrijving van zo'n longinfectie.

TNF-alfablokkers zijn medicijnen die worden gebruikt bij de ziekte van Crohn, sarcoïdose, psoriasis en vooral reumatoïde artritis. Deze medicijnen verlagen echter de afweer tegen mycobacteriën. De bekendste voorbeelden van dergelijke mycobacteriën zijn de verwekkers van lepra en tuberculose. Gebruiken patiënten TNF-alfablokkers, dan kan een in het verleden opgelopen tuberculose-infectie plotseling weer opvlammen en een ernstige ziekte veroorzaken.

Zelden ziekteverwekkend
Ook de nontuberculeuze mycobacteriën - de `goedaardige' tak van de familie - kunnen gevaarlijk zijn. Bij gezonde mensen leiden ze zelden tot ziekte, maar bij een verlaagde weerstand door TNF-alfablokkers neemt de kans op besmetting en ziekte duidelijk toe. Omdat TNF-alfablokkers steeds vaker worden gebruikt, vormen ze dus in toenemende mate een risicofactor.

Eye-opener
Jakko van Ingen beschrijft in het julinummer van Nature Clinical Practice Rheumatology een van de eerste concrete voorbeelden van zo'n infectie: een patiënt die TNF-alfablokkers gebruikt en inderdaad ernstig ziek wordt na een infectie met een nontuberculeuze mycobacterie. Van Ingen: 'Dankzij de ondersteuning van gespecialiseerde longartsen kon deze patiënt nog tijdig met succes worden behandeld, zelfs zonder de behandeling met TNF-alfablokkers te stoppen.'

Het artikel in Nature Clinical Practice Rheumatology dient vooral als een eye-opener. Van Ingen: 'Artsen moeten beseffen dat gebruikers van TNF-alfablokkers ernstig ziek kunnen worden door een - van huis uit vrij onschuldige - nontuberculeuze mycobacterie. De komende jaren zullen ongetwijfeld veel meer patiënten met zo'n ziektebeeld opduiken. Ons artikel is een waarschuwing voor de medische wereld om daar alert op te zijn. En te blijven.'

Jakko van Ingen, Martin Boeree, Matthijs Janssen, Erik Ullmann, Wiel de Lange, Petra de Haas, Richard Dekhuijzen, Dick van Soolingen - Pulmonary Mycobacterium szulgai infection and treatment in a patient receiving anti-tumor necrosis factor therapy. Nature Clinical Practice Rheumatology, July 2007.

/ persbericht UMC St Radboud