Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Persbericht, 10 juli 2007

Vidi-toekenningen 2007

NWO financiert onderzoekslijn van 83 topwetenschappers

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft 83 jonge, excellente wetenschappers een zogeheten Vidi-subsidie toegekend. Elke onderzoeker krijgt in totaal maximaal 600.000 euro. Hiermee kan de wetenschapper vijf jaar lang een eigen onderzoekslijn ontwikkelen.

De Vidi-subsidie is bestemd voor onderzoekers die na hun promotie een aantal jaren onderzoek op postdocniveau hebben verricht. De wetenschappers hebben daarbij vernieuwende ideeën gegenereerd en deze succesvol zelfstandig tot ontwikkeling gebracht. De onderzoekers behoren tot de beste tien à twintig procent van hun vakgebied. De subsidie biedt hun de mogelijkheid een eigen vernieuwende onderzoekslijn te ontwikkelen en één of meer onderzoekers aan te stellen.

In totaal schreven 436 onderzoekers een onderzoeksplan. De aanvragen werden beoordeeld door wetenschappers in het binnen- en buitenland. Er werden uiteindelijk 83 voorstellen voor honorering geselecteerd. De succesvolle kandidaten werden geselecteerd vanwege hun opvallend en origineel talent voor het doen van vernieuwend wetenschappelijk onderzoek. Van de gehonoreerde onderzoekers is ruim twintig procent vrouw. NWO betaalt bijna zeventig procent van elke subsidie. De universiteit of het instituut draagt ruim dertig procent bij. Alles bij elkaar gaat het om circa 50 miljoen euro.

De Vidi-subsidie is een van de drie subsidievormen van de Vernieuwingsimpuls. De andere twee subsidies zijn de Veni-subsidie (voor pas gepromoveerden) en de Vici-subsidie (voor zeer ervaren onderzoekers). De Vernieuwingsimpuls is opgezet in samenwerking met het ministerie van OCW, de KNAW en de universiteiten.

Ook dit jaar koppelt NWO de Aspasia-premie aan de Vidi-toekenningen. De Aspasia-premie is het vervolg op het Aspasia-programma. Universiteiten ontvangen de premie van 100.000 als ze vrouwelijke Vidi-laureaten, die nog geen hoofddocent zijn, binnen een jaar tot universitair hoofddocent bevorderen. Op deze wijze wordt geprobeerd de positie van zeer getalenteerde vrouwelijke wetenschappers te verbeteren en de getalsmatige ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op hogere universitaire posities te verminderen.


---
Nadere informatie over de onderzoekers (onder andere contactgegevens) is te verkrijgen via:
- NWO, afdeling Voorlichting en Communicatie

- t: +31 (0)70 344 07 13, voorlichting@nwo.nl

- zie ook www.nwo.nl/vernieuwingsimpuls voor namen en eerdere toekenningen

Nadere informatie over het beleid achter de Vernieuwingsimpuls is te verkrijgen bij:
- Helga Varwijk (NWO, afdeling Beleidsontwikkeling en -ondersteuning)
- t: +31 (0)70 344 08 48, vi@nwo.nl

Nadere informatie over de Aspasia-premie:

- Maaike Romijn (NWO, afdeling Beleidsontwikkeling en -ondersteuning)
- t: +31 (0)70 344 06 24, romijn@nwo.nl

De bijlage bevat een lijst van gehonoreerde onderzoekers met een indicatieve tekst van hun onderzoeksplan. De onderzoekers bepalen pas na de toekenning definitief waar ze hun onderzoek uitvoeren. Eventuele wijzigingen verschijnen wekelijks op www.nwo.nl/vernieuwingsimpuls.

###

07-38

###


---
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Afdeling Voorlichting en Communicatie Postbus 93138 2509 AC Den Haag

###
Bijlage bij persbericht Vidi-toekenningen
###

De evolutie van duurzame landbouw door insekten
Dr. D.K. (Duur) Aanen (m), 19 maart 1971, Hoornaar, Wageningen Universiteit & Research Center, vakgroep erfelijkheidsleer Dit project onderzoekt de evolutie van stabiele samenwerking tussen verschillende soorten in een natuurlijk voorbeeld van duurzame landbouw: termieten die schimmels kweken in ondergrondse tuinen. Dit onderzoek zal licht werpen op een paradox van de evolutietheorie: de evolutie van samenwerking.

Indefinites and beyond
Dr. M.D. (Maria) Aloni (f) 26-05-1969, Milano, Italia, UvA, ILLC - Philosophy People can and do infer information above and beyond what other people actually say. Focusing on expressions with indefinite reference, this research project studies how these inferences based on language use can become part of literal meaning in historical processes of conventionalizations.

DNA schade: eerst uitpakken, dan repareren?
Dr. H. (Haico) van Attikum (m) 11-10-1973, Losser, LUMC - Toxicogenetica Ons chromosomale DNA is verpakt met behulp van eiwitten. Wanneer het DNA beschadigd raakt vormen deze eiwitten een obstakel voor een efficiënte reparatie van schade. Het onderzoek bestudeert op welke wijze enzymen beschadigd DNA uit de eiwitverpakking halen om de schade te repareren en het ontstaan van mutaties en daarmee ziektes zoals kanker te voorkomen.

Cellen speken over reuma
Dr. D. (Dominique) Baeten (m) 12-12-1970, Gent (België), AMC/UvA - Geneeskunde Ontsteking en schade zijn de twee voornaamste aspecten van reuma. Hoe het één het ander beïnvloedt is onduidelijk. Hier gaan de onderzoekers bestuderen hoe ontstekingscellen en weefselcellen met elkaar spreken in een vorm van reuma met zowel weefselschade als weefselherstel.

Regulering in de hersenen
Dr. E. (Eugene) Berezikov (m) 07-07-1975, Hubrecht Institute (KNAW) - Molecular biology MicroRNAs zijn recent ontdekte moleculen die een belangrijke rol blijken te spelen bij de regulering van uiteenlopende biologische processen. De onderzoekers zullen de worm C. elegans als een model organisme gebruiken voor het bestuderen van de rol van deze kleine RNA moleculen in de ontwikkeling en functie van hersencellen.

Is de massa van het proton constant?
Dr. H.L. (Rick) Bethlem (m) 25-12-1972, VU - Natuurkunde Er zijn aanwijzingen dat de massa van het proton niet constant is. Dit onderzoek heeft als doel om uiterst precies de frequentie te meten waarmee protonen in ammoniak vibreren. Een verandering van de protonmassa leidt tot een verschuiving van deze frequentie.

Biodiversiteit boven en onder het maaiveld
Dr. Ir. T.M. (Martijn) Bezemer (m) 17-05-1971, 't Harde, WUR - Plantenwetenschappen Planten worden bovengronds en ondergronds belaagd door een divers scala aan grote en kleine beestjes dat hen opeet en ziek maakt. Dit onderzoek gaat na welke factoren de diversiteit van deze beestjes en hun invloed op de plant bepalen.

Elektronica van de toekomst
Dr. B. (Bert) de Boer (m) 11-04-1973, Peize, Rijksuniversiteit Groningen - Molecular Electronics De toekomstige ontwikkeling van moderne elektronica hangt aan een zijden draadje, omdat de miniaturisering van o.a. transistoren binnen 10 jaar zijn limiet bereikt. De onderzoekers hebben zich tot doel gesteld om de kleinst mogelijke schakelaars te maken van organische materialen.

Doorbloede botten bouwen met beenmerg
Dr. J. (Jan) de Boer (m) 26-10-1970, UT- Polymeerchemie en biomaterialen De kwaliteit van bot gaat achteruit door slijtage, ongelukken en ziektes en soms weet het lichaam er geen raad meer mee. Om de natuur een handje te helpen beoogt de onderzoeker in dit project doorbloed botweefsel te maken vanuit beenmergstamcellen.

Mechanismen van de ziekte van Parkinson
Dr. V. (Vincenzo) Bonifati (m) 5-5-1964, Castrovillari (Italie), Erasmus MC - Neurobiologie De onderzoekers bestuderen de ziekte van Parkinson. Met name willen zij de moleculaire en cellulaire processen die tot degeneratie van de hersencellen leiden begrijpen, met als uiteindelijk doel het proces van progressieve celdood te voorkomen of te stoppen.

De dynamiek van psychologische eigenschappen
Dr. D. (Denny) Borsboom (m) 09-11-1973, Den Haag, UvA-Psychologie Bij het meten van psychologische eigenschappen wordt aangenomen dat geobserveerde variabelen (bijvoorbeeld symptomen als lusteloosheid en slaapproblemen) metingen zijn van een onderliggende latente trek (bijvoorbeeld depressie). In dit project wordt een ander uitgangspunt genomen: de symptomen zelf staan in onderlinge oorzakelijke relaties, en maken dus deel uit van een groter causaal systeem. Doel van dit project is het ontwikkelen van een nieuw psychometrisch kader waarbinnen zulke systemen onderzocht kunnen worden.

Teleportatie op een chip
Dr. ir. A. (Alexander) Brinkman (m) 29-12-1975, UT - Lage Temperaturen Wanneer de eigenschappen van twee deeltjes gekoppeld zijn, dan levert het meten van het ene deeltje informatie op over de andere. De quantummechanica voorspelt, destijds tot ontsteltenis van Einstein, dat deze koppeling ook kan gelden voor deeltjes die ver van elkaar gescheiden zijn in ruimte-tijd, waarmee teleportatie mogelijk wordt. Deze voorspelling willen we in dit onderzoek gaan toetsen voor elektronen op een chip, waarbij een supergeleider zorgt voor paring (of: verbondenheid) tussen de elektronen. Als het lukt, dan is deze 'quantumcryptografie' in de toekomst een geheel veilige mogelijkheid om informatie over te dragen.

Journalistiek en publiek debat
Dr. M.J. (Marcel) Broersma (m) 28-04-1973, RUG - Journalistiek en Geschiedenis Journalistiek draait niet alleen om de inhoud. Hoe nieuws is opgeschreven is ook van belang. De ontwikkeling van vormen en stijlen van verslaggeving sinds 1880 wordt onderzocht in Groot-Brittannië, Frankrijk en Nederland. Welke gevolgen hadden veranderingen voor het publiek debat?

Tailoring surfaces for molecules
Dr. W.R. (Wesley) Browne (m) 04-08-1977, Sligo (Ireland), RUG - Stratingh Institute for Chemistry In micro-channels, the behaviour of molecules in solution depends on the channel's surface! Therefore by controlling surfaces, researchers can control the behaviour of molecules. The researchers will use this principle in micro-channels to develop multi-step catalytic reactors and to separate different molecules from each other in micro-channels.

An experimental approach to the interaction of tone sandhi and focus expression in six dialects of Chinese Dr. Y. (Yiya) Chen (f) 08-06-1970, RU - Linguistics The way sentences are spoken varies according to context. In Germanic languages, speakers signal these differences by grouping words and/or accenting them differently. This project investigates how such contextual differences are conveyed in Chinese dialects, where grouping and accenting are already employed for other purposes (e.g. disambiguating word meanings).

Beweging in complexe moleculaire systemen
Dr. T. (Thomas) la Cour Jansen (m) 25-11-1974, Gentofte (Denmark), RuG - Theoretical Physics Beweging speelt een belangrijke rol in de werking van complexe moleculaire systemen. Beoogd wordt technieken te ontwikkelen om deze bewegingen te modelleren. Deze technieken zullen worden toegepast op eiwitvouwing en transport door kanalen van celmembranen.

Poisson topology
Dr. M. (Marius) Crainic (m) 03-02-1973, UU - Wiskunde The aim is to develop the field of "Poisson topology". Poisson structures are mathematical structures underlying classical mechanics. Topology refers to aspects based on the idea of "continuous movement". Poisson topology is expected to reveal new phenomena and interesting applications.

Ritmische gebaren van doven
Dr. O.A. (Onno) Crasborn (m) 24-01-1972, RU - Taalwetenschap Dove mensen gebaren met beide handen. Soms is de ene hand een spiegelbeeld van de andere, maar vaak beweegt hij zelfstandig of blijft in beeld zonder te bewegen. We onderzoeken welke ritmische patronen er zo ontstaan voor de kijker.

Ontwikkeling van het sociale brein
Dr. E.A.M. Crone (v), UL
In de adolescentie spelen vertrouwen en samenwerking een belangrijke rol. Onderzoekers hebben laten zien dat tijdens het maken van sociale beslissingen rationele en emotionele gebieden op verschillende manieren samenwerken. In dit project richten de onderzoekers zich op de ontwikkeling van deze hersengebieden in de kindertijd en adolescentie.

Focus on the (HDAC) target
Dr. Ir. J.-H (Jan-Hermen) Dannenberg (m) 04-11-1971, Rijssen, NKI-AvL - Moleculaire Genetica Histone deacetylases (HDACs) zijn eiwitten die functioneren als "uit"-schakelaar van gen activiteit. HDAC-remmers kunnen tumorcellen doden en daarmee zijn HDACs interessante targets voor de behandeling van kanker. De onderzoekers willen bepalen welke HDACs en welke HDAC-gecontroleerde genen relevant zijn voor het ontstaan van kanker.

Plastic lichtgeleiders voor goedkope zone-energie
Dr. M. (Michael) Debije (m) 08-12-1968, TUE - Polymeer Technologie Electriciteit uit commerciële zonnecellen is te duur voor een gemiddeld huishouden. Ik ga goedkope, fluorescerende plastic platen bestuderen die voorzien zijn van speciale optische materialen. Deze materialen kunnen licht invangen en concentreren waardoor zonne-energie competatief word met fossile brandstoffen.

Sterk kraakbeen maken
Dr. C.C. (René) van Donkelaar (m) 01-11-1970, TU/e - Biomedische Technologie Gewricht slijtage is een pijnlijke, veel voorkomende, moeilijk behandelbare aandoening. Een veelbelovende oplossing is om het beschadigde kraakbeen te vervangen door nieuw kraakbeen. Dit onderzoek zal de vezelstructuur in nieuw kraakbeen sterker maken, zodat het na implantatie niet kapot gaat.

Spintronica met antiferromagneten
Dr. R.A. (Rembert) Duine (m) 2-3-1975, UU - Theoretische Fysica Naast een negatieve elektrische lading heeft een elektron ook een ingebouwd "kompasnaaldje" dat we de spin van het elektron noemen. Het vakgebied van de spintronica houdt zich bezig met het manipuleren en uitbuiten van deze eigenschap. Dit onderzoek verkent theoretisch de mogelijkheden om met zogenaamde antiferromagnetische materialen de spin van het elektron te beïnvloeden.

Actieve afweer in de darm
Dr. M. (Marjolein) van Egmond (v) 27-07-1971, VUmc Heelkunde/ Celbiologie: Onze darmflora helpt met het verteren van voedsel, maar het zou zeer schadelijk zijn als darmbacteriën ons lichaam binnendringen. Het antilichaam IgA vormt een passieve antibacteriële laag om dit te verhinderen. Ons onderzoek richt zich echter op de actieve functie van IgA om afweerreacties op te wekken tegen binnengekomen bacteriën, zodat infecties worden voorkomen.

Het genetisch kwetsbare brein
Dr. B.M. (Bernet) Elzinga (v) 19-10-1970, Eindhoven, Universiteit Leiden, Klinische Psychologie. Mensen reageren uiteenlopend op stress: waar de één angstig van wordt, laat een ander koud. Dit project onderzoekt welke veranderingen er in de hersenen optreden na langdurige blootstelling aan stress op jonge leeftijd, en analyseert de rol van genetische kwetsbaarheid.

Gezamenlijke beslissingen van computers
Dr. U. (Ulle) Endriss (m) 03-03-1973, UvA-ILLC
Mensen moeten vaak gezamenlijk beslissingen nemen, bijvoorbeeld tijdens de parlementsverkiezingen. Systemen van samenwerkende, autonome computers kunnen soms op soortgelijke wijze georganiseerd worden. Dit project zal het gezamenlijk beslissen onderzoeken vanuit een computationeel perspectief.

Onder de motorkap van lichtgevoelige eiwitten
Dr. B. (Bernd) Ensing (m) 16-02-1972, Delfzijl, UvA - Van't Hoff Institute for Molecular Sciences Speciale eiwitten die gevoelig zijn voor licht maken het mogelijk dat een plant zijn bladeren naar de zon kan richten en dat het menselijke oog kan zien. Om te kunnen begrijpen hoe het absorberen van een lichtfoton leidt tot het afgeven van een signaal, gaan de onderzoekers de atomaire bewegingen in lichtgevoelige eiwitten bestuderen met behulp van computer simulaties.

Biodiversiteit: hoe kom je er aan, en hoe kom je er niet meer vanaf? Dr. R.S. (Rampal) Etienne (m) 30-04-1971, Culemborg, RuG - Centrum voor Ecologische en Evolutionaire Studies Hoe ontstaan nieuwe planten- en diersoorten? En hoe kunnen ze naast elkaar bestaan? Twee vragen die meestal apart bekeken worden. De onderzoekers gaan nieuwe theorie ontwikkelen om ze tegelijkertijd te beantwoorden, en gaan de theorie toetsen aan levensgemeenschappen van planten en dieren uit de hele wereld.

Betekenisvolle vergelijkingen tussen landen
Dr.ir. G.J.A. (Jean-Paul) Fox (m) 20-12-1970, Haaksbergen, UT - OMD Het meten van verschillen tussen landen met survey-data is een complex probleem. Huidige methoden gaan uit van vergelijkbaarheid van meet-instrumenten. Dit is zelden correct. Er worden methoden ontwikkeld die uitgaan van ongelijkheid om betekenisvolle vergelijkingen te kunnen maken.

Uw aandacht voor deze sigaret
Dr. I.H.A. (Ingmar) Franken (m) 14-04-1970, Heerlen, EUR - Psychologie Onze hersenen richten onze aandacht sterk op dingen die we lekker vinden. Bij mensen met een verslaving is deze aandacht sterk uitvergroot. In dit onderzoek wordt bestudeerd wat er in onze hersenen gebeurd tijdens dit proces en of we die aandacht ook kunnen sturen.

De computer die leert van zijn fouten
Dr. B. (Bram) van Ginneken (m) 11-06-1970, UMC Utrecht - Radiologie De onderzoekers ontwikkelen nieuwe manieren om computers medische beelden te laten analyseren. In plaats van een vast algoritme te gebruiken, selecteert de software zelf moeilijke gevallen en roept daarbij de hulp in van een expert. Omgekeerd wijst de expert de computer op zijn fouten zodat deze continu blijft leren.

Broeikasgas in of uit de bodem?
Dr. ir. J.W. (Jan Willem) van Groenigen (m) 23-09-1970, Den Helder, WUR - Bodemkwaliteit De bodem kan de broeikasgassen kooldioxide en lachgas zowel opnemen als uitstoten, en beïnvloedt daarmee het klimaat. Opname van kooldioxide leidt echter vaak tot extra uitstoot van lachgas. De onderzoekers kijken waarom dit gebeurt, en hoe het kan worden vermeden.

Quantummechanisch rekenen op kamertemperatuur
Dr. ir. R. (Ronald) Hanson (m) 20-11-1976, TUD - Quantum Transport Quantummechanische verschijnselen in vaste stof zijn doorgaans alleen te bestuderen in geïsoleerde en diepgekoelde systemen. Diamant vormt hierop een uitzondering: het heeft unieke eigenschappen voor de opslag en bewerking van quantuminformatie bij kamertemperatuur. Dit onderzoek probeert de basisoperaties van quantumcommunicatie en quantumrekenen te demonstreren in diamant.

Tussen Nederlands en islamitisch familierecht
Dr. B. (Betty) de Hart (v) 11-3-1964, Alkmaar, RU Centrum Voor Migratierecht/Instituut voor Rechtssociologie Nederlands-Marokkaanse en Nederlands-Egyptische gezinnen krijgen te maken met Nederlands èn islamitisch familierecht, bij huwelijk, echtscheiding of kinderontvoering. De onderzoekers interviewen gezinsleden in Nederland, Marokko en Egypte over hun ervaringen met het familierecht en de gevolgen voor hun dagelijks leven.

Bottom-up design van poreuze katalysatoren
Dr. ir. E.J.M. (Emiel) Hensen (m) 05-02-1971, TU/e - Katalyse Poreuze katalysatoren zijn van groot belang voor de chemische industrie. De volgende generatie katalysatoren zullen hierarchische poriestructuren, d.w.z. geïntegreerde poriesystemen van verschillende dimensies, bezitten. We onderzoeken met geavanceerde technieken hoe zulke materialen gemaakt kunnen. Dit soort katalysatoren zijn nodig voor de conversie van grote biomassa-moleculen tot nuttige producten.

Artificieel Darwinisme
Dr. W.N. (Wybo) Houkes (m), 08-05-1971, Bovensmilde, TU/e - Filosofie Veel wetenschappers willen Darwins evolutietheorie toepassen op cultuur en techniek. Menselijke bedoelingen en beslissingen lijken daarbij een onoverkomelijk obstakel. Dit onderzoek bekijkt hoe evolutie en bedoelingen te combineren zijn, en hoe Darwinistisch maatwerk te leveren is voor de artificiële wereld.

Alternatieve energie voor het hart
Dr. S.M. (Sander) Houten (m) 03-09-1975, Cadier en Keer, AMC -Genetisch Metabole Ziekten Ons hart heeft continu energie nodig en vet is de belangrijkste bron daarvan. Patiënten die vet niet goed kunnen verbranden door een erfelijke stofwisselingsziekte hebben hartproblemen. De onderzoekers gaan analyseren wat de oorzaak hiervan is zodat een betere behandeling mogelijk wordt.

Scholing in verstoorde arbeidsmarkten
Dr. B. Jacobs (m) 5-9-1973, Bolsward, UvA - Economie. De opbrengst van investeringen in scholing wordt in de arbeidsmarkt gerealiseerd. Arbeidsmarktinstituties en welvaartsstaten bepalen de werkloosheid, het aantal gewerkte uren, de uittredingsleeftijd, loonverschillen en het inkomensprofiel over het leven. Dit onderzoek bestudeert hoe arbeidsmarktinstituties en welvaartsstaten scholinginspanningen beïnvloeden.

Hoe voorspellend is ons DNA?
Dr. A.C.J.W. (Cecile) Janssens (v) 15-06-1968, Oisterwijk, Erasmus MC - Maatschappelijke Gezondheidszorg Verwacht wordt dat belangrijke ziekten als diabetes, astma en hart- en vaatziekten in de toekomst voorspeld kunnen worden op basis van DNA profielen. Maar hoe goed worden deze voorspellingen en wat kunnen we er mee? De onderzoekers gaan bekijken hoe zinvolle en niet zinvolle toepassingen van elkaar kunnen worden onderscheiden.

De werking van ruimtelijke oriëntatie
Dr. G. (Gabriele) Janzen (v) 24-08-1968, Recklinghausen (Duitsland), Radboud Universiteit Nijmegen - F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging. In het dagelijkse leven moeten wij in verschillende omgevingen de weg kunnen vinden. De onderzoekers bestuderen hoe ruimtelijke vaardigheden zich ontwikkelen in het kinderbrein, hoe deze vaardigheden samenhangen met taalontwikkeling, en welke hersenprocessen bij volwassenen betrokken zijn bij ruimtelijke oriëntatie.

Depressie: een dodelijke aandoening?
Dr. P. (Peter) de Jonge (m) 28-04-1969, Amsterdam, RUG - Inwendige Geneeskunde en Psychiatrie. Depressie en het hart worden vaak met elkaar in verband gebracht. Dit onderzoek gaat na of er vormen van depressie bestaan die leiden tot een versneld overlijden aan hart- en vaatziekten. En of hier iets aan te doen is.

Bestaan neutronensterren echt uit neutronen?
Dr P.G. (Peter) Jonker, (m) 01-07-1973, SRON - High energy astrophysics Neutronensterren zijn zwaarder dan de zon, maar niet veel groter dan de regio Amsterdam. Materie van zo'n hoge dichtheid komt op aarde niet voor. Het onderzoekersdoel is het bepalen van de samenstelling van neutronenstermaterie door middel van zware neutronensterren. Deze worden gezocht nabij het galactisch centrum.

De biologie van anorexia nervosa
Dr. M.J.H. (Martien) Kas (m) 27-11-1966, Uithoorn, UMCU - Farmacologie en Anatomie Anorexia is een ziekte waarbij mensen dwangmatig te weinig eten. Naast psychologische heeft dit gedrag ook biologische oorzaken, waarbij erfelijkheid een rol speelt. Met een nieuwe methode worden chromosomen systematisch onderzocht om beter inzicht te verkrijgen in het ziektebeeld en behandelingsmogelijkheden.

De weg naar een rationele behandeling voor ALD
Dr. S. (Stephan) Kemp (m) 08-07-1966, Delft, UvA, Genetische Metabole Ziekten Adrenoleukodystrofie (ALD), bekend van de film 'Lorenzo's oil', is een ernstige hersenziekte die veroorzaakt wordt door een verstoorde vetzuurhuishouding. De onderzoekers willen de ontstaanswijze van de ziekte ophelderen met als uiteindelijk doel deze kennis te gebruiken voor de ontwikkeling van een therapie.

Welkom in Olympisch Beijing?
Dr. ir. B.J. (Jeroen) de Kloet (m) 03-09-1967, UvA - Mediastudies & LEI - International Institute for Asian Studies China grijpt de Olympische Spelen van 2008 aan om zich te presenteren als opkomende wereldmacht. Naast deze nationalistische zelfpromotie onderzoekt dit project hoe dit wereldwijd uitpakt op TV en het Internet, en welke kritische rol Chinese bloggers en kunstenaars spelen.

Gevoelige eiwitten
Dr. A. (Armagan) Kocer (v) 17 April 1970, Tunis, Tunesië, RUG - Biochemie We leren hoe onze wereld werkt via onze zintuigen, maar verbazend genoeg weten we weinig over de werking van de zintuigen zelf. Dit project beoogt onze kennis over tastzin en gehoor te vergroten door modellen voor de verantwoordelijke eiwitten te bestuderen.

Paranoia in sociale interacties
Dr. A.C. (Lydia) Krabbendam (v) 10-06-1971, Beverwijk, UM - Psychiatrie en Neuropsychologie Paranoia is het ontbreken van vertrouwen. Dit onderzoek gaat na hoe het kan dat iemand niet in staat is een ander te vertrouwen. Mogelijk is er een verstoring in de hersengebieden die normaal gesproken actief worden bij wederzijds vertrouwen.

Quarks, gluonen en quark-gluonplasma
Dr. ir. M. (Marco) van Leeuwen (m) 13-7-1975, UU - Subatomaire Fysica Quarks en gluonen zijn de fundamentele bouwstenen van kernmaterie. Bij normale temperatuur en druk zijn deze fundamentele deeltjes echter niet detecteerbaar, omdat de sterke kernkracht ze opsluit in protonen en neutronen. Alleen bij zeer hoge energie worden de quarks en gluonen bevrijd, zodat een nieuwe aggregatietoestand van fundamentele materie ontstaat: het quark-gluonplasma. In dit onderzoek gaan we met de Large Hadron Collider(LHC), die volgend jaar bij het Europese centrum voor deeltjesonderzoek (CERN) in bedrijf komt, eigenschappen zoals energiedichtheid en viscositeit van deze fundamentele materietoestand meten. Deze kennis kan ook inzicht geven in de ontwikkeling van het heelal kort na de oerknal.

Switch niet te vaak
Dr.ir. A.A.J. (Erjen) Lefeber (m) 07-12-1972, TU/e - Werktuigbouwkunde Een fabriek maakt vaak meerdere producten. Switchen van product kost meestal tijd. Iets soortgelijks geldt voor verkeerslichten die verschillende stromen auto's bedienen. Dit onderzoek richt zich op het probleem wanneer je moet switchen, en wat je daarna moet gaan doen.

Aderverkalking geinactiveerd door remming van CD40L Dr E (Esther) Lutgens V 4-11-1975, Heerlen, Universiteit Maastricht - Pathologie In het laboratorium is aderverkalking te stabiliseren dmv remming van CD40L, een belangrijke speler van het immuunsysteem. Remming van CD40L geeft echter bijwerkingen. De onderzoekers bekijken welke CD40L-gerelateerde moleculen wel veilig als therapie voor aderverkalking gebruikt kunnen worden.

Kijken naar de Economie
Dr. H.B.J.B. (Harro) Maas (m) 29-08-1958, Utrecht, UvA - Algemene Economie Economen observeren de economie vanuit verschillende locaties: observatorium, laboratorium, of gewoon de leunstoel. We onderzoeken wat observeren vanuit elk van deze locaties door de tijd heen betekende en wat dat inhoudt voor de verhouding van wetenschap en beleid.

All Black Holes Great and Small
Dr. S. (Sera) Markoff, 06-07-1971, UvA, Sterrenkundig Instituut. Als zwarte gaten gevoed worden met materie, produceren zij spectaculaire straalstromen van plasma dat voortraast met relativistische snelheden. Deze straalstromen veroorzaken drastische veranderingen in de omgeving van het zwarte gat. Voor deze straalstromen zullen nieuwe theoretische modellen worden ontwikkeld, die worden toegepast op zowel kleine (stellaire) zwarte gaten als op hun superzware soortgenoten in de kernen van melkwegstelsels.

Cross-linguistic marking of non-verbal predication Dr. O.M. (Ora) Matushansky (f), UU
Besides the subject, a proposition contains the predicate. If the predicate is not a verb, many languages require some special marking on it. This project will analyze the cross-linguistic variation in this marking in order to find a unified explanation.

Lasers focusseren in ondoorzichtig weefsel
Dr. A. P. (Allard) Mosk (m) 31-01-1970, UT - Complex Photonic Systems Laserlicht heeft veel toepassingen in de industrie en geneeskunde omdat het sterk gefocusseerd kan worden. In ondoorzichtige materialen zoals papier of huid belemmert verstrooiing dit focusseren. Wij gaan een zelflerende laser opbouwen, die zijn bundel aan zelfs de sterkste verstrooiing aanpast, en steeds scherp focusseert. Hiermee kunnen we cellen belichten die in ondoorzichtig weefsel verborgen liggen, om ze zichtbaar te maken, en om kwaadaardige cellen uit te schakelen.

Onrust in de darm
Dr. E. (Edward) E.S. Nieuwenhuis (m) 24-06-1965, Berkel en Rodenrijs, Erasmus MC - Kindergeneeskunde In de darm heerst vrede tussen afweersysteem en bacteriën. Bij verstoring van dit evenwicht kan chronische darmontsteking ontstaan. De onderzoekers brengen darmbacteriën in aanraking met verschillende afweercellen van gezonde mensen en patiënten. Bestudeerd wordt hoe deze twee op elkaar reageren.

Vuurvast staal dankzij Europese supermicroscoop
Dr.ir. S.E. (Erik) Offerman (m) 02-10-1974, TU Delft, Materiaalwetenschappen De vernietigende brand in het wereldhandelsgebouw van New York heeft aan 2800 mensen het leven gekost. Een Europese supermicroscoop kan een doorbraak forceren in de ontwikkeling van vuurvast staal door de vorming van levensreddende nanodeeltjes in brandend staal te visualiseren.

Het heelal als laboratorium.
Dr. M. (Marieke) Postma (v) 19-04-1974, Nikhef - Nationaal Instituut voor Subatomaire Fysica Het vroege heelal is een uniek laboratorium: de energieën van deeltjes net na de oerknal is veel hoger dan deeltjesversnellers op aarde ooit kunnen bereiken. Dit theoretisch onderzoek gaat proberen de wetmatigheden van de hoge-energiefysica te ontrafelen door hun effect op de kosmische achtergrondstraling te bestuderen.

Gebruik de natuurlijke rem voor herstel
Dr. T.R.D.J. (Timothy) Radstake (m) 06-09-1973, Rheden, RUNMC, Reumatologie. De afweer reactie wordt gecontroleerd door een vernuftig remmend mechanisme. De onderzoekers vonden een defect in dit mechanisme in een chronisch gewrichtsreuma. In dit project trachten de onderzoekers deze rem te herstellen om reuma te genezen.

Emoties kun je leren
Dr. C. J. Rieffe (v), UL
Wat we voelen en hoe we dit uiten leren we voor een groot gedeelte binnen een sociale context. In dit onderzoek wordt gekeken hoe en waarom kinderen met beperkte toegang tot de sociale omgeving (dove kinderen en kinderen met autisme) zich emotioneel anders ontwikkelen.

Sociale angst, een kwestie van vermijden
Dr. K. (Karin) Roelofs (v) 24-4-1972, Venlo, UL - Sectie Klinische Gezondheids en Neuropsychologie Iedereen heeft wel een last van sociale angst. Het wordt echter pas een probleem als mensen sociale situaties gaan vermijden. De onderzoekers gaan na hoe onze hersenen onder invloed van sociale stress en stresshormonen sociaal gedrag aansturen.

Trilhaartjes in het netvlies in zicht
Dr. ir. R. (Ronald) Roepman (m) 30-12-1967, Gilze en Rijen, UMC St Radboud - Antropogenetica De staafjes en kegeltjes in het netvlies vangen licht op met een gespecialiseerd trilhaartje (cilium), bestaande uit meer dan duizend eiwitten. Hierdoor kunnen we zien. De genetici gaan onderzoeken waarom erfelijke foutjes in sommige van deze eiwitten blindheid kunnen veroorzaken.

Wat doen geneesmiddelen in de hersenen?
Dr. S.A.R.B. (Serge) Rombouts (m) 24-08-1970, Steenbergen, UL - Leiden Institute for Brain and Cognition / LUMC - Radiology / UL - Institute for Psychological Research. Geneesmiddelen hebben vaak een gewenst of ongewenst effect op onze hersenfuncties. De onderzoekers gaan een nieuwe hersenscan methode ontwikkelen en toepassen om deze effecten in de hersenen in beeld te brengen. Dit kan leiden tot snellere ontwikkeling en betere geneesmiddelen.

Wat houdt (tumor) cellen bijeen?
Dr. J. (Johan) de Rooij (m) 22-05-1973, Utrecht, NKI-AvL - Division of Cellbiology In een gezond lichaam blijven cellen aan elkaar vast zitten. De eiwitten die dit verzorgen worden door de onderzoekers onder de microscoop onderzocht, om te achterhalen hoe dat precies werkt en waarom het soms, bijvoorbeeld als tumoren uitzaaien, fout gaat.

Christelijke apocriefe tradities in de Middeleeuwen Dr H.G.E. (Els) Rose (v), 08-09-1972, UU - Geesteswetenschappen/Letteren Bij het proces van canonvorming in de eerste eeuwen van het christendom vielen allerlei geschriften over bijbelse figuren en gebeurtenissen buiten het bijbelse bestek. In dit project staan deze zogenaamde apocriefe tradities centraal en wordt hun invloed op de middeleeuwse religieuze cultuur in woord en beeld onderzocht.

Slapende genen wakker maken
Dr MG (Marianne) Rots (v) 01-06-1970, Groenlo, Universitair Medisch Centrum Groningen - Pathologie en Laboratorium Geneeskunde Kankercellen groeien ongeremd doordat bepaalde anti-kankergenen inactief zijn. De activiteit van een gen wordt ondermeer bepaald door de verpakking van dat gen. Door de genverpakking te veranderen beogen de onderzoekers specifiek anti-kankergenen te reactiveren waardoor kankergroei stagneert.

How to motivate a leader
Dr. K. (Kai) Sassenberg (m) 19-06-1971, Rinteln (Germany), RuG - Social and Organizational Psychology Two leadership styles increase motivation and performance of subordinates: (a) setting visionary goals and proving freedom in goals striving and (b) implementing clear exchange rules and monitoring subordinates errors. The current research studies the leaders' motivation leading to these styles.

Tumorzoekende aspirine
Dr. R.M. (Raymond) Schiffelers (m) 21-01-1971 UU Biofarmacie & Farmaceutische Technologie Tumoren slaan de aanval van het immuunsysteem niet alleen af, ze kunnen deze benutten voor groei en uitzaaiing. Dit onderzoek gaat ontstekingsremmers identificeren die effectief zijn tegen tumoren. Hun werking wordt versterkt door ze in te sluiten in tumorzoekende nanodeeltjes.

Chaos in de boezem
Dr. U. (Ulrich) Schotten (m) 16-01-1968, Aachen (Duitsland), UM - Fysiologie. Boezemfibrilleren ontstaat door chaotische geleiding van elektrische golven in de boezems van het hart. Hoe meer golven aanwezig zijn, hoe kleiner de kans dat boezemfibrilleren stopt. De onderzoekers gaan na hoe deze golven ontstaan en uitdoven en hoe het aantal golven te verminderen is.

Kortsluiting in de hersenen
Dr. D.J.L.G. (Dennis) Schutter (m) 18-06-1975, Numansdorp (Nederland), Universiteit Utrecht, Psychologische Functieleer Sociale agressie is in onze huidige maatschappij een groot probleem. De biologische processen die hier aan ten grondslag liggen zijn nog vrijwel onbekend. Dit project onderzoekt de relatie tussen sociale agressie en communicatie in de hersenen.

Connect the dots
Dr. B. (Bettina) Speckmann (f) 29-11-1972, TUE - Computer Science Highway and river systems, VLSI routing maps, and information flow over the internet all can be visualized by geometric networks. This project studies efficient algorithmic methods to draw high quality networks automatically.

Het hart in beeld
Dr.ir. G.J. (Gustav) Strijkers (m) 06-12-1971, TU/e - Biomedische NMR In de acute fase na een hartaanval en het daaropvolgende genezingsproces vinden er in de hartspier een reeks van processen op moleculair niveau plaats. In dit onderzoek worden magnetische resonantie beeldvorming technieken en contrastmiddelen ontwikkeld om deze processen af te beelden.

Loodgieten in de plant
Dr. Ir. B.P.H.J. (Bart) Thomma (m) 17-04-1972, Maastricht, WU - Fytopathologie. Bepaalde plant-parasitaire schimmels leven in de waterkanalen van de plant en veroorzaken verstoppingen die uitmonden in zeer destructieve verwelkingsziekten. In dit kanaalsysteem komen echter amper voedingsstoffen voor. De onderzoekers proberen te achterhalen hoe en waarom deze schimmels in die waterkanalen leven.

Speuren naar het begin van het heelal
Dr. N. (Niels) Tuning (m), 16-9-1973, Nikhef - Nationaal Instituut voor Subatomaire Fysica Een fractie van een seconde na de oerknal was ons heelal zeer heet en klein, maar ook democratisch: alle soorten deeltjes werden gelijk behandeld, en een allesomvattende kracht bepaalde de onderlinge wisselwerking. Zo is een direct gevolg van deze symmetrie dat de elektrische lading van een quark precies 1/3 is van die van een elektron. Dit onderzoek speurt naar directe sporen van deze allesomvattende theorie m.b.v. het LHCb-experiment bij de nieuwe deeltjesversneller LHC bij CERN in Genève.

Vastzetten van pijnlijke losse heupprothesen
Dr.ir. E.R. (Edward) Valstar (m) 02-03 1970, Leids Universitair Medisch Centrum - Orthopaedie Een losse heupprothese bezorgt de patiënt veel pijn. Voor een grote groep oudere patiënten met een slechte gezondheid is een vervangingsoperatie te zwaar. Wij gaan een minder belastende techniek ontwikkelen, waarbij de prothese niet wordt vervangen, maar opnieuw wordt vastgezet.

De grens van de mens
Dr.ir. P.P.C.C. (Peter-Paul) Verbeek (m) 06-12-1970, UT - Wijsbegeerte Recente ontwikkelingen in bio-, nano- en informatietechnologie roepen de vraag op waar de grens van de mens ligt. Volstaan de traditionele benaderingen van de mens nog wanneer mens en technologie versmelten? En welk ethisch kader kan deze ontwikkelingen begeleiden?

Zwarte dozen openen
Dr. F.M.P. (Frederic) Vermeulen (m) 16-04-1974, Kortrijk (België), UvT - Econometrie en Operations Research Economen hebben lang verondersteld dat een gezin zich als één geheel gedraagt. Dat is natuurlijk niet zo. De onderzoekers gaan de zwarte doos van het gezin openen en analyseren hoe gezinsleden samen beslissingen nemen met betrekking tot consumptie en arbeid.

Genen en denken
Dr. B.B.A. (Bert) de Vries (m) 22-01-1964, Puttershoek, RUNMC - Anthropogenetica Talloze genen maken eiwitten die nodig zijn om te denken. Fouten in deze genen kunnen leiden tot een verstandelijke handicap. De onderzoekers gaan met de allernieuwste genoom technieken bepalen welke genen een rol spelen bij normale en afwijkende hersenfuncties.

Hoe kan kleiner beter zijn?
Dr. Ir. (Marnix) Wagemaker (m) 26-05-1971, Delft, TUD - Applied Physics Het kleiner maken van Li-ion elektrode deeltjes leidt tot onverwachtse materiaal eigenschappen. De onderzoekers ontrafelen de atomaire processen die hier verantwoordelijk voor zijn, zodat verbeterde Li-ion batterijen ontwikkeld kunnen worden, die voldoen aan onze groeiende vraag naar betere mobiele energie opslag.

Waarom wordt scholing beloond?
Dr. H.G. (Herman) van de Werfhorst (m), 01-04-1972, Doornspijk, UvA - Sociologie. Dit onderzoek handelt over de vraag waarom scholing beloond wordt op de arbeidsmarkt, en of er verschillen zijn tussen landen en bedrijfstakken in de verklaringen van het onderwijseffect. Zijn het vooral kennis en vaardigheden die worden gewaardeerd, is het onderwijs een relatief goed, of dient het vooral voor sociale uitsluiting?

Een genen schakelaar in hartfalen.
Dr. L.J. (Leon) de Windt (m) 24-01-1970, Willemstad (Curaçao) - Hubrecht Institute (KNAW) - Volwassen hartspiercellen zijn optimaal uitgerust om te zorgen voor de pompkracht van het hart. Tijdens hartfalen herstarten de spiercellen de embryonale ontwikkeling door het aanschakelen van genen. De onderzoekers bestuderen hoe een schakelaar een foutief genpatroon aanzet in hartspiercellen en hoe dit vertaald wordt naar verminderde hartfunctie.

Hoe rolt een eiwit zich op?
Dr. S. (Sander) Woutersen (m) 14-05-1971, Den Haag, UvA - Van 't Hoff Institute for Molecular Sciences Om biologisch actief te worden, rollen eiwitmoleculen zichzelf op van lange één-dimensionale ketens tot goed gedefinieerde, compacte drie-dimensionale structuren. Het mechanisme van dit oprollen zal worden onderzocht door het proces op moleculaire schaal te filmen, waarbij ultrakorte laserpulsen als belichting zullen worden gebruikt.

Zooming in at active sites on a catalytic surface
Dr O. I. (Alex ) Yanson (m) 28-04-1975, Kharkov (Ukraine), UL - Chemistry Using a scanning tunneling microscope the researchers will study the reactions at each atomic site on a catalytic surface. Identifying the active sites for a particular reaction will help design better catalysts.

Op zoek naar de beste statistische procedures
Dr. J.H. (Harry) van Zanten (m) 15-11-1972, VU - Wiskunde In de moderne statistische praktijk moeten keuzes worden gemaakt tussen verschillende methoden. Het doel van dit project is wiskundige theorie te ontwikkelen die het mogelijk maakt de prestaties van verschillende methoden te vergelijken.

dinsdag 10 juli 2007