Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

2007

Nog onvoldoende samenhang - Nederlands gezondheidsbeleid kan beter 9 juli 2007

Nederland maakt onvoldoende gebruik van nationale strategieën of actieplannen om gezondheidsproblemen aan te pakken. Ervaring uit het buitenland leert dat een nationale aanpak kan bijdragen aan een meer systematisch beleid en minder versnippering van maatregelen. Dit gebeurt bijvoorbeeld wel op het gebied van overgewicht, binnen het Nationaal Actieplan bewegen. Deze aanpak is waarschijnlijk ook effectief bij andere gezondheidsproblemen. Zo blijkt uit vergelijkend internationaal onderzoek van het RIVM. Het rapport is vandaag aangeboden aan minister Klink van VWS.

Het rapport
Leren van de buren, Beleid publieke gezondheid internationaal bezien, vergelijkt buitenlands beleid op een aantal onderwerpen van de volksgezondheid. Naast jeugd, gezondheidsachterstanden en alcohol komen ook roken, overgewicht, depressie en screening (bevolkingsonderzoek) aan bod. Leren van de buren wil vooral inspiratie bieden. De beleidspraktijk in andere landen laat zien dat veel gezondheidsbeleid effectiever en meer in samenhang kan. Marktkrachten en andere internationale - invloeden bemoeilijken soms de weg naar goed beleid, maar kunnen ook kansen bieden. Effectieve of veelbelovende beleidsmaatregelen zijn ruim voorhanden voor bepaalde problemen, maar zelfs van beleidsmaatregelen die niet werken kan Nederland leren van de buren.

Alcohol
Het beleid om alcoholgebruik te ontmoedigen verschilt sterk per land. Duitsland, Zwitserland, Frankrijk en Denemarken heffen extra belasting op premixdranken (o.a. breezers). Het Nederlandse alcoholbeleid kan worden aangescherpt en van een meer integrale aanpak voorzien. Jongeren drinken minder naarmate drank duurder en lastiger te verkrijgen is. Opvallend is dat binnen Nederland vaak gekozen wordt voor zelfregulering, terwijl de effectiviteit hiervan niet is aangetoond.

Jeugd
De Nederlandse jeugd is overwegend gezond, maar investeert stevig in ongezondheid later. Preventieve zorg is nodig, waarbij een positieve benadering goed kan werken. Een integrale benadering via de school, met aandacht voor psychische gezondheid, gezonde voeding en lichamelijke activiteit blijkt effectief. Zo hebben Engeland en Schotland een programma waarbij alle scholen snel gezonde school moeten worden. Centra voor Jeugd en Gezin kennen interessante varianten in andere landen, zoals het Family Welfare Centre in Zweden.

Gezondheidsachterstanden
Ook binnen Nederland zijn er gezondheidsverschillen tussen bevolkingsgroepen. Maar een nationale strategie, gericht op het bestrijden van gezondheidsachterstanden ontbreekt in Nederland. Een aantal andere landen maakt daar wel gebruik van. In Zweden vindt de uitvoering van dit achterstandenbeleid voor een flink deel plaats buiten de gezondheidssector. Ook Engeland werkt interdepartementaal aan doelstellingen van het Engelse actieprogramma.


-----------------