Cramer: 'Klimaatambities leiden niet onder kolencentrales'
06-07-2007
Afgelopen week is door de provincie Zuid-Holland een milieuvergunning
verstrekt voor een nieuwe kolencentrale op de Maasvlakte. Een
kolencentrale stoot CO2 uit en daarom doemt de vraag op waarom
milieuminister Cramer geen maatregelen treft om de bouw van nieuwe
kolencentrales tegen te houden. Vrom.nl confronteert de minister met
enkele prangende vragen, die onder meer via publieksvoorlichting van
Vrom zijn binnengekomen.
Waarom hebben we nieuwe kolencentrales nodig?
'U en ik gebruiken elke dag elektriciteit. En hoewel dit kabinet inzet
op een forse energiebesparing, blijven we wel energie nodig hebben. Ik
zet tevens in op een sterke toename van duurzame energie, zoals
windmolens en zonne-energie, maar hiermee zullen we de komende jaren
nog onvoldoende energie kunnen opwekken. We blijven dus voorlopig
helaas nog afhankelijk van zogeheten fossiele brandstoffen, zoals
kolen en gas.'
Maar zijn er niet al genoeg kolencentrales in ons land?
'Als je kijkt naar het gebruik van elektriciteit in Nederland, dan
kennen we de volgende onderverdeling: 15 procent halen we uit het
buitenland, 17 procent wekken we op met kolen, 58 procent met aardgas
en 10 procent via overigen bronnen (duurzame energie, kernenergie,
etc.). De geïmporteerde elektriciteit is afkomstig van kernenergie of
van zeer vervuilende bruinkoolcentrales. Ik prefereer nieuwe
kolencentrales die tot de schoonste in Europa behoren boven deze
import. Komt nog bij dat onze afhankelijkheid van andere landen
afneemt. De nieuwe kolencentrales zullen deels ook oude vervangen. De
verwachting is dat de oudste van de bestaande kolengestookte centrales
op termijn gaan sluiten. Het kabinet wil daarover op korte termijn
afspraken maken met de exploitanten. Doordat we dus al onze eigen
benodigde elektriciteit willen produceren en ook afwillen van een paar
huidige verouderde kolencentrales die veel CO2 uitstoten, hebben we
nieuwe moderne centrales nodig.'
Hoezo moeten dat kolencentrales zijn, gasgestookte centrales zijn toch
veel milieuvriendelijker?
'Dat klopt, maar onze gasvoorraad is ook niet oneindig. Over een
aantal decennia zien we de bodem van onze gasvelden. Kortom, we kunnen
voorlopig niet zonder kolen.'
U zegt fors in te zetten op energiebesparing en op duurzame energie,
dan zijn er toch ook minder centrales nodig?
'Zeker, het coalitie-akkoord bevat op dat punt ambitieuze doelen en we
gaan er alles aan doen dat ook te bereiken. Als we allemaal flink
energie gaan besparen en we zorgen voor meer duurzame energie, dan
zijn er ook minder nieuwe centrales nodig en zullen er ook minder
kolengestookte centrales worden gebouwd.'
Maar op deze manier vervliegen uw ambities om de CO2-uitstoot in 2020
met 30 procent terug te dringen...
'Het mag duidelijk zijn dat ik zelf liever geen nieuwe kolencentrales
zie in ons land. Maar helaas kunnen we onze energiebehoefte nog niet
invullen met alleen duurzame bronnen zoals wind- en zonne-energie. We
moeten nog flink wat jaren gebruik maken van fossiele brandstoffen,
zoals kolen. Wat ik natuurlijk wel doe, is strenge milieu-eisen
stellen aan nieuw te bouwen centrales. Ze moeten tot de schoonste en
zuinigste van Europa behoren. Want wat er ook gebeurt, die
doelstelling van 30 procent CO2-reductie mag en zal niet vervliegen.
De toekomstige kolencentrales zijn dan ook schoner en zuiniger dan de
klassieke centrales die we nu hebben.'
Dat moet u dan even uitleggen, want kolengestookte centrales zorgen
toch per definitie voor een enorme CO2-uitstoot...
'Dat klopt voor de huidige centrales, maar de nieuwe centrales zijn
wel gemiddeld 10 procent zuiniger dan de bestaande. Veel belangrijker
is echter dat centrales nu al verplicht zijn mee te doen aan het
Europese emissiehandelssysteem voor CO2. Dat houdt in dat bedrijven
rechten moeten verkrijgen om CO2 te mogen uitstoten. Na 2012 zal op de
emissieruimte voor de centrales flink worden gekort.
Energie-exploitanten worden gedwongen om maatregelen te treffen die
leiden tot minder uitstoot van CO2, zoals de inzet van biomassa en het
afvangen van CO2 dat kan worden opgeslagen in lege aardgasvelden. Bij
de vergunningverlening voor nieuwe kolencentrales wordt nu al de eis
gehanteerd dat nieuwe centrales geschikt worden gemaakt om in de
toekomst CO2 af te kunnen vangen. Dit is een nieuwe techniek die nu
nog in ontwikkeling is. Ik wil in Europa afspraken maken dat deze
techniek verplicht wordt gesteld. Nieuwe kolencentrales zullen dan
geen CO2 meer uitstoten.'
Al Gore noemde deze week het bouwen van nieuwe kolencentrales zonder
CO2-opvang immoreel...
'Ik vind dat hij gelijk heeft. Nieuwe kolencentrales zijn alleen
acceptabel als straks de CO2 wordt afgevangen en opgeslagen. Dat is
ook precies wat ik met de energiebedrijven afspreek. De techniek is nu
nog niet 100 procent beschikbaar en uitontwikkeld maar de nieuwe
centrales moeten hiertoe wel uitgerust worden. En zodra het mogelijk
is moeten ze ook daadwerkelijk CO2 afvangen en opslaan. Met CO2-afvang
en -opslag zijn ze zelfs veel schoner dan de huidige gascentrales.'
Maar als die techniek nu toch niet lukt, dan zitten we wel mooi met
die centrales!
'Ik ga er van uit dat het echt wél gaat lukken. Het moet lukken,
anders hebben we wereldwijd een groot probleem. Niet voor niets
investeert de hele wereld in CO2-afvang en -opslag. Het is een
overgangstechniek die we keihard nodig hebben. Niet alleen hier in
Nederland maar juist vooral in de snel groeiende kolenverbruiklanden
als China en India.'
Hoeveel van die schoonste en zuinigste kolencentrales komen er
eigenlijk bij?
'Er zijn voor vijf nieuwe centrales vergunningen aangevraagd. Het is
maar de vraag of dat betekent dat er echt vijf nieuwe centrales bij
komen. Dat hangt ten eerste af van de mate van energiebesparing die
wij allemaal gaan bereiken en daarmee van de vraag hoeveel
elektriciteit we in de toekomst nodig hebben. Bovendien hangt aan
CO2-uitstoot een flinke prijskaart. Mijn beleid is erop gericht dat de
vervuiler betaalt. En dat is ook beleid dat Europa nastreeft.'
Tot slot: u vraagt de burger spaarlampen in te draaien en in zuinige
auto's te rijden. Begrijpt u dat er vraagtekens zijn bij uw beleid
rondom kolencentrales?
'Ik begrijp dat enorm goed. Het is een groot dilemma, niet in de
laatste plaats voor mij. Maar dit kabinet gaat natuurlijk niet
Nederlandse huishoudens afsluiten van elektriciteit omdat we tegen een
tekort aan zouden lopen. En we willen dus ook als land in onze eigen
energiebehoefte kunnen voorzien, onafhankelijk van anderen.'
'Wel zetten we natuurlijk in op schonere energie en energiebesparing.
Besparen op het gebruik van elektriciteit is enorm belangrijk om de
behoefte aan nieuwe centrales te verkleinen. We moeten alles doen om
de behoefte aan fossiele centrales zo klein mogelijk te houden. En
voorzover zulke nieuwe centrales er komen wordt hun emissie aan banden
gelegd via het Europese handelssysteem. Nieuwe centrales gaan nooit
ten koste van besparing en inzet op duurzame energie. Daar mogen de
mensen mij op afrekenen. Ik hou me volledig aan de
kabinetsdoelstellingen. Want CO2-reductie, energiebesparing en een
forse toename van duurzame energiebronnen zijn absoluut noodzakelijk
om verdere klimaatverandering tegen te gaan. De besluiten die ik neem,
bijvoorbeeld over onze energievoorziening, mogen niet ten koste gaan
van die doelstellingen. Daar sta ik voor en daar ga ik voor!'
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer