Iran: alternatieven voor escalatie
Iran 5 juli 2007
De Europese Groenen organiseerden op 4 juli een conferentie over Iran met
het doel een oplossing te vinden voor de huidige crisis. Iran eist het recht
op om nucleaire energie op te wekken, maar andere landen vrezen dat Iran de
technologie zal gebruiken om atoomwapens te ontwikkelen.
Volgens het Non-Proliferatie Verdrag heeft Iran recht op het gebruik
van vreedzame nucleaire technologie, maar het Westen twijfelt aan
Irans intenties. In Amerika ijveren invloedrijke adviseurs al voor
gewapend ingrijpen. "We moeten blijven praten om escalatie af te
wenden," zegt europarlementariër Joost Lagendijk. "Daarbij moeten alle
partijen ophouden te hameren op het eigen gelijk en beginnen met het
zoeken van oplossingen."
Plutonium
Dreigende taal van de Iranese president Ahmadinejad over de
vernietiging van Israel en onduidelijkheid over het gebruik van
technologie heeft argwaan gewekt in Amerika, maar ook in Europa.
Robert Cooper, rechterhand van EU-buitenlandcoördinator Javier Solana,
gaf als verklaring voor het wantrouwen de onvolledige en de onjuiste
informatie die Iran in het verleden had verstrekt. Bovendien hebben de
inspecteurs van het Internationaal Atoomenergie Agentschap, het IAEA,
de radioactieve stof plutonium en installaties in Iran gevonden die
noodzakelijk zijn voor het produceren van atoomwapens en niet nodig
zijn voor het opwekken van atoomenergie.
Khomeini
Volgens de Iranese ambassadeur bij het IAEA, Ali Asghar Soltanieh,
zijn er wel degelijk civiele toepassingen voor die technologieën.
Soltanieh betoogde dat Iran een grote behoefte heeft aan nucleaire
energie. Atoomwapens zijn echter tegen de islamitische wet. Hij
citeerde imam Khomeini, de stichter van de Islamitische Republiek
Iran, om Irans vreedzame bedoelingen te onderstrepen: "...als ze
doorgaan met het maken van atoomwapens en dergelijke, dan zal de
wereld getroffen kunnen worden door vernietiging en het verlies zal
alle volkeren treffen."
Groen alternatief
De Europese Groenen zijn sceptisch over de vreedzame toepassing van
nucleaire technologie. Behalve grote onveiligheid en levensgevaarlijk
nucleair afval, brengt het gebruik van atoomenergie ook de verleiding
met zich mee atoomwapens te ontwikkelen. De Iraniërs zijn echter niet
over te halen om van het gebruik van atoomenergie af te zien en te
investeren in duurzame alternatieven. Dit zou vanuit het oogpunt van
GroenLinks de beste, veiligste en duurzaamste oplossing zijn.
Stapsgewijs en op kleine schaal
Aangezien duurzame energie vanuit politiek oogpunt dus geen
realistische oplossing lijkt, moet er een andere manier worden
gevonden om de Iraniërs tevreden te stellen en tegelijkertijd de
westerse zorgen weg te nemen. Het meest realistische plan kwam van
Gareth Evans van de denktank International Crisis Group. Dit komt er
op neer dat Iran stapsgewijs toestemming krijgt om op kleine schaal
nucleaire technologie te ontwikkelen en te gebruiken voor het opwekken
van kernenergie, maar in ruil daarvoor uitgebreide inspecties van het
IAEA toelaat. Om Iran hiertoe te bewegen moet de EU bereid zijn om met
het land samen te werken. Als de inspecteurs constateren dat Iran de
technologie gaat gebruiken voor oorlogsdoeleinden, moeten gelijk
ingrijpende sancties worden opgelegd.
Alternatief voor escalatie
"Ook dit is geen ideale oplossing," zegt Joost Lagendijk, "maar een
ideale oplossing ligt op dit moment niet binnen handbereik. Beide
kanten zullen bezwaar maken tegen dit plan." Uiteindelijk zal Iran
zoveel kennis hebben dat het niet ver verwijderd is van het produceren
van de kernbom, vrezen Westerse critici. Iran moet op zijn beurt
vertragingen en beperkingen op zijn nucleaire programma accepteren.
"We moeten ons inzetten voor een onderhandelde oplossing. Het
alternatief, een aanval van Israel of de VS op Iran, zal rampzalige
gevolgen hebben en moet voorkomen worden."
Zie ook:
* dossier Midden-Oosten
GroenLinks