Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

logoocw

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 AE Den Haag

Den Haag Ons kenmerk Uw brief van Uw kenmerk uli 2007
5 j PO/BenB/07/23494 1 juni 2007 OCW0700312

Onderwerp
Aanscherping regelgeving stichting basisscholen

Hierbij ontvangt u, conform het verzoek van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 2 mei 2007, mijn reactie op de brief van de gemeente Leeuwarden van 8 mei 2007 inzake aanscherping regelgeving stichting basisscholen.

De gemeente Leeuwarden stelt in haar brief dat de wettelijke bepalingen rond de stichting van basisscholen sinds eind vorig jaar strikt worden geïnterpreteerd en dat hierdoor in nieuwbouwwijken het stichten van zelfstandige basisscholen tot problemen zal leiden zo niet onmogelijk zal worden. In haar brief klaagt de gemeente Leeuwarden dat bij de verzelfstandiging van dislocaties in (o.a.) nieuwbouwwijken toepassing wordt gegeven aan artikel 78 WPO, terwijl dat voorheen niet gebeurde. Als gevolg daarvan is het veel moeilijker geworden een dislocatie om te zetten in een nieuwe school.

Het is inderdaad zo dat het departement kritischer is gaan kijken naar de (correcte) toepassing van wettelijke bepalingen inzake stichting van scholen, waaronder artikel 78 WPO. Dit artikel schrijft voor dat bij de berekening van het aantal leerlingen dat een openbare of een bijzondere school zal bezoeken, niet worden meegeteld leerlingen die wonen binnen redelijke afstand van een openbare school, onderscheidenlijk van een bijzondere school van de desbetreffende richting of richtingen en voor wie op die school plaatsruimte aanwezig is. De aanleiding was de bevinding van de departementale auditdienst dat schoolbesturen als gevolg van de verzelfstandiging van een dislocatie extra bekostiging ontvangen, zonder dat daar kosten tegenover staan. Deze extra bekostiging staat in verband met het bekostigingssysteem in het primair onderwijs dat uitgaat van bekostiging op basis van `t-1', hetgeen wil zeggen dat een in enig schooljaar ingeschreven leerling pas in het daaropvolgende schooljaar voor bekostiging in aanmerking komt (even afgezien van mogelijke toepasselijkheid van de groeiregeling). Onverkorte toepassing van deze regel bij de stichting van scholen zou betekenen dat een nieuwe school gedurende het eerste schooljaar geen bekostiging zou ontvangen. Vandaar dat de wet voorschrijft dat leerlingen van een nieuwe school gedurende het eerste schooljaar onmiddellijk bekostigd worden. Toepassing van deze bekostigingsregels bij de verzelfstandiging van een dislocatie brengt met zich mee dat de leerlingen van die dislocatie onmiddellijk worden bekostigd op de nieuwe school waarin de dislocatie wordt omgezet, terwijl zij op hun oude school nog één schooljaar voor bekostiging in Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag T +31-70-412 3456 F +31-70-412 3450 W www.minocw.nl

blad 2/2

aanmerking komen. Dezelfde leerlingenpopulatie wordt gedurende één schooljaar dus dubbel bekostigd.

Dit onbedoelde bekostigingseffect vormde de aanleiding voor de juiste toepassing van artikel 78 WPO op leerlingen van dislocaties. Deze toepassing komt er op neer dat leerlingen van dislocaties niet worden uitgezonderd van de werking van artikel 78 WPO. Deze (dwingendrechtelijke) wetsbepaling is daarmee ook op die leerlingen van toepassing, zodat die leerlingen niet mogen meetellen bij de berekening van het aantal leerlingen dat een nieuwe school zal bezoeken. Deze opvatting is overigens op 27 juni bevestigd door de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in het door raad van de gemeente Amersfoort aangetekende beroep tegen het besluit van 22 december 2006 waarbij de goedkeuring is onthouden aan de in het plan van scholen 2007-2010 opgenomen stichting van de openbare basisschool "De Border". Ook in dit geval betrof het een dislocatie in een nieuwbouwwijk die de gemeente wilde verzelfstandigen.

Niettegenstaande het feit dat de WPO een blokkade opwerpt tegen de verzelfstandiging van dislocaties, heb ik oog voor de aangekaarte wens van schoolbesturen om met name dislocaties in nieuwbouwwijken te verzelfstandigen. Ik zal daarom in overleg met de besturen organisaties voorstellen maken om de wetgeving op dit punt aan te passen. Uiteraard zullen bij de uitwerking hiervan onbedoelde bekostigingseffecten worden vermeden.

Met het voorgaande hoop ik u voldoende te hebben geïnformeerd.

De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

Sharon A.M. Dijksma