NVM

Woningmarktcijfers:Toppositie Randstad in het geding

4.7.2007

`Vergeten' woningmarktdossier zorgt voor grote problemen

NVM introduceert WoningVoorraadMeter

Nieuwegein, 4 juli - De prijs van de gemiddelde verkochte woning in Nederland is in het tweede kwartaal van 2007 wederom verder gestegen. Ten opzichte van het eerste kwartaal van 2007 nam de prijs gemiddeld met 2,2 procent toe. De gemiddelde woning kost op dit moment 248.000 euro*. Ook de vierkante meterprijs is met eenzelfde percentage gestegen. In het centrale deel van de randstad en de randstad ring stijgt de prijs per vierkante meter veel meer dan gemiddeld (3,2% / 2,6%) In de overige delen van Nederland is de stijging lager dan gemiddeld (Noorden: 1,8%, Oosten: 1,7%, Zuiden: 1,7%).


* De nieuwste kwartaalcijfers die de NVM uitgeeft zijn voorlopig

Oplopende hypotheekrente
Deze ontwikkeling gecombineerd met de oplopende (lange termijn) rente baart de NVM grote zorgen. NVM-voorzitter Ger Hukker: `De betaalbaarheid staat al flink wat maanden onder zware druk. De prijsontwikkeling van de afgelopen jaren leidt tot toenemende woonlasten voor kopers van 17% in vier jaar. De lasten van de huurder stijgen bij ongewijzigd beleid in dezelfde periode met maar 4,5%. Is een koopwoning voor veel huurders nu al onbereikbaar, dit wordt zo alleen maar erger.

Voorbeeld woonlasten huurder-koper

Huur

Koop

Maandlasten 2007

EUR 600

EUR 600

Maandlasten 2011

EUR 627

EUR 702

Kabinet
Door de slecht functionerende woningmarkt schiet het kabinet zich ook op een ander vlak in de voet. `Het kabinet is geleidelijk aan gevangene van z'n eigen beleid geworden. Wat je ziet is dat er een kloof aan het ontstaan is tussen datgene wat het kabinet met de randstad wil, namelijk een toppositie in Europa, en de manier waarop de regering met het woningmarkt-dossier omgaat.' Naast goede bereikbaarheid is een goed woningmarktklimaat een absolute voorwaarde voor een toppositie van de randstad in Europa. `Het begint met name voor beginnende kopers geleidelijk aan onmogelijk te worden om in de randstad een woonruimte te vinden gekoppeld aan een baan. De kansen voor de randstad komen daarmee verder onder druk te staan. De NVM pleit ervoor een SER-commissie op te richten die onderzoek gaat verrichten naar de slecht functionerende woningmarkt" (zie grafiek betaalbaarheid en oplopende hypotheekrente).

Haagse tekentafeltheorie
Ook de door het kabinet voorgestelde capaciteitsvergroting van het bouwvolume naar 130% biedt volgens de NVM geen enkele soelaas. De realisatie van 100.000 woningen per jaar is nog ver weg. (zie grafiek)

Veel van de bouwproductie moet binnenstedelijk plaatsvinden en dat is om allerlei redenen, zoals het vergunningenbeleid, een lastige zaak. Hukker: `Zeggen is 1, doen is 2. De capaciteitsvergroting is op zich een goed initiatief, maar zonder structurele aandacht voor de hardnekkige problemen, zoals rondom het vergunningenbeleid, is de capaciteitsvergroting een typisch voorbeeld van Haagse tekentafeltheorie. Er moet veel meer aandacht komen voor de regels die een gezonde woningmarkt belemmeren.'

Oude stadswijken en doorstroming
NVM volgt de kabinetsplannen ten aanzien van de veertig oude stadswijken op de voet. De branchevereniging heeft alle veertig wijken geadopteerd en wil een actieve rol spelen bij de invulling van het beleid door de minister van Wonen & Integratie. Hierover is de NVM met de minister in gesprek en kijkt uit naar een actieve samenwerking. Wel heeft de NVM zorgen of de investeringen in de oude stadswijken ook zullen leiden tot meer woningen en tot een betere doorstroming van de woningmarkt.
Hukker: `Gelet op de problemen op de woningmarkt vinden wij het van groot belang dat naast een betere woonomgeving er ook ruimte komt voor meer woningen en meer verschillende soorten woningen. Dat stimuleert de doorstroming op de woningmarkt.'

WoningVoorraadMeter
In dat licht heeft de NVM de WoningVoorraadMeter ontwikkeld waardoor per gemeente duidelijk wordt hoe de bevolking woont. In één keer kunnen zien hoe het is gesteld met het aantal huur- en koopwoningen in een bepaalde gemeente. Zijn er voldoende rijtjeswoningen, staan er genoeg vrijstaande huizen of moet er worden bijgebouwd? De WoningVoorraadMeter, een nieuw instrument voor de woningmarktconsultant en adviseur van de makelaarsorganisatie NVM, laat dat in een keer zien.
De WoningVoorraadMeter brengt de spanning tussen de vraag en voorraad huizen per gemeente in beeld. De meter laat het verschil zien tussen de gewenste en de feitelijke woningvoorraad per gemeente. De cijfers tonen niet alleen het aantal woningen naar type en eigendom, maar ook de koopprijs per woningtype en de huishoudens die een dergelijke woning bewonen.

Betere doorstroming
NVM heeft de meter ontwikkeld in het licht van de doorstroming van de woningmarkt. De NVM vindt het van groot belang dat er naast een betere woonomgeving, ook ruimte komt voor meer woningen en meer verschillende soorten woningen. De WoningVoorraadMeter maakt het mogelijk om de discussie over nieuwbouw in gemeenten vanuit de feiten te voeren. `In grote steden zoals Rotterdam is vaak sprake van een eenzijdige opbouw van de woningvoorraad naar huur en koop en naar woningtypen, waardoor de consument weinig keuze heeft', aldus Hukker. `De WoningVoorraadMeter past in het streven van de makelaarsorganisatie om bij te dragen aan een betere werking van de woningmarkt.'

Bovenstaande grafiek laat zien dat huishoudens met een modaal inkomen in Rotterdam veel meer wonen in huurwoningen en dan vooral in huurappartementen (38100) dan in Eindhoven (15500). Voorzover men in Rotterdam in een koopwoning woont is dat bovendien veel meer een koopappartement (20800), waar het in Eindhoven vooral om tussenwoningen (30000) gaat. Voor 60+ 1 persoonshuishoudens geldt hetzelfde.

Energiebesparing kritisch volgen
Verheugd is de NVM over het onlangs bereikte akkoord tussen het kabinet en het bedrijfsleven om 30% energiebesparing te realiseren in de gebouwde omgeving. NVM start binnenkort een pilot met energiebedrijf ENECO Energie. NVM-voorzitter Hukker plaatst wel de nodige kanttekeningen bij de voorgenomen maatregelen. `We moeten ons goed realiseren dat de beïnvloedbare kosten van de energiebezuiniging niet groot zijn. Zo zijn er het vastrechtdeel en de belastingen die minsten 85% van de rekening bepalen. Daarmee is het variabele beïnvloedbare deel zeer beperkt. Het is zeer de vraag of de kosten van de energiebesparing daadwerkelijk opwegen tegen de opbrengsten. We zijn dus wel positief over het ingezette beleid, maar zullen een en ander ook kritisch blijven volgen in zijn uitwerking. Naar ons idee is de prikkel voor de consument om tot energiebesparing te komen onvoldoende in de plannen verwerkt.'

Consument centraal
De invoering van de nieuwe kwaliteitseisen van de NVM moet de positie van de consument verder versterken. NVM wil hiermee een vereniging zijn die midden in de maatschappij staat en goed luistert naar de wensen en belangen van de consumenten. NVM toetst of de dienstverlening goed wordt nageleefd en zal bij in gebreke blijven niet twijfelen om sancties op te leggen. De kwaliteitseisen zijn in zoverre nieuw, dat ze nu voor het eerst duidelijk op papier zijn gezet. Het is nog niet duidelijk of alle voorgestelde eisen daadwerkelijk zullen worden ingevoerd en wanneer. Daarover is de NVM in overleg met de NMa.

Verkopen boven de vraagprijs

Het merendeel van de regio's kent nauwelijks verkopen boven de vraagprijs. Het zijn vooral de duurdere woningen die boven de vraagprijs verkocht worden