Partij van de Arbeid

Den Haag, 03 juli 2007

Bijdrage van het lid Crone(PvdA) aan het plenaire debat met de minister van Financien

over de Voorjaarsnota

2007 (31 061)

Kern van de zaak
Belangrijk punt in de Voorjaarsnota is de verwerking van de tegenvaller: Er werd voor 2007 een overschot van 0,2% BBP verwacht, nu is de raming een tekort van 0,7% BBP. De oorzaken zijn vooral: de gewijzigde raming voor de gasbaten (vanwege de lagere olieprijsraming en de zachte winter); tegenvallers door extra productie in de Zorg (elk jaar zijn er tegenvallers bij de zorgkosten); schuldsanering voor de Antillen.
De verwachting is dat 2008 een verbetering zal laten zien(een positief saldo van 0.4%) en dat het kabinetsdoel (elk jaar verbetering en een overschot van 1,1% BBP in 2011) haalbaar blijft. Het kabinet blijft dus budgettair op koers. Dat was voor het kabinet de reden het herstel van de rijksfinanciën geleidelijk te doen. Opmerkelijk is dat het kabinet zelf per saldo de begroting niet verslechtert: alle tegenvallers komen dus van het vorige kabinet (puinhopen van Zalm), c.q. zijn ramingsfouten. Het CPB constateert ook dat het kabinet goed reageert door de economie verder af te koelen.

Korte geschiedenis
De Voorjaarsnota 2007 is de bijstelling van de Miljoenennota 2007. De nota gaat gepaard met bijstellingen van de begrotingen van elk departement afzonderlijk. In de begroting 2007 is het Coalitieakkoord nog maar op enkele punten verwerkt, omdat het akkoord (op enkele punten na) betrekking heeft op de periode 2008-2011. In het debat over het Rijksjaarverslag 2006 is al een voorschot genomen op de Voorjaarsnota. Standpunt PvdA/ het algemene beeld
we prijzen de minister voor de keuze om het voorziene tekort niet in één keer, maar geleidelijk weg te werken, onder handhaving van de budgettaire doelstellingen; Daardoor hoeft er niet onverhoeds bezuinigd te worden in de zorg, zoals door pakketverkleining of wachtlijsten. We zullen er op wijzen dat ook Zalm nooit gedurende het lopende jaar kon bezuinigen, maar wel altijd meevallers had die het beeld mooier maakte. En hij maakte het zelfs heel bont vorig jaar door een truc: de kosten van specialistenopleidingen werden opeens uit de rijksbegroting betaald in plaats van uit de zorgverzekering, zodat de premies vlak voor de verkiezingen niet al te hard zouden stijgen. Gaat Bos dit terugdraaien? en welke verwachting heeft hij van de zorguitgaven die altijd maar tegenvallen. Ieder jaar blijken er grote tegenvallers die in de cure leiden tot grote premiestijging, en bij de overheid tot budgettaire risico's. Daarom zijn we blij dat dit kabinet een ruimhartige raming heeft van een stijging van de zorgbudgetten met 8,5 mld. Maar de huidige tegenvallers snoepen hiervan al wat af, denkt Bos dat hij de raming tot 2011 nog overeind kan houden?

Verheugd zijn we ook met de grote uitgavenstijging in onderwijs en milieu. Voor beide tekenen zich echter ook risico's af. In het onderwijs in de loonsfeer door de algemene stijging van lonen door de krappe arbeidsmarkt, en bij het milieu omdat de klimaatdoelstellingen ambitieus zijn. We maken ons ook zorgen over de uitgaven voor de Prachtwijken; nog altijd is er geen overeenstemming hoe de vermogens van de corporaties hiervoor kunnen worden ingezet. Wil Bos ons hierover toezeggen dat dit voor de Mlnnota in kannen en kruiken is. Die PM uit het beleidsprogramma klinkt niet erg overtuigend, terwijl alle politieke partijen hier in hun verkiezingsprogramma hoog op hebben ingezet. Kan de minister uiteenzetten of dit voor de Mlnnota rond is? Ik kan over al deze posten enthousiast zijn, maar ik kan ook niet uitsluiten dat over enige jaren de uitgetrokken budgetten niet voldoende blijken te zijn, zoals ieder kabinet meestal lopende de rit bijstellingen moet plegen. Er komen zeker politieke problemen als de ambitie verlaagd wordt omdat de bezuinigingen in het regeerakkoord niet gehaald zouden worden. Mij vraag aan de minster is of deze op schema liggen, bij het terugdringen van de overheidsbureaucratie en dergelijke. Voor hem als Min van Fin geldt vooral de vraag of de controletoren kan worden teruggedrongen, wanneer krijgen we daarover voorstellen, die het budgetrecht respecteren en de tolerantiegrenzen wat aanpassen zodat de rechtmatigheid ook intact blijft. Wat niet kan is de investeringen in de publieke sector op een lager pitje zetten. besparingen op de publieke sector raken vooral de mensen die het niet kunnen missen, de gewone gezinnen die onderwijs en goede zorg en veilige wijken nodig hebben. Er zijn globale cijfers door het CPB gepubliceerd over een koopkrachtverlies volgend jaar van ¼ %. Uiteraard rekenen wij er op dat minister Bos alles zal doen om bij Mlnnota een koopkrachtplaatje te laten zien dat voor midden en lage inkomens geen koopkrachtverlies behelst. Waarbij het generieke beeld bepalend is, exclusief milieuheffingen die mensen door een beter gedrag eenvoudig kunnen ontlopen, zoals ook de bedoeling is. Kan de minster dit oplossen in het Belastingplan?

PvdA-voorstellen voor 2007
we vragen geld (35 mln) voor vaccinatie ter preventie van baarmoederhalskanker; een eenmalige inhaalslag vooruitlopen op reguliere vaccinatie (is dus eenmalig bedrag). Hierover ligt reeds een amendement van mijn collega Arib, het gaat om het voorkomen van een ernstige, zelfs voor 250 vrouwen per jaar dodelijke, ziekte. Omdat het jaar reeds voor de helft voorbij is, zijn de kosten wsch. de helft (17 mln.). we vragen maatregelen om te voorkomen dat de koopkrachtverbetering die WAO-ers is toegezegd (uitkering van 70% naar 75% per 1 juli) weer verdwijnt door lagere (zorg- en huur)toeslagen. Dit kan pas per 2008; er is dus een budgettaire meevaller in 2007, waaruit het eerste punt kan worden betaald. Ook de gasbaten zullen waarschijnlijk hoger uitpakken dan in de Vjnota, omdat gerekend is met een prijs per vat van slechts 55$, terwijl die inmiddels door het CPB al weer verhoogd is naar 63$, en de prijzen liggen zelfs nu al op zelfs 70 dollar . Kortom het amendement kan links en rechts om gedekt worden.

Europese aspecten
Nederland beweegt zich keurig binnen de EU-normen m.b.t. schuld, tekort en inflatie.