Datum: 29 juni 2007
Zomerse vooruitzichten
Het is en blijft voorlopig zomer in de Nederlandse economie. Vorig
jaar verdubbelde het groeitempo naar 3%, en ook voor 2007 en 2008 zijn
de economische vooruitzichten gunstig met een groei van 2¾% in beide
jaren. De spanning in de economie loopt verder op, wat vooral merkbaar
is op de arbeidsmarkt. De werkloosheid daalt volgend jaar tot
gemiddeld 4% van de beroepsbevolking. Als gevolg hiervan ontstaat
opwaartse druk op de contractloonstijging. Toch lijkt het er nog niet
op dat de economie in dit of komend jaar oververhit raakt. Onder
andere door de lastenverzwaringen van het nieuwe kabinet in 2008
groeit de consumptie niet zo uitbundig als aan het begin van deze
eeuw. Diverse beleidsmaatregelen dragen in 2008 bij aan een
verbetering van het EMU-saldo.
Dit zijn enkele hoofdpunten uit de vandaag openbaar gemaakte
korte-termijnraming van het Centraal Planbureau (CPB). De economische
vooruitzichten zijn gepubliceerd in de CPB Nieuwsbrief 2007/2.
Zonnige vooruitzichten voor Nederlandse economie
Met een verwachte economische groei van 2¾% in zowel 2007 als 2008
presteert de Nederlandse economie goed. De binnenlandse bestedingen en
de uitvoer nemen net als vorig jaar ieder ongeveer de helft van de
BBP-groei voor hun rekening, zodat deze groei breed gedragen is.
Naar verwachting stijgt de particuliere consumptie dit jaar met 2½%.
Door stijgende lonen en werkgelegenheid hebben gezinnen meer geld ter
beschikking. Bovendien is het gezinsvermogen toegenomen door hogere
huizenprijzen en beurskoersen. De grotere rijkdom en het hiermee
gepaard gaande optimisme wakkeren vooral het kopen van duurzame
goederen aan. Komend jaar vlakt de consumptiegroei af tot 1¾%. De
lastenverzwaringen en de hogere inflatie dragen bij aan een negatieve
koopkrachtontwikkeling, die de consumptie drukt.
De ondernemers in de industrie zijn optimistisch over de economie.
Onder invloed van de aantrekkende productie en gunstige
winstgevendheid nemen de bedrijfsinvesteringen in zowel 2007 als 2008
toe, na in de eerste helft van dit decennium flink te zijn gedaald.
De wederuitvoer blijft spectaculair, dat wil zeggen met dubbele
cijfers, groeien. De 'made in Holland'-uitvoer zal dit en volgend jaar
met ongeveer 3½% per jaar kunnen toenemen, vooral gedreven door de
gunstige internationale ontwikkeling.
Arbeidsmarkt verkrapt verder
De werkgelegenheid in de marktsector stijgt dit jaar, gemeten in
arbeidsjaren, naar verwachting met 2%. Dit groeicijfer is sinds 1999
niet meer gehaald. Ook volgend jaar blijft de werkgelegenheid stijgen,
zij het in een iets gematigder tempo. In beide jaren neemt de
werkgelegenheid wel aanzienlijk sneller toe dan het arbeidsaanbod.
Hierdoor blijft de werkloosheid gestaag dalen, tot gemiddeld 4% van de
beroepsbevolking in 2008. Dit is ruim onder het geschatte niveau
waarbij de arbeidsmarkt in evenwicht is, zodat sprake is van krapte.
Loonstijging en inflatie lopen op
Door de oplopende spanning op de arbeidsmarkt trekt de
contractloonstijging in de raming aan van 2% dit jaar naar 3¼% volgend
jaar. De sociale lasten voor werkgevers stijgen in 2008 door de
voorziene verhoging van de inkomensafhankelijke bijdrage voor
ziektekosten. Door beide effecten versnelt de groei van de loonkosten
in de marktsector van 2½% dit jaar naar 4½% in 2008.
De inflatie neemt naar verwachting toe van 1½% in 2007 tot 2% in 2008,
onder meer als gevolg van hogere arbeidskosten en hogere indirecte
belastingen.
Overheidsbegroting volgend jaar weer in de plus
Naar het zich nu laat aanzien komt het begrotingssaldo voor dit jaar
uit op -0,8% BBP. Onder meer tegenvallers in de zorg, de verhoging van
de WAO-uitkering en lagere aardgasbaten leiden ertoe dat het saldo
0,7%-punt slechter uitkomt dan eerder in het Centraal Economisch Plan
2007 was voorzien. Bij een gunstige conjuncturele ontwikkeling, hogere
gasbaten en nieuw beleid verbetert het EMU-saldo naar verwachting tot
0,4% BBP in 2008. Ondanks dat het kabinet volgend jaar meer
intensiveert dan ombuigt, verbetert het EMU-saldo als gevolg van
lastenverzwaringen aanzienlijk. Onder meer als gevolg van de hogere
zorgpremies en nieuwe beleidsmaatregelen stijgt de
collectieve-lastendruk met circa 1%-punt van het BBP, wat voornamelijk
neerslaat bij gezinnen.
Internationale vooruitzichten blijven positief
In het eerste kwartaal lag de volumegroei van het bruto binnenlands
product (BBP) in het eurogebied opnieuw boven de trendmatige
ontwikkeling. De economische groei wordt geraamd op 2¾% in 2007,
waarbij vooral investeringen en uitvoer naar verwachting sterk kunnen
toenemen. Door een sterkere euro en hogere rentes zwakt de groei in
2008 naar verwachting af tot 2¼%.
De Amerikaanse economie is in het eerste kwartaal van 2007 nauwelijks
gegroeid, met name als gevolg van de forse daling van de investeringen
in woningen. Waarschijnlijk volgt in het tweede kwartaal enig herstel.
In de raming neemt het BBP in de VS in 2007 met 2% toe, voor het eerst
sinds 2001 is deze lager dan in het eurogebied. Door verruiming van
het monetaire beleid en terugkeer van de rust op de woningmarkt kan de
Amerikaanse groei in 2008 naar verwachting versnellen tot 2½%.
Verder in deze CPB Nieuwsbrief
Naast de economische vooruitzichten voor 2007 en 2008 bevat dit nummer
van de CPB Nieuwsbrief een column over het effect van onderwijs op
arbeidsproductiviteit, alsmede artikelen over: excellentie in het
onderwijs; de invloed van bezoeken van de schoolinspectie op
Cito-scores; de effecten van verlaging van de overdrachtsbelasting op
de arbeidsmobiliteit; en het succes van de interne markt voor
goederen, diensten, kapitaal en arbeid. Voorts bevat de Nieuwsbrief
een overzicht van de CPB-publicaties van de afgelopen maanden.
De CPB Nieuwsbrief 2007/2, het artikel ''Het blijft zomeren' en de
kerngegevenstabel uit de CPB Nieuwsbrief 2007/2 zijn (gratis)
beschikbaar als aparte PDF-bestanden.
Inlichtingen verkrijgbaar bij: Johan Verbruggen (tel: 06-28396584),
Jacqueline Timmerhuis (tel: 070-3383477), of Dick Morks (tel:
070-3383410)
Centraal Planbureau