D66

D66 kritisch over akkoord EU-VS over verstrekking passagiersgegevens

28 juni 2007, 12:00
* -
In ´t Veld: "Veiligheidsdiensten in eigen land en daarbuiten kunnen ons

privé- leven tot in het kleinste detail reconstrueren."

Gisteren hebben ambtenaren van de Europese Unie en de Verenigde Staten een

voorlopig akkoord bereikt over de verstrekking van passagiersgegevens van

Europeanen aan de VS bij transatlantische vluchten (Passenger Name

Records-overeenkomst). Ook werd een akkoord bereikt over de voorwaarden

die de Amerikaanse autoriteiten in acht moeten nemen indien ze gegevens

van de betaaloperator SWIFT willen raadplegen.

D66-europarlementariër Sophie in ´t Veld: "De overeenkomst voor de

doorgifte van passagiersgegevens (PNR) is ronduit slecht. De gegevens

kunnen naast de strijd tegen misdaad en terrorisme voor alle mogelijke

doeleinden worden gebruikt."

Verder worden de gegevens ook gebruikt voor "profiling" en "data mining"

(geautomatiseerd personen selecteren uit een databestand op grond van een

profiel), kunnen de gegevens bewaard blijven tot 15 jaar (is nu 3,5 jaar),

blijven de VS rechtstreeks inloggen in de Europese computer

reserveringssystemen, is de overeenkomst nauwelijks juridisch bindend en

kan die door de VS éénzijdig gewijzigd worden.

In ´t Veld: "De nationale parlementen moeten het akkoord nog goedkeuren,

maar die kunnen alleen nog "ja" of "ja" zeggen. Het feit dat de VS de eis

van een jaarlijkse evaluatie schrappen is veelzeggend. Tot op heden hebben

ze geen overtuigend materiaal aangeleverd waaruit blijkt hoe nuttig PNR

gegevens zijn in de strijd tegen terrorisme. Het lijkt erop dat het vooral

wordt gebruikt voor allerlei andere soorten kleine misdaad, bijvoorbeeld

fraude."

In ´t Veld vindt de overeenkomst van SWIFT iets beter, omdat de gegevens

uitsluitend voor terrorismebestrijding kunnen worden gebruikt, en dan

alleen voor concrete onderzoeken (dus geen data mining of profiling). De

bewaartermijn is korter, en er is (iets) beter toezicht op de uitvoering

van de afspraken.

In ´t Veld: "Het is echter onaanvaardbaar dat een gevoelige zaak als het

bekijken van bankgegevens is afgehandeld als een administratieve

formaliteit. De overeenkomst is uitonderhandeld met de VS door een

Commissie-ambtenaar, zonder een formeel mandaat. Er is geen parlementair

debat, noch op Europees niveau, noch in de nationale parlementen."

Uit het onderzoek van het Ministerie van Financiën naar de verstrekking

door Nederlandse financiële instellingen van financiële gegevens van

klanten aan de autoriteiten in de VS blijkt dat de gekozen oplossing voor

SWIFT op korte termijn afdoende is. Ook is niet vastgesteld dat

individuele banken de privacy regels op grote schaal schenden, maar het

stelt tevens vast dat de huidige regels voor de overdracht van

persoonsgegevens zwakke plekken hebben. Dat geldt niet alleen voor

bankgegevens, maar ook voor allerlei andere categorieën, bijvoorbeeld

credit card gegevens. Volgens het rapport moet de kwestie dan ook in een

breder kader worden geplaatst. Het rapport constateert ook dat de VS veel

druk uitoefenen op banken om hun medewerking te krijgen.

In ´t Veld: "De passagiersgegevens en de bankgegevens zijn het topje van

de ijsberg. Praktisch alle gegevensbestanden zijn toegankelijk voor

politie, justitie en veiligheidsdiensten uit andere landen. Het gaat

vooral om de VS, maar ook Rusland heeft belangstelling voor bijvoorbeeld

passagiersgegevens en zijn daarover al in gesprek met de VS. De Chinese

overheid doet eigenlijk hetzelfde door via internetaanbieders gegevens

over de Chinese burgers te verkrijgen."

"Het gecombineerde effect van al de gegevensbestanden is dat politie,

justitie en veiligheidsdiensten in eigen land en daarbuiten ons privé-

leven tot in het kleinste detail kunnen reconstrueren. De gegevens worden

bovendien steeds meer gebruikt voor "profiling", waarbij een

geautomatiseerde zoektocht in de bestanden mensen op basis van een profiel

tot verdachte bestempelt en ze op een zwarte lijst of "watch list" zet.

Burgers hebben nauwelijks rechtsbescherming als er iets verkeerd gaat.

Sinds 11/9 zijn de watch lists in de VS van enkele duizenden personen

uitgegroeid tot bijna een half miljoen."

Een greep uit de soorten gegevens waar het over gaat: bankgegevens,

passagiersgegevens, credit card gegevens (inlcusief ons koopgedrag),

e-mails (en inhoud), sms, telefoontjes, googlen, klantkaarten,

verzekeringsmaatschappijen, medische bestanden (zie de reactie van het CBP

van vorige week), lidmaatschap van kerk, partij of vakbond, zelfs gegevens

over ons sexleven, en nog veel meer.

---