Promotie: Paringsstrategieën van stippelmotten
Promotie Biologie
donderdag 28 juni, 10.00 uur
Aletta Bakker bestudeerde twee soorten stippelmotten (witte nachtvlindertjes met zwarte stippen). Deze stippelmotten komen in heel Nederland voor. De twee soorten zijn met het blote oog niet goed van elkaar te onderscheiden. Er zijn echter verschillen tussen hoe ze paren. Bij de ene soort doen de vrouwtjes het vaker en zijn de spermapakketten die de mannetjes in het vrouwtje plaatsen zwaarder dan bij de andere soort. De spermapakketten blijken erg groot te zijn, gemiddeld 11-15% van het lichaamsgewicht. De paring duurt dan ook uren, en gedurende die tijd zitten het mannetje en het vrouwtje aan elkaar vast en kunnen ze niet vliegen. De mannetjes proberen ervoor te zorgen dat 'hun' vrouwtjes niet met een andere mannetje paren. Vrouwtjes proberen daarentegen van zoveel mogelijk mannetjes nakomelingen te krijgen. Paren met meerdere mannetjes spreidt het risico dat met een genetisch 'verkeerd' mannetje wordt gepaard. Bakker vond driedubbele vaderschappen bij de stippelmot. Uit de eieren kwamen in dat geval nakomelingen van drie mannetjes. De mannetjes moeten dus niet alleen vóór de paring met elkaar concurreren, hun sperma moet ook nog de concurrentie met ander sperma aangaan. Dat doet het mannetje door zijn spermapakket samen te stellen op basis van de competitie die hij verwacht. Een ander voordeel van het paren met meerdere mannetjes is dat het vrouwtje kan profiteren van extra bouwstoffen of anti-roofdierstoffen (de 'bruidsschat') uit het spermapakket. Deze stoffen gebruikt ze voor haar eigen stofwisseling en/of voor het aanmaken van eieren. Dit pakt niet altijd positief uit voor het mannetje. Het vrouwtje kan deze bruidsschat namelijk ook voor de nakomelingen van een ander mannetje gebruiken. Daarnaast heeft het vrouwtje zelf invloed op de bevruchting: ze kan bijvoorbeeld het sperma van een bepaald mannetje opslaan en ander sperma verwijderen.
Mw. A.C. Bakker: Mating strategies in small ermine moths. Promotor is prof. dr. S.B.J. Menken.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam