Radboud Universiteit Nijmegen


Amygdala hersenschakel tussen hormoon en depressie bij PMS

De ernst van het premenstrueel syndroom loopt vrijwel gelijk op met de maandelijkse stijging van het hormoon progesteron. De verbindende schakel tussen beide factoren blijkt de amygdala te zijn - een klein hersengebiedje dat onze emotionele huishouding regelt - aldus hersenonderzoeker Guido van Wingen in een artikel in Molecular Psychiatry.

Ongeveer vijf procent van de vrouwen heeft last van het premenstrueel syndroom (PMS). Deze vrouwen zijn in het tweede deel van hun menstruatiecyclus vaak extra prikkelbaar, agressief of depressief en bovendien hebben ze last van sterke stemmingswisselingen. De verschijnselen lopen vrijwel gelijk op met de variatie van het hormoon progesteron in de menstruatiecyclus: hoe hoger het progesteronniveau, hoe groter de kans op depressieve gevoelens.

Boze gezichten
Guido van Wingen, als hersenonderzoeker verbonden aan het F.C. Donders Centre, heeft via hersenscans de relatie tussen dit hormoon en depressieve gevoelens verder opgehelderd. Toediening van extra progesteron bij gezonde vrijwilligsters leidt ertoe dat vooral de amygdala sterk geactiveerd wordt. De amygdala is een hersenstructuur, die een belangrijke rol speelt in onze emotionele huishouding.

Van Wingen: 'De gezonde vrijwilligsters worden niet angstiger of depressiever door de toediening van progesteron. Maar als ze in de scanner naar boze of bange gezichten kijken, dan zien we duidelijk dat vooral de amygdala bijzonder actief wordt. Extra progesteron zorgt kennelijk voor een extra bedrijvige amygdala.'

Meer factoren
Het onderzoek maakt ook duidelijk dat een extra bedrijvige amygdala niet automatisch leidt tot het premenstrueel syndroom. 'Sommige vrouwen zijn gevoeliger voor de verhoogde progesteronniveaus. Daarvoor zijn nog andere factoren nodig, waarbij erfelijkheid waarschijnlijk ook een rol speelt. Verder onderzoek zal daarover meer duidelijkheid moeten verschaffen.'

GA van Wingen, F van Broekhoven, RJ Verkes, KM Petersson, T Bäckström, JK Buitelaar, G Fernández - Progesterone selectively increases amygdala reactivity in women. Molecular Psychiatry 2007