Groen!
Brussel, 23 juni 2007
EU-top: Dit nieuwe verdrag zal niet volstaan
Vanmorgen is er na een onderhandelingsmarathon dan toch een akkoord
bereikt over de contouren van een volgend Europees Verdrag. Vanuit
alle delegaties klinken geluiden van tevredenheid. Dat zegt
waarschijnlijk meer over de ingewikkeldheid van het akkoord dan over
de kwaliteit van het geleverde werk. Politiek gezien is het goede
nieuws dat er toch overeenstemming is gekomen. En hoewel we tevreden
kunnen zijn dat de belangrijkste positieve elementen van de Grondwet
in de feiten behouden zijn, hebben we ook een bittere nasmaak We komen
met dit akkoord wel erg gevaarlijk dicht bij de ondergrens van wat
nodig is voor een goed werkende Europese Unie die aangepast is aan de
uitdagingen van de 21ste eeuw.
Bij het buitengaan vanmorgen vatte Karel De Gucht het treffend samen:
De grondwet had de bedoeling om leesbaar te zijn. Dit verdrag had de
bedoeling onleesbaar te zijn en dat is zeker gelukt. Het is een
voorlopig eindpunt aan een bedroevende episode waarbij eens te meer de
klassieke nationale belangen het gehaald hebben op de noodzakelijke
stap vooruit die deze EU nodig heeft. Er was en is veel kritiek te
geven op het ontwerp van Grondwet dat de voorbije jaren ter discussie
lag. Feit blijft evenwel dat een groot geworden Unie niet kan werken
met spelregels die achterhaald zijn. Uit eigenbelang kiezen voor
uitbreiding, maar niet voor verdieping is een bewuste strategie om de
EU te verlammen. Het is een bittere vaststelling dat een aantal landen
onder het mom van de burger nu een akkoord hebben nagestreefd dat voor
de burger nog moeilijker begrijpbaar is. Terwijl veel van die burgers
zich terecht zorgen maken over de gevolgen van een te weinig
gecontroleerde economische globalisering, hebben die landen er alles
aan gedaan om te voorkomen dat er een sterker bovennationaal politiek
antwoord mogelijk was.
De houding van landen als Nederland, Polen en Groot-Brittannië in de
aanloop van deze Top was beschamend. Dat individuele landen op die
manier politieke vooruitgang kunnen blijven blokkeren wijst vooral op
de tekortkomingen van het huidig institutioneel tekort dat met dit
nieuwe Verdrag maar ten dele zal kunnen worden verbeterd. Dat symbolen
als het woord grondwet of de hymne sneuvelen is geen probleem. De
centrale kwesties zijn onder meer de besluitvormingsprocedures in de
Raad (hoeveel domeinen kunnen met meerderheidsbesluitvorming beslist
worden), die nu tegenover het Verdrag van Nice gelukkig al iets zullen
verbeteren (onder meer op vlak van justitie en binnenlandse zaken).
Maar in de huidige EU zorgt het gebrek aan efficiënte besluitvorming
tot een nivellering naar beneden. Daar moet blijvend tegen gereageerd
worden. Het siert de Belgische delegatie dat zij daar vannacht ook
sterk tegen hebben gereageerd.
Dat er een politiek akkoord is, dat via de IGC kan worden omgezet in
een nieuwe verdragstekst die misschien nog voor de Europese
verkiezingen kan worden geratificeerd, is op zich een goede zaak. De
politieke patstelling mocht niet langer duren. Maar het zal echter
niet volstaan. Het resultaat van deze Top neemt de noodzaak aan een
strategie van versterkte samenwerking niet weg, integendeel. Als de
Britten trots voor hun achterban kunnen zeggen dat ze een nieuwe
opt-out hebben (de algemene sociale rechten zullen niet voor de
Britten gelden), dan moet ook het omgekeerde mogelijk zijn. Wij roepen
dan ook de te vormen Belgische regering op om snel werk te maken van
een groep gelijkgestemde landen die verder willen gaan dan wat nu op
tafel ligt. Zij kunnen samenwerken tijdens de IGC, en kunnen beginnen
met de voorbereiding van een strategie die gericht is op een meer
volwaardige integratie op een voldoende breed domein (sociaal,
fiscaal, ecologisch, internationaal). Anders bestaat het risico dat
dit nog te schrijven verdrag wel eens het eindpunt van het Europese
integratieproces zou kunnen worden.
Bart Staes, Europarlementslid Groen!
Wouter De Vriendt (toekomstig) Kamerlid Groen!