EMBARGO: 22 juni 2007; 10.00 uur
Veel blowen, maar nauwelijks harddruggebruik bij klanten jeugdzorg
Jongeren in de jeugdzorg gebruiken nauwelijks harddrugs. Wel blowen deze jongeren meer en vaker dan hun leeftijdsgenoten. Bijna de helft heeft de laatste maand geblowd en één op de zes blowt dagelijks.
Dat blijkt uit het 14e Antenne onderzoek, dat in 2006 is uitgevoerd door het Bonger Instituut van de Universiteit van Amsterdam, in opdracht van de Jellinek. In het onderzoek zijn 311 jongeren met opvoedproblemen, delinquente jongeren en dak- en thuisloze jongeren bij een Amsterdamse jeugdzorginstelling onderzocht.
Jeugdzorg
De onderzochte jongeren in de jeugdzorg zijn gemiddeld 17,5 jaar oud. Zij drinken, roken en blowen maar gebruiken nauwelijks harddrugs. Slechts een paar procent heeft onlangs XTC, cocaïne, amfetamine of paddo's gebruikt. Heroïne of crack worden bijna helemaal niet gebruikt. Over de gehele linie gebruiken autochtone jongeren meer dan allochtone jongeren.
Cijfers
Middelengebruik van jongeren in de Amsterdamse jeugdzorg 2006
| |Ooit |Laatste maand |Dagelijks | |alcohol |85% |54% |1% | |tabak |79% |63% |45% | |cannabis |66% |45% |15% | |ecstasy |14% |2% |- | |paddo's |13% |2% |- | |cocaïne |8% |2% |- | |amfetamine |7% |1% |- | |crack |4% |1% |- | |heroïne |1% |0% |- |Cannabis
Cannabis is populair onder de klanten van de jeugdzorg. Dagelijks blowen is niet ongewoon en ze lijken er op jonge leeftijd mee te beginnen. Van de blowende jongeren blowt ongeveer een derde dagelijks; dat is één op de zes jongeren in de totale onderzoeksgroep. Ter vergelijking: bij Amsterdamse middelbare scholieren van dezelfde leeftijd blowt 3% dagelijks. Meestal worden 2 joints per keer gerookt, maar er zijn er ook die meer dan 5 joints per keer roken. Wat betreft schadelijke stoffen is dit te vergelijken met een pakje sigaretten. Nogal wat jongeren in de jeugdzorg blowen riskant: zij blowen dagelijks of nemen een paar keer per week meer dan één joint. In totaal is 22% van de jongeren een riskante blower. Het aantal riskante blowers stijgt snel met de leeftijd. Onder 14-15 jarigen blowt 7 % riskant, onder 17-18 jarigen is dit al 29%.
Ruim een kwart van de blowers in de jeugdzorg vindt ook van zichzelf dat hij of zij te veel blowt en één op de tien wil hulp om te minderen of te stoppen. Gemiddeld zijn de jongeren in de jeugdzorg op hun 14e begonnen met blowen. Dat is bijna twee jaar eerder dan jongeren van vergelijkbare leeftijd uit de algemene Nederlandse bevolking.
Alcohol en tabak
Gedronken wordt er vooral door autochtone jongeren in de jeugdzorg. Van deze jongeren heeft driekwart onlangs nog gedronken, bij de allochtone jongeren ligt dit op iets minder dan de helft. Ruim één op de tien autochtone jongeren drinkt riskant: dat wil zeggen dat ze te veel (meer dan 4 á 5 glazen) en te vaak (meer dan 1x per week) alcohol drinken. Bij de allochtone jongeren is dit nog geen 3%. De meerderheid rookt tabak, maar niet altijd dagelijks. In totaal is iets minder dan de helft dagelijkse roker. Daarmee scoren de jongeren in de jeugdzorg drie keer zo hoog als hun leeftijdgenoten in het voortgezet onderwijs.
Uitgaanscircuit
In Antenne worden ook de laatste trends in het uitgaanscircuit gevolgd. Een panel van insiders (barkeepers, portiers, stappers etc.) ziet dat de grenzen, in het als bruisend getypeerde clubcircuit, tussen mainstream en hip, homo en hetero, sjiek en alternatief en witte en zwarte stappers vervagen. Maar zij hekelen de toename van politie-interventies en controles op grote feesten.
Over de gehele linie is een afnemende trend in druggebruik te zien. Het gebruik van alcohol is stabiel. Wel worden er, naast bier en wijn, steeds meer luxe en duurdere drankjes besteld. Er wordt duidelijk minder én selectiever tabak en cannabis gerookt. Er is een toenemend besef dat roken en blowen nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid en gedrag.
Het gebruik van XTC heeft zich na een jarenlange daling gestabiliseerd. Opvallend is dat het gebruik, met uitzondering van specifieke niches, steeds vaker beperkt blijft tot een paar keer per jaar. Het gebruik van cocaïne neemt iets toe. Cocaïnegebruik wordt minder gepland en vindt in tegenstelling tot XTC vaker spontaan plaats, al naar gelang de groepssamenstelling en setting. Cocaïne wordt behalve in het uitgaanscircuit ook vaak thuis en bij vrienden gebruikt. Vooral actieve snuivers hebben de beschikking over meerdere bezorgcontacten. Bij XTC zijn het vaak vrienden die onderling iets regelen. Vergeleken met de XTC- en cocaïnemarkt speelt het gebruik van amfetamine een geringe rol. Het gebruik van de narcosemiddelen GHB en ketamine lijkt weer iets toe te nemen, maar blijft ver achter bij XTC en cocaïne. Het recente gebruik van de hallucinogene paddo's en LSD is gering.
Preventiemaatregelen
Op basis van de gesignaleerde trends in Antenne Amsterdam 2006 past Jellinek Preventie haar projecten aan en ontwikkelt nieuwe activiteiten. Jellinek Preventie gaat in samenwerking met jeugdzorg de aandacht voor cannabisgebruik onder hun jongeren vergroten. Naast het bestaande trainingsaanbod aan professionals, Wiet Wijs, peer-educatie door CIA (Cannabis Intelligence Amsterdam) en het open spreekuur voor (dak- en thuisloze) jongeren komt de nadruk te liggen op het verbeteren van de toeleiding naar Jeugdnet. Jeugdnet is een afdeling van JellinekMentrum, die advies en behandeling biedt aan jongeren. Door de fusie van de Jellinek met Mentrum zijn geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg samengebracht. JellinekMentrum heeft extra subsidie gekregen om een jeugdkliniek op te zetten. Aansluitend op de onderzoeksresultaten is 12-13 jaar een goed moment voor voorlichting wanneer jongeren nog niet gebruiken en 15-16 jaar wanneer het gebruik sterk toeneemt. Op die leeftijd zijn de klanten van jeugdzorg een risicogroep voor misbruik en het ontwikkelen van afhankelijkheid. Jeugdnet gaat zich inzetten om met de jeugdzorginstellingen nieuwe mogelijkheden te onderzoeken om deze doelgroep te bereiken.
Op www.jellinek.nl worden zelfhulpprogramma's aangeboden waarmee mensen hun drank- of druggebruik kunnen verminderen. Ook is er een online behandelprogramma voor alcohol. In de nabije toekomst komt er een online programma voor cannabis.