Ingezonden persbericht


Jonathan Israel: Nederlandse Patriottenbeweging centraal in geschiedenis van Europa

Den Haag, 22 juni 2007 Gisteren hield Jonathan Israel onder overweldigende belangstelling de KB-lezing 2007, ter afsluiting van zijn fellowship bij de Koninklijke Bibliotheek. Hij stelde hierin dat de patriottenbeweging (1779-1795) de eerste en enige grote Europese democratische massabeweging is die voorafging aan de Franse Revolutie. Deze beweging, gebaseerd op de Nederlandse Radicale Verlichting is volgens Israel van cruciaal belang voor ons begrip van de westerse Verlichting als geheel en geeft de achttiende-eeuwse Nederlandse geschiedenis een centrale rol in de geschiedenis van het Westen. De lezing is in zijn geheel als podcast te beluisteren via www.kb.nl. Na Jonathan Israel zullen in de komende jaren drie nieuwe fellows aan de KB verbonden zijn: de Britse historica Lisa Jardine (najaar 2008), uitgever en typograaf Robin Kinross (voorjaar 2009) en de Leuvense cultuurhistoricus Jo Tollebeek (najaar 2010).

Ter afsluiting van zijn fellowship schreef Jonathan Israel In strijd met Spinoza, waarin hij een nieuw beeld geeft van de Patriottenbeweging in Nederland aan het einde van de achttiende eeuw. Hij beschrijft hierin het Nederlands spinozisme en radicaal denken als historisch en cultureel fenomeen en legt een relatie tussen de leiders van de Patriottenbeweging en het eerdere Nederlandse radicale denken. Hij heeft voor zijn onderzoek gebruik gemaakt van de omvangrijke collectie pamfletten van de Koninklijke Bibliotheek. De Nederlandse vertaling van de oorspronkelijk Engelse lezing is uitgebracht door uitgeverij Bert Bakker.

Het KB-fellowship is ingesteld in samenwerking met het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) in Wassenaar om de aandacht te vestigen op de mogelijkheden voor onderzoek die de collecties van de KB bieden. Peter Burke, Emmanuel Le Roy Ladurie en Robert Darnton gingen Jonathan Israel als KB-fellow voor. De Britse historica Lisa Jardine (najaar 2008), uitgever en typograaf Robin Kinross (voorjaar 2009) en de Leuvense cultuurhistoricus Jo Tollebeek (najaar 2010) zullen de komende jaren het fellowship vervullen.

Lisa Jardine combineert een wetenschappelijke carrière met een actief publiek optreden in de Engelse media. Ze is hoogleraar Renaissance Studies aan de Queen Mary Universiteit van Londen en directeur van het vernieuwende AHRC Research Centre for Editing Lives and Letters, waarin archiefonderzoek en nieuwe technologie samenkomen. Zij heeft zich verdiept in de intellectuele geschiedenis van de Renaissance en vroeg-moderne cultuurgeschiedenis. In 1976 werd ze als eerste vrouwelijke fellow verkozen bij Jesus College in Cambridge en ze is Honorary Fellow van King's College aan dezelfde universiteit. Jardine publiceerde eerder over Erasmus, Sir Francis Bacon, Sir Christopher Wren, Robert Hooke, de opkomst van de wetenschap in Europa en feministische kritiek op Shakespeare. Momenteel werkt ze aan een studie over de wederzijdse beïnvloeding van Engeland en Nederland in de zeventiende eeuw, getiteld Going Dutch en aan een 'familiebiografie' van de getalenteerde zeventiende-eeuwse familie Huygens. Tijdens haar onderzoeksperiode bij de Koninklijke Bibliotheek zal ze met name gebruik maken van de uitzonderlijke Huygens-collectie.

Robin Kinross is een typograaf, uitgever, criticus en de auteur van vele artikelen op het gebied van visuele communicatie en typografie. In 2004 verscheen Modern Typography, een standaardwerk over de geschiedenis van Westerse typografie na 1700. Hierin gaat Kinross niet alleen in op stylistische analyse, maar beschrijft hij ook de ideeën, sociale context en technieken achter de typografie. Tijdens zijn fellowship bij de Koninklijke Bibliotheek wil hij zich richten op de ontwikkeling van standaardmaten voor papier dat gebruikt werd voor drukwerk en dus op de standaardmaten van boeken. Hij wil zich hierbij met name richten op de vroege gedrukte boeken en op de geschiedenis van papier. Op beide gebieden heeft de KB een belangrijke collectie en de nodige expertise.

Jo Tollebeek is als hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Leuven. Hij richt zich in zijn onderzoek met name op de culturele geschiedenis na 1750, met als specialisaties geschiedenis van de geschiedschrijving, cultuurgeschiedenis van de negentiende en twintigste eeuw en universiteitsgeschiedenis. Hij is in 2007 onder meer jurylid van de nieuwe Volkskrant/Historisch Nieuwsblad-prijs voor het beste Nederlandse geschiedenisboek. Hij redigeerde zelf De Palimpsest. Geschiedschrijving in de Nederlanden 1500-2000, waarin in veertien opstellen wordt getoond hoe de omgang met het verleden steeds nieuwe vormen heeft aangenomen.

Voor de pers:
Koninklijke Bibliotheek
Elsbeth Kwant
070-314 03 33
Podcast via: www.kb.nl/israel