Jan Marijnissen
Weblog
`Liever één inkomensafhankelijke regeling'
donderdag 21 juni 2007, 18.16 uur
categorie: De SPartij, Haagse zaken
Marianne Langkamp
Zoals in een eerdere blog aangegeven hield Marianne Langkamp vandaag
haar maidenspeech. Het ging over de wet `kindgebonden budget'.
Hieronder vind je haar bijdrage.
Voorzitter,
Opgroeien in armoede is van invloed op de ontwikkeling van
kinderen. Veel van deze kinderen krijgen niet iedere dag fruit,
verse groente of warm eten, zitten niet op een sportclub of
muziekles en gaan niet mee op schoolreisje omdat hun ouders de
ouderbijdrage niet kunnen betalen. Op sommige scholen worden zelfs
de kleren van arme kinderen gewassen en wordt regelmatig een lunch
verzorgd omdat de kinderen geen brood meekrijgen naar school. In
ons land groeien inmiddels bijna een half miljoen kinderen op in
armoede (461.000 in 2004). Deze kinderen worden aan het begin van
hun leven op een achterstand gesteld die ze de rest van hun leven
waarschijnlijk niet meer inhalen.
Een verhoging van het inkomen van de ouders leidt direct tot een
verbetering in de leefomstandigheden en de toekomstkansen van deze
kinderen. Daarom is het goed dat in 2001 is besloten om ouders
extra tegemoet te komen in de kosten van kinderen door middel van
de kinderkorting. Echter, wat is het geval, een grote groep van
juist die ouders die de kinderkorting het hardst nodig hebben,
ontving jarenlang minder of helemaal geen kinderkorting, terwijl ze
daar wel recht op hadden. Hoe verzin je het! Het gaat hierbij
vooral om werkende alleenstaande ouders en eenverdieners met een
laag inkomen. Omdat zij te weinig inkomstenbelasting betaalden
konden zij de kinderkorting niet of slechts gedeeltelijk aftrekken.
Hierdoor zijn ze de afgelopen jaren een bedrag oplopend tot zon 800
euro per jaar misgelopen. Dat komt neer op bijna 70 euro per maand,
oftewel 7 pakken luiers. Volgens het NIBUD kost één kind minimaal
200 euro per maand (bron: Geldwijzer Kinderen, NIBUD, maart 2007).
Gelukkig heeft de Kamer hier keer op keer over aan de bel getrokken
met als resultaat het wetsvoorstel dat we vandaag bespreken. Dit
wetsvoorstel repareert deze tekortkoming. Beter laat dan nooit.
De kinderkorting wordt omgezet in een kindgebonden budget. Vanaf 1
januari 2008 zal de Belastingdienst maandelijks per gezin een
inkomensafhankelijk kindgebonden budget uitkeren in de vorm van een
voorschot. Een goede zaak.
1. Goed dat nu eindelijk de ouders met een laag inkomen in
aanmerking komen voor deze tegemoetkoming in de kosten van
kinderen.
2. Goed dat ze dit bedrag maandelijks krijgen uitbetaald.
3. En goed dat het inkomensafhankelijk is, zodat het geld daar
terechtkomt waar het het hardst nodig is.
Voorzitter,
Sprekend over een eerlijker verdeling: wij hadden het liefst gezien
dat alle regelingen inkomensafhankelijk zouden worden. De SP is
voor inkomensafhankelijke kinderbijslag. Hier hebben we al jaren
geleden een voorstel voor gedaan dat ik bij deze gelegenheid graag
aan minister Rouvoet overhandig. Graag ontvang ik zijn reactie op
dit voorstel.
Wat wij niet begrijpen is waarom naast de kinderbijslag is gekozen
voor een apart instrument en waarom daar nu aan vast wordt
gehouden. De kinderbijslag en het kindgebonden budget zijn beide
regelingen om ouders tegemoet te komen in de kosten van kinderen.
Waarom niet gekozen voor 1 nieuwe inkomensafhankelijke regeling?
Het bestaan van 2 aparte regelingen naast elkaar maakt het er voor
de ouders niet overzichtelijker op. Ook de Raad van State ziet geen
overtuigende redenen voor een afzonderlijke wettelijke regeling
voor het kindgebonden budget. Hoe staat de minister tegenover het
idee van de SP om deze twee regelingen te integreren?
Er zitten nog een aantal minder goede kanten aan dit wetsvoorstel.
1. In dit voorstel wordt niets extras geregeld voor de gezinnen die
al die tijd geen of slechts een deel van de kinderkorting
ontvingen, terwijl ze er wel recht op hadden. Zij hebben die
kinderkorting het hardst van allemaal nodig gehad. Zij zijn er de
afgelopen jaren fors op achteruit zijn gegaan als gevolg van de
invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel, de hogere huren, de
hogere energierekening, enz. Het gaat hier om ruim 100.000
gezinnen. Kan de minister aangeven hoeveel deze gezinnen in totaal
zijn misgelopen? Wat de SP betreft zouden deze gezinnen
gecompenseerd moeten worden. Is de minister hiertoe bereid,
bijvoorbeeld door ze eenmalig een extraatje te geven, een
kinderbonus?
2. Het verzilveringsprobleem, minder kinderkorting ontvangen dan
waar je recht op hebt, wordt voor een belangrijk deel opgelost, zo
schrijft de minister in de nota naar aanleiding van het verslag.
Betekent dit dat sommige gezinnen vanaf 2008 nog steeds niet dat
krijgen waar ze recht op hebben? Graag een toelichting op dit punt.
3. Ouders die tot nu toe kinderkorting krijgen en gezinnen die een
zorg-, huur- of kinderopvangtoeslag ontvangen zullen het
kindgebonden budget automatisch in de vorm van een voorschot
ontvangen. Naar schatting 10 tot 15% van de gezinnen die nu in
aanmerking komen voor de kinderkorting zullen het kindgebonden
budget zelf moeten aanvragen. Hoe gaan we er voor zorgen dat ze dat
ook tijdig doen zodat ze met ingang van januari 2008 het
kindgebonden budget ontvangen?
4. Omdat er gewerkt wordt met voorschotten bestaat het risico dat
er teveel wordt uitgekeerd waardoor gezinnen achteraf het teveel
uitgekeerde moeten terugbetalen. Hoe gaan we ervoor zorgen dat dit
risico zo beperkt mogelijk blijft?
5. De Belastingdienst gaat de uitvoering verzorgen. De SP-fractie
heeft, gezien de huidige problemen met de zorg- en huurtoeslag,
grote twijfels of dat wel goed gaat. Waarop is de verwachting van
het kabinet gebaseerd dat de invoering van het kindgebonden budget
geen grote problemen zal opleveren? Wij zijn hier zeker niet gerust
op. Hoe gaat de minister voorkomen dat het ook bij de uitbetaling
van het kindgebonden budget een puinhoop wordt?
Voorzitter, dan een kleine vooruitblik op de nabije toekomst.
In 2008 wordt het kindgebonden budget per gezin uitgekeerd, in 2009
zal dat per kind gebeuren. Op zich juichen wij dit toe. Immers, hoe
meer kinderen, hoe meer kosten. Begrijp ik het goed dat het bedrag
dat per kind uitgekeerd wordt even groot is, ongeacht het aantal
kinderen in dat gezin? Hoe verhoudt zich dit tot de berekeningen
van de kosten van kinderen van het CBS? Volgens het CBS kosten drie
kinderen ongeveer twee keer zoveel als 1 kind. Graag een reactie
van de minister op dit punt.
Ik maak me zorgen om de gezinnen met één kind en een laag inkomen.
Er is bijvoorbeeld een scenario denkbaar dat deze gezinnen er op
achteruit gaan bij de omzetting van het kindgebonden budget per
gezin naar het kindgebonden budget per kind. Zij ontvangen in 2008
954 euro per jaar, maar hoeveel is dat vanaf 2009? Mijn fractie zou
het niet acceptabel vinden als dat minder zou kunnen zijn. De
kosten die deze gezinnen maken blijven immers hetzelfde. Kan de
minister garanderen dat niemand er op achteruit gaat bij de
omzetting van het kindgebonden budget per gezin naar het
kindgebonden budget per kind, dus ook niet de gezinnen met één
kind?
Concluderend,
de SP-fractie vindt het goed dat eindelijk geregeld wordt dat het
geld terechtkomt bij die gezinnen die het het hardst nodig hebben.
Wij hadden echter liever één inkomensafhankelijke regeling gezien
en wij vinden dat die gezinnen, die de kinderkorting tot nu toe
zijn misgelopen, gecompenseerd moeten worden.