LEI

Voedselvergiftiging door Salmonella in slaplanten is te voorkomen RSS

15 jun 2007
Onderdeel: Plant Research International

Kan sla, die wordt geteeld op met salmonellabacteriën besmette grond, zelf ook besmet raken? Michel Klerks, onderzoeker bij Plant Research International, onderdeel van Wageningen UR, ontdekte dat salmonellabacteriën zich zowel op als in de plant verspreiden. De inwendige verspreiding vergroot het risico op voedselvergiftiging. Voorkómen van salmonellabesmetting in slaplanten en het toepassen van moleculaire detectiemethoden bij het routinematig screenen op ziektekiemen in de voedselproductieketen, verkleinen de kans op voedselvergiftiging. Michel Klerks promoveert op 20 juni op dit onderzoek aan Wageningen Universiteit.

Klerks onderzocht de fysiologische en moleculaire interacties tussen salmonellabacteriën en slarassen. Hij ontdekte dat salmonella zich actief kan verplaatsen naar de wortels van de slaplant. Vervolgens vermenigvuldigt en verspreidt de bacterie zich over de plant. Verspreiding van de bacterie leidt niet tot zichtbare verschillen tussen gezonde en besmette planten, die op grond worden geteeld. Tijdens dit proces wordt het natuurlijke verdedigingsmechanisme van sla echter wel geactiveerd. Opvallend is dat de Salmonella niet alleen óp de plant maar ook ìn de plant werd gevonden.

In het veld kan sla besmet worden door het gebruik van met salmonella- en E. coli-bacteriën besmette mest. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat de kans op salmonellabesmetting kan worden verkleind door het verminderen van de hoeveelheid ziektekiemen in de mest van melkvee. Dit is mogelijk door de koeien meer stro of hooi te voeren. Ook het ontwikkelen van nieuwe slarassen met resistentie tegen de ziekteverwekkers kan het risico op besmetting verder verminderen. Hygiënemaatregelen na de oogst hebben weinig zin, omdat wassen van groente, die inwendig is besmet, de bacterie niet verwijdert.

Klerks richtte zich in zijn onderzoek ook op de ontwikkeling van gevoeliger en nauwkeuriger moleculaire detectiemethoden om kleine aantallen Salmonella-bacteriën en ziekteverwekkende E. coliâs vast te stellen. Door mest of bemeste grond te toetsen op de mate van besmetting met Salmonella en/of E. coli, voordat de kiemplantjes worden geplant, kan een goede inschatting worden gemaakt op het risico van besmetting van het gewas. De methoden zijn ook na de oogst toe te passen in de routinematige diagnose van deze ziektekiemen in de voedselproductieketen. De analysetijd bij het testen van voedingsproducten met moleculaire methoden wordt gereduceerd tot twee dagen. De huidige standaardprocecures hebben hiervoor vijf dagen nodig.

Het Wageningen UR-onderzoek, waar het promotieonderzoek van Klerks deel vanuit maakt, staat onder leiding van prof. Ariena van Bruggen, hoogleraar Biologische Landbouwsystemen van Wageningen Universiteit. Het onderzoek wordt gefinancierd door de Technologiestichting STW en het Productschap Tuinbouw. Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de leerstoelgroep Biologische Landbouwsystemen en het Louis Bolk Instituut. Prof. Van Bruggen is ook promotor van Michel Klerks.

Michel Klerks promoveert op 20 juni as. bij Wageningen Universiteit op zijn proefschrift: Quantitive detection of Salmonella enterica and the specific interaction with Lactuca sativa.

Contact
Hoofd Communicatie
Erik Toussaint
erik.toussaint@wur.nl
0317 476831