ChristenUnie
Bijdrage spoeddebat over de handelsmissie naar Iran
Bijdrage spoeddebat over de handelsmissie naar Iran
vrijdag 15 juni 2007 10:50
Voorzitter, vandaag lezen we weer in een landelijke krant het verhaal
van een Amerikaanse wetenschapper die zonder pardon werd gearresteerd
op verdenking van spionage en zonder proces al maanden vast zit in een
Iraanse gevangenis. We hoorden de president Achmadinejad twee weken
geleden zeggen Israel van de kaart vegen moet worden en eerder dat de
Holocaust een mythe zou zijn. Een land dat op de derde plaats staat
van de landenlijst van christenvervolging en waar de president heeft
zich ten doel heeft gesteld de bekeringen tot het christendom een halt
toe te roepen. In november 2005 werd een voorganger van een
christelijke gemeente vermoord.
Een land met nucleaire ambities en waartegen internationale sancties
lopen die mogelijk nog verscherpt zullen worden. Kortom niet een land
waar de fractie van de ChristenUnie warme handelsbetrekkingen mee wil
onderhouden.
Binnenkort gaan een tien tot twintig bedrijven op handelsmissie naar
Iran. Een handelsmissie die oorspronkelijk gesteund werd met
financiële middelen van de Nederlandse overheid.
Vorige week hebben we tijdens het AO Midden-Oosten gesproken over deze
handelsmissie. Minister Verhage gaf toen aan te twijfelen aan de
handelsmissie, en zou ook de Iraanse ambassadeur om opheldering vragen
over de recente uitspraken van de Iraanse president. Is dat inmiddels
gebeurd?
Vanuit EZ waren de eerste signalen minder positief, omdat er volgens
de regels gehandeld zou worden. Gelukkig heeft staatssecretaris
Heemskerk in zijn brief aan de Kamer aangegeven dat hij de
handelsmissie `ernstig ontraadt' en dat de handelsmissie niet voor
subsidie in aanmerking komt.
Toch blijft de toon van de brief wel dat de missie eigenlijk gewoon
kan, omdat binnen de regels geopereerd wordt. Er wordt geen moment
stilgestaan bij de impact die een dergelijke missie heeft op
betrekkingen tussen landen en het beeld wat ontstaat van een
handelsdelegatiebezoek. Als een Nederlandse delegatie op bezoek is,
ontstaat bij burgers in Iran toch het beeld dat Nederland de houding
heeft van business as usual. Ook al is het een missie zonder subsidie?
Hoe ziet de staatssecretaris dit?
Heeft EZ ook zicht op welke bedrijven meegaan, en welke bedrijven in
Iran bezocht worden? En met welke personen gesproken gaat worden? De
staatssecretaris is het toch met mijn fractie eens dat immers moet
worden voorkomen dat op wat voor manier normale betrekkingen worden
onderhouden met de Iraanse regering?
Daarom hoor ik ook graag van de staatssecretaris of de Nederlandse
ambassade op geen enkele manier betrokken is bij de missie, en dat er
geen actieve ondersteuning is van de handelsmissie.
Voorzitter, zoals gezegd blijkt dat de missie in feite binnen de
regels is. De vraag is dus vooral of je een dergelijke missie `moreel'
kunt verantwoorden. Mijn fractie vindt van niet. Volgende punt is dan
of de regels nog wel voldoen. Amerikaanse bedrijven mogen al sinds
1995 geen zaken doen met Iran. Wordt het niet tijd dat Nederland
opnieuw gaat kijken naar de lijst van strategische goederen. Hoe zit
het met de dual use goederen. Staan deze goederen inmiddels op de
zwarte handelslijst van Nederland?
De brief van de staatssecretaris vermeldt dat de EU ruimte laat voor
deze missies. En volgens de voorzitter van het Nederlands Centrum voor
Handelsbevordering gaan omringende landen wél gewoon op handelsmissie.
Mijn fractie roept daarom de staatssecretaris op versteviging van de
Europese richtlijnen te bevorderen en hierover in overleg te treden
met zijn Europese collega's. Immers, de EU is als samenwerkingsverband
toch ook betrokken bij pogingen om Iran `verder onder druk te zetten?
Graag een reactie van de staatssecretaris.