Advies promovenda: betrek leerling bij inrichting Tweede Fase
11.06.2007 / 09:31 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Open universiteit nederland
Open universiteit nederland
http://www.ou.nl
Leerlingen van het voortgezet onderwijs zijn teleurgesteld in wat ze in de Tweede Fase
aangeboden krijgen. De manier waarop het onderwijs is vormgegeven, voldoet niet aan hun
verwachtingen. De leeromgeving is minder krachtig en innovatief dan ze zouden willen.
Teleurstelling, ontevredenheid en demotivatie zijn het gevolg. Maar als je ze laat
meediscussiëren over de vormgeving van hun onderwijs, blijkt niet alleen dat ze daar
heel goed toe in staat zijn, maar dat ook de tevredenheid stijgt. Aldus het
promotieonderzoek dat Karen Könings, onderzoeksmedewerker van het
Onderwijstechnologisch expertisecentrum, vrijdag 15 juni zal verdedigen.
Leerlingen aan het woord
Bij het ontwerpen van de Tweede Fase is er maar weinig contact geweest met de leerlingen.
Er is nauwelijks gekeken naar wat de leerling nu eigenlijk wil en verwacht. Karen
Könings heeft in het kader van haar doctoraatsonderzoek een reeks studies gedaan
waarin ze de leerlingen aan het woord liet. Ze vergeleek de verwachtingen die leerlingen
van tevoren van de Tweede Fase hadden met hun ervaringen na één en na twee
jaar. Ze vroeg ook steeds wat de leerlingen zouden willen en vergeleek die wensen met hun
ervaringen.
Weten wat ze willen
De Tweede Fase bleek over bijna de hele linie niet te voldoen aan de verwachtingen van de
leerlingen en ook niet aan hun wensen. Die wensen ten opzichte van de Tweede Fase zijn
door de jaren heen opvallend stabiel. Uitzondering is het punt zelfstandig leren.
Naarmate de leerlingen langer geconfronteerd zijn met de Tweede Fase, daalt de wens tot
zelfstandig leren. Opvallend is ook de reactie van de leerlingen op het punt
'differentiatie', dat wil zeggen dat er binnen lesstof mogelijkheden zijn voor
individualisering. Dat was een van de belangrijke doelstellingen van de Tweede Fase. Voor
leerlingen hoeft dat niet zo nodig: ze krijgen net zo lief allemaal hetzelfde
voorgeschoteld.
Meedenken
In een van de experimenten liet Könings leerlingen met hun leraar discussiëren
over de leeromgeving. Deze vorm van participatief herontwerpen leidde tot gezamenlijk
geformuleerde actiepunten die de leraar in de daaropvolgende lessen probeerde te
implementeren. Zowel leerlingen als leraren waren positief over de kwaliteit van de
discussie en de ideeën voor herontwerp. De leerlingen bleken heel goed in staat om
constructief mee te denken over de manier waarop het onderwijs gegeven zou moeten worden.
Gezien de positieve effecten op hun tevredenheid en dus hun motivatie luidt de aanbeveling
van Könings om leerlingen meer te betrekken bij het ontwerpen van hun leeromgeving.
De verdediging van het proefschrift getiteld 'Student perspectives on education:
implications for instructional redesign' vindt plaats op 15 juni om 15.30 uur in het
gebouw Pretoria van de Open Universiteit Nederland. De promotores zijn: prof. dr. Jeroen
van Merriënboer en dr. Saskia Brand-Gruwel.
NVDR (