Goed ontworpen verpakking dringt verspilling terug
Vijf miljard euro gaat er jaarlijks verloren aan producten die worden
weggegooid of die beschadigd aankomen. De oorzaak: gebrekkige kennis
van verpakkingen of te weinig inzicht in de keten die een verpakt
product doorloopt. Het ontwerp van een verpakking is maar al te vaak
de sluitpost en de mate van professionalisering in de
verpakkingssector is niet hoog, stelt prof.dr.ir. Roland ten Klooster
in zijn intreerede als hoogleraar Packaging Design and Management aan
de Universiteit. Ten Klooster, die onder meer pleit voor een
geïntegreerd en gelijktijdig ontwerp van verpakking en product, houdt
zijn oratie op 14 juni.
Tegenover de vijf miljard aan verspilling -vaak gaat het om
voedingsmiddelen- staat 3,5 miljard aan kosten voor verpakkingen. Dat
geeft volgens Ten Klooster aan dat verpakkingen vooral worden gezien
als afval, terwijl ze een toegevoegde waarde kunnen hebben. Veel
overheidsmaatregelen die met verpakkingen te maken hebben, geven
volgens hem dan ook het verkeerde signaal dat verpakkingen doorgaans
overbodig zouden zijn. In werkelijkheid maken verpakkingen minder dan
drie procent uit van het afval, en voorkomen goed ontworpen
verpakkingen dat producten vroegtijdig worden weggegooid of dat ze
beschadigd raken tijdens transport of gebruik. Een koffiepad lijkt
verspilling maar is netto beter voor het milieu omdat er minder koffie
wordt weggegooid: het is maar één van de vele voorbeelden waarmee Ten
Klooster zijn verhaal illustreert.
Spagaat
Een van oorzaken voor problemen bij verpakkingen volgens Ten Klooster
dat ze pas worden ontworpen als het product er al is, zonder rekening
te houden met de keten die het verpakte product doorloopt. Hij
beschrijft hierbij de driehoek materiaal, product en mate van
bescherming: verandert één van de drie, dan moeten de anderen
meeveranderen. Daarbij heeft de ontwerper ook nog eens te maken met
bijvoorbeeld de ergonomie: het gemak waarmee een verpakking is te
openen of te tillen. En met de `wispelturige consument' die het design
van een verpakking ook laat meewegen, maar in zijn of haar leefpatroon
ook steeds vaker kiest voor gemak en voedingsmiddelen met heel
specifieke verpakkingseisen.
De investeringen voor een verpakkingslijn zijn hoog en een verpakking
die niet succesvol is, is voor een bedrijf een drama. Er is geen goede
methode voor het opzetten van een verpakkingslijn waardoor
rendementen, en dus kosten van het proces, vooraf slechts geschat
kunnen worden. Die onzekerheden maken dat de wereld van het ontwerpen
van verpakkingen zich in een spagaat bevindt en vaak wordt gekozen
voor de veilige weg, met een ontwerp zonder technische kennis van
materialen en producten. "Aanpassen van het grafisch ontwerp is nu
eenmaal eenvoudiger dan het aanpassen van de verpakkingslijn", aldus
Ten Klooster.
Intuïtieve verpakking
Een betere verpakking kan zelfs leiden tot een beter product, stelt
hij, en dus wil hij de ontwerpprocessen herzien en professionaliseren.
Ook werpt hij de intrigerende vraag op, hoe wij in 2015 ons eten op
ons bord willen krijgen en welke gevolgen dit heeft voor de keten en
de manier waarop we ons voedsel verpakken. Een ander
onderzoeksonderwerp is `de intuïtieve verpakking' die beter
begrijpelijk en voor iedereen te openen is. Reden genoeg om, als
industrieel ontwerper, de samenwerking te zoeken met onder meer
consumentenpsychologen en marketingdeskundigen, maar ook met andere
technische disciplines, aanwezig op Universiteit Twente.
De leerstoel `Packaging Design and Management' is mogelijk gemaakt
door het Nederlands Verpakkingscentrum, de enige ketenvereniging op
het gebied van verpakken, met 500 aangesloten bedrijven, en wordt mede
gefinancierd door tien bedrijven.
Noot voor de pers
Prof.dr.ir. Roland ten Klooster houdt zijn oratie `Verpakking
buitenstebinnen' op 14 juni om 16.00 uur in gebouw Vrijhof op de
campus van de Universiteit Twente. De tekst van de rede is op aanvraag
beschikbaar.
Contactpersoon voor de pers: Wiebe van der Veen, tel (053) 4894244
Top
Laatst gewijzigd op 13-06-2007 14:40:56 door Webmaster
Universiteit Twente