31 mei 2007
âOmdat we steeds ouder worden komen mentale achteruitgang, dementie en
Alzheimer steeds vaker voorâ, zegt drs. Boukje van Gelder. âDaardoor
wordt de vraag steeds interessanter of je via leefstijl de
achteruitgang van je cognitieve vermogens kunt verminderen. Uit dit
onderzoek blijkt dat je die vraag met âjaâ zou kunnen beantwoorden.â
Op 13 juni verdedigt de promovenda haar proefschrift aan Wageningen
Universiteit.
Van Gelder, van origine neuropsycholoog en epidemioloog, verbonden aan
het RIVM, analyseerde gegevens over meer dan duizend mannen die zijn
geboren tussen 1900 en 1920, en van 1985 tot 2000 zijn gevolgd in de
FINE-studie (Finland, Italy, the Netherlands Elderly-study). âDe
mannen moesten enkele keren een vragenlijst beantwoorden die hun
cognitieve functies, zoals hun geheugen en concentratievermogen
testteâ, zegt Van Gelder. âBovendien hadden we gegevens over hun
manier van leven en voeding. Zo konden we bijvoorbeeld achterhalen dat
lichaamsbeweging de hersenen tegen veroudering beschermt.â
Minimaal matig lichamelijk actief bezig zijn (zoals wandelen met 5
km/uur) en lichamelijk actief bezig blijven over de jaren heen is van
belang voor een goede cognitie. Waarschijnlijk houdt lichaamsbeweging
hart en bloedvaten gezond. Daardoor worden de hersenen voorzien van
zuurstof, en blijven ze in een betere conditie.
Een andere factor is huwelijk. Mannen die getrouwd waren bleven
mentaal langer bij. âDat blijkt ook uit andere studiesâ, zegt Van
Gelder. âAls je samen met iemand leeft, houd je jezelf scherp.â
Een derde, en enigszins verrassende factor die Van Gelder blootlegde
was de koffieconsumptie. Mannen die enkele koppen koffie per dag
dronken gingen mentaal minder snel achteruit dan mannen die geen
koffie dronken. âHet beschermende effect was optimaal bij drie koppen
koffie per dagâ, zegt Van Gelder. âBij de groep die dagelijks vier
koppen koffie of meer drinkt werd het effect minder, maar ook die
groep had minder last van mentale veroudering dan de
niet-koffiedrinkers.â
Hoe koffie de veroudering van de hersenen afremt heeft Van Gelder niet
onderzocht, maar een verklaring zou kunnen zijn dat het effect te
maken heeft met cafeïne. Mogelijk remt cafeïne de aftakeling vanÂ
de hersenen.
Tenslotte bleek ook de consumptie van vis en de inname van de
onverzadigde vetzuren (uit vis en andere producten) te beschermen
tegen veroudering. âHoe meer visvetzuren de mannen binnenkregen, des
te minder gingen hun cognitieve vaardigheden achteruit. De groep
mannen die ongeveer 400 mg visvetzuren per dag consumeerde, vertoonde
de minste achteruitgang. Deze inname bereik je door een keer per week
vette vis en een keer per week magere vis te etenâ.
Onwillekeurig dringt de vraag zich op wat er gebeurt met getrouwde
mannen, die dagelijks intensief sporten, veel zalm eten en dagelijks
drie koppen koffie drinken. Gaan die met het klimmen van de jaren
minder snel achteruit? âJe zou het bijna gaan denkenâ, zegt de
psychologe. âHelaas hebben wij deze combinatie van factoren op
cognitieve achteruitgang niet onderzocht. Dit is wel een interessante
vraag voor vervolgonderzoek.â
Willem Koert
Boukje van Gelder promoveert op 13 juni bij prof. Daan Kromhout,
hoogleraar Volksgezondheidsonderzoek.
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl.
Wageningen Universiteit