Gemeente Hengelo
Gedenkteken voor dichteres Margot Vos in de Elisabethstraat
De gemeente Hengelo en St. Joseph Wonen zijn van plan een gedenkteken
te plaatsen in de Elisabethstraat waar de dichteres Margot Vos in de
jaren 20 en 30 van de vorige eeuw heeft gewoond en gewerkt. Juist nu
de Elisabethstraat wordt geherstructureerd en de Woolderbinnenbeek in
ere wordt hersteld liggen er mogelijkheden om de vormgeving van het
gedenkteken in de nieuwe structuur op te nemen.
Margot Vos
Aanleiding voor dit plan vormen de publicaties van Jan van der Staak
in het blad Old Hengel van 7 juni en in het Jaarboek Hengelo. Hierin
doet hij verslag van zijn ontdekking dat een markante dichteres uit de
de vorige eeuw het belangrijkste deel van haar oeuvre tijdens haar
verblijf in Hengelo heeft geschreven en gepubliceerd. In die tijd lag
de Elisabethstraat nog aan de rand van de stad en grensde ze direct
aan het buitengebied. Het Twentekanaal moest nog worden gegraven en
van de autobaan was nog helemaal geen sprake. Dit gaf Margot Vos de
mogelijkheid om in de open ruimte te gaan wandelen richting Oele of
Twickel.
Wandelen deed ze veel. Ook als alles haar tegen zat en ze het even
niet meer zag zitten, trok ze er op uit de vrije natuur in. Tijdens
die wandelingen vond ze inspiratie voor heel wat van haar gedichten.
De watermolen en de dikke boom van Oele vinden we bijvoorbeeld terug
in haar gedichten. Haar oeuvre omvat negen dichtbundels, waarvan een
groot deel vele herdrukken beleefde. Daarnaast schreef ze veel voor de
sociale beweging uit die jaren, met name voor de
ArbeidersJeugdCentrale (AJC). Ze was de aangewezen persoon om in haar
gedichten de werkende jeugd opnieuw te inspireren de natuur en het
vrije veld op te zoeken en dat als een belangrijke waarde te leren
ervaren. Ook maakte ze teksten voor strijdliederen naar aanleiding van
verschillende Twentse stakingen. Ze schreef ook veel voor kinderen:
het begon met een verhalenbundel Guldenblauw. Daarna volgden er nog
veel gedichten, die in twee bundels werden uitgegeven: Meiregen en
Rozemarijn.
Dit gebeurde voor het grootste deel in Hengelo, aan de Elisabethstraat
30. Hengelo mag daar trots op zijn. Om te voorkomen dat we dit
vergeten, is een gedenkteken op zijn plaats. Hiertoe is een werkgroep
in het leven geroepen, bestaande uit vertegenwoordigers van de
Gemeente, St Joseph en Jan van der Staak. Zij hebben een aantal
ideeën ontwikkeld, die wij graag aan u willen voorleggen in de hoop
er vele reacties op te ontvangen.
Suggesties van de werkgroep
1. Dichtregels van Margot Vos, verwerkt in bruggetjes.
Over de Woolderbeek komen in de nieuwe structuur bruggetjes te
liggen. De bedoeling is om in de uitvoering van aantal bruggetjes
dichtregels op te nemen die karakteristiek zijn voor Margot Vos:
Maar licht loopt de voet op de veerende gang van het lied.
Of het hele couplet:
Wij zijn allen dolers, dansende zaden van t leven;
Het eene hart kent de kracht van het andere niet.
Wij zijn met zware duistere raadsels beladen,
Maar licht loopt de voet op de veerenden gang van het lied
2. Een remake bv. in gietijzer of brons van de houtsnede van Fré
Cohen met een dichtregel van Margot Vos:
Daar stormt door de wolken
Een nieuwe lent.
Fré Cohen was een landelijk bekende grafisch ontwerpster die in de
oorlog in de omgeving van Hengelo ondergedoken heeft gezeten, verraden
werd, en zich het leven benam. Ze overleed in het Gerardus
Majellaziekenhuis en ligt op de Joodse begraafplaats aan de
Dennenboschweg begraven. Ze was indertijd enthousiast lid van de
ArbeidersjeugdCentrale.
Ook deze zou in een bruggetje of op een muur in de nieuwbouw verwerkt
kunnen worden. Het leuke van deze regel is dat het de beginregel is
van het gedicht waarmee ze in 1919 doorbrak. Het werd in 1923 ook de
titel van haar eerste dichtbundel.
Met opzet leggen we bij beide ideeën het accent op het dichtwerk van
Margot Vos. Waarom? Tijdens haar hele leven wilde ze nooit zelf op de
voorgrond treden. Een persfoto mocht niet. Steeds schoof ze haar werk
naar voren.
Reageren?
Dit zijn twee ideeën waar we zelf enthousiast over zijn. Graag horen
we uw reacties hierop. Maar ook andere, nieuwe ideeën zijn welkom.
Reacties en nieuwe ideeën kunt u kwijt bij:
* Lars Harms, stadsdeelregisseur zuid, l.harms@hengelo.nl, telefoon,
(074) 245 9109.
* Eric Klein Willink, wijkcoördinator, e.kleinwillink@stjoseph.nl,
telefoon, (074) 256 1111.
* Jan van der Staak, j.l.c.vanderstaak@misc.utwente.nl, telefoon
(074) 250 3541.
U kunt uw reactie tot 1 juli 2007 doorgeven. Alle ideeën worden
gewogen en getoetst op uitvoerbaarheid, duurzaamheid, passendheid in
de omgeving en financiële haalbaarheid. Uiteindelijk leidt dit tot een
mooie en concrete herinnering aan Margot Vos, precies op de plek waar
ze zoveel van haar werk heeft bedacht en uitgewerkt.
Concept impressie toekomstige situatie Elisabethstraat, nieuwbouw
start
media 2008.