Bibliotheek efficiënter en interactiever

11.06.2007 / 18:40 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Ver. van openbare bibliotheken

Ver. van openbare bibliotheken

http://www.debibliotheken.nl

Het CBS gaf vandaag de statistieken vrij van het gebruik van de openbare bibliotheek over 2005. Het aantal leden en uitleningen is teruggelopen, terwijl bezoekersaantallen gelijk bleven. De CBS-statistieken beperken zich tot cijfers die in het verleden relevant waren voor bibliotheken. Hoewel de uitlening van boeken nog steeds core business is, nemen activiteiten en digitale diensten een steeds grotere plek in het aanbod in.

Grootste bereik
Uit cijfers van de Vereniging van Openbare Bibliotheken blijkt dat bezoekersaantallen van 2004 tot 2005 gelijk bleven, terwijl het aantal vestigingen nagenoeg op peil bleef. Met haar 86,1 miljoen bezoekers per jaar in 1086 vestigingen heeft de openbare bibliotheek van alle publieke instellingen veruit het grootste bereik in gemeenten en wijken in Nederland. Dit mede dankzij een efficiëntieslag, die de afgelopen vier jaar het aantal organisaties terugbracht van 508 naar inmiddels slechts iets meer dan 300. Door schaalvergroting kunnen veel meer specialisten ingezet worden, bijvoorbeeld op het gebied van educatie en cultuur.

Bezoeker niet per se ook lid
Dat is ook nodig vanwege grote veranderingen in mediagebruik en vrijetijdsbesteding die van invloed zijn op het gebruik en de functie van de openbare bibliotheek. Het gebruik van lidmaatschapsgebonden diensten neemt sinds 2001 iets af, met name de uitleen van non-fictie. Daar staat tegenover dat inmiddels massaal gebruik wordt gemaakt van aanbod waarvoor mensen geen lid van de bibliotheek hoeven te zijn. Een aantal voorbeelden:

Om in de bibliotheek te kunnen internetten of bestanden als de Krantenbank, Tijdschriftenbank en tests van de Consumentenbond te raadplegen, hoef je geen lid te zijn. Van deze mogelijkheid wordt massaal gebruik gemaakt. Ter illustratie: In de nieuwe hoofdvestiging van de bibliotheek van Amsterdam worden 800 internetcomputers voor het publiek beschikbaar gesteld.

Openbare bibliotheken organiseren meer en meer activiteiten. Alleen al de bibliotheek Amsterdam organiseert op jaarbasis zo'n 8.000 culturele en educatieve activiteiten waarvan rond de 500 exposities.

Bibliotheken hebben zich ontwikkeld tot actieve partners van lokale instellingen. Zo wordt inmiddels met meer dan 80% van de Vroeg- en Voorschoolse instellingen, 90 % van de basisscholen en 85% van de instellingen in het voortgezet onderwijs samengewerkt. Voor school worden nieuwe digitale diensten ontwikkeld zoals www.schoolbieb.nl, dat op maat leestips, materialen voor werkstukken, handleidingen om te leren zoeken op internet, lesmateriaal voor docenten en ondersteuning voor mediathecarissen biedt. Campagnes om deze site te promoten starten in najaar 2007.

Via de digitale vragendienst al@din kan iedereen vragen stellen aan de bibliotheek over alle denkbare onderwerpen. Het antwoord komt via de mail, mét verwijzingen naar diverse informatiebronnen. al@din beantwoordt jaarlijks meer dan 100.000 vragen.

De bibliotheeksector is 'de' specialist op het gebied van publieksinformatie. Bibliotheken bieden lokaal gespecialiseerde informatiepunten rond gezondheid, jongeren, geschiedenis, uitgaan en cultuur, zowel fysiek in de bibliotheek als digitaal.

Het boek blijft
Op 4 april werd het startschot gegeven voor zoek&boek. Bibliotheekleden kunnen online in een landelijke catalogus boeken, cd's, muziek-dvd's en bladmuziek aanvragen, om ze vervolgens op te halen in de eigen lokale bibliotheek. Ook de Boekenautomaat is in opmars: een boek uit de muur als de bibliotheek dicht is. En tijdens de actie Nederland Leest kunnen leden van de bibliotheek - zolang de voorraad strekt - gratis een roman ophalen. In 2006 zijn er meer dan 700.000 boeken aan volwassen leden uitgereikt. De landelijk bibliotheekwebsite www.literatuurplein.nl biedt de meest uitgebreide Nederlandstalige website op literatuurgebied, zowel voor leden als niet-leden.


---