Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Inhoud pagina: Verslag Interactieve bijeenkomst Veilige publieke taak
11 juni 2007
Inleiding door Hans Schirmbeck - manager Sociale Zaken NVZ vereniging
van ziekenhuizen en voorzitter van de StAZ
Het project Veiligezorg is tot stand gekomen naar aanleiding van een
initiatief van één van de ziekenhuizen om agressie en geweld tegen
medewerkers aan te pakken. Het project Veiligezorg is opgehangen onder
de STAZ, een samenwerkingsverbond tussen de ziekenhuizen en de
vakbonden. Veiligezorg is al een aantal jaren bezig en graag bereid om
de opgedane kennis en ervaring te delen met andere partijen en
organisaties om hen mogelijk ook verder te helpen in het proces.
Kritische vragen vanuit organisaties kunnen op hun beurt het project
ook weer verder scherpen in de aanpak.
Presentatie Peter Peerdeman - Landelijk projectleider Veiligezorg
Op dit moment nemen 60 van de 95 ziekenhuizen deel aan het project
Veiligezorg.
Filosofie project
De filosofie van het project is de medewerker centraal stellen (en dus
van onder af te bepalen welke problemen moeten worden aangepakt), het
creëren van draagvlak op alle niveaus, het aanpakken van het probleem
bij de bron, lik-op-stuk-beleid en het aanpakken van het probleem in
samenwerking met andere betrokken partijen uit de keten (politie en
justitie).
Wat wil het project bereiken?
- een veilige en plezierige werkomgeving
- veiliger gevoel bij medewerkers
- minder agressie incidenten
- minder slachtoffers
- goede opvang en nazorg
- minder ziekteverzuim en WIA-instroom
- minder kosten
Proces implementatie binnen een ziekenhuis
Stap 1:
Start werkgroep waarin discussie wordt gestuurd over waarden en
normen, normstelling, wat willen we uitstralen, wie willen we zijn (om
dat vervolgens te kunnen communiceren naar de klant). Er wordt altijd
gestart met een soort pilot over een aantal afdelingen.
Stap 2:
Tekenen intentieverklaring door de betrokken partijen voor het creëren
van draagvlak en het realiseren van betrokkenheid van de verschillende
partijen.
Stap 3:
Uitvoeren probleemanalyse om vanuit de werkvloer te horen waar de
problemen zitten en wat er precies moet worden aangepakt. De centrale
vraag hierbij aan de medewerkers is: waar krijg jij onveilige
gevoelens van? In deze fase worden ook interviews met sleutelpersonen
gehouden om verder draagvlak te creëren.
Stap 4:
Maken van een plan van aanpak op basis van de eerdere stappen
Stap 5:
Het implementeren van het ZIR, de ziekenhuizen incidenten registratie,
dit systeem wordt nadrukkelijke voor ,door en met medewerkers
ingericht.
Stap 6:
Het tekenen van convenanten met politie en justitie voor de aanpak van
geweld en agressie
Stap 7:
Uitvoering van het plan van aanpak
Stap 8, 9 en 10:
Verbreding naar alle afdelingen, verankering en evaluatie
Communicatiemiddelen
Toolbox
Handboek
Patiëntenvoorlichting
Startbijeenkomst
Afdelingsoverleg
Voorlichting partners
Convenant
Modellen voor gedragscode en gedragsregels
Voorbeeld waarschuwingen en toegangsontzeggingen
Website (www.veiligezorg.nl (extern) )
Regionale en landelijke bijeenkomsten
Cursussen
Communicatieplan
Foldermateriaal
StAZ nieuwsbrief
Landelijke en regionale pers
Email
Handreikingen
Blanco posters
DVD "spoedseisende hulp, de dagelijkse praktijk"
Registratiesysteem
De ziekenhuizen hebben een eigen incidenten registratiesysteem
ontwikkeld. Het registratiesysteem is samengesteld voor, door en met
de medewerkers. Medewerkers willen zorg verlenen en niet registreren.
Daarom hoeft een medewerker na een incident maar een hele korte
melding te maken in het systeem. Naar aanleiding daarvan neemt de
leidinggevende contact op met de medewerker om de rest in te vullen.
Of er al of niet geregistreerd wordt, wordt bepaald aan de hand van
de normen- en waardendiscussie die ieder ziekenhuis aan het begin van
het traject voert. Daarbij wordt bepaald wat wel en wat niet
geaccepteerd wordt. Iedere uitdraai vanuit het ZIR is anoniem. Toegang
tot het ZIR hebben slechts enkele personen van de instellingen die
zijn aangewezen door de RvB.
Op basis van het systeem wordt een jaarlijkse landelijke analyse
gemaakt van incidenten (en daaruit voortkomende punten van
verbetering). Ook per ziekenhuis kan deze analyse gemaakt worden.
Er is op dit moment geen koppeling tussen het registratiesysteem en de
politie.
Overige vragen en discussie
Om welke type incidenten gaat het bij de ziekenhuizen?
De aanpak van agressie en geweld richt zich op alle typen incidenten
waarbij een medewerker zich onveilig voelt. Het kan hierbij gaan om
geweld tussen patiënten onderling, door begeleiders van patiënten
(bezoekers), maar ook om geweld tussen medewerkers onderling.
Op welke manier wordt de ketenaanpak vormgegeven?
De ketenaanpak wordt vormgegeven via de werkgroep die wordt ingesteld
bij de implementatie van het project Veiligezorg binnen een
ziekenhuis. De coördinator van het project binnen een ziekenhuis voert
gesprekken met partners in de keten om de aanpak te verscherpen. Er
kan bijvoorbeeld afgesproken worden om in een regulier overleg met de
wijkagent te spreken over de laatste ontwikkelingen en gebeurtenissen.
Wat is het grootste obstakel bij de invoering?
Er zijn weinig obstakels bij de invoering omdat het project altijd
wordt ingevoerd vanuit een vraagsituatie. Het is een bewuste keuze van
een ziekenhuis om Veiligezorg te gaan invoeren. Het wordt dus niet
opgelegd. Het concept is altijd maatwerk naar ieder afzonderlijk
ziekenhuis. Men hanteert het "train-de-trainer-principe". Vanuit het
landelijke team Veiligezorg worden de leden van de diverse werkgroepen
gecoached. Wanneer een ziekenhuis niet meedoet, zou het zichzelf
moeten afvragen waarom. Vanuit de arbeidsinspectie worden verder
bepaalde eisen gesteld aan de ziekenhuizen waaraan in elk geval moet
worden voldaan. Ziekenhuizen die het systeem niet hebben ingevoerd
(bijvoorbeeld in Den Haag) hebben vaak wel elementen die vergelijkbaar
zijn met elementen uit Veiligezorg. Het concept Veiligezorg is echter
wel een totaalconcept. Het is niet mogelijk alleen een paar elementen
hieruit in te voeren. Juist dan komt de belangrijke communicatie in
het geding.
Presentatie Implementatie en borging project Veiligezorg - Peter
Vieveen (hoofd Beveiliging Medisch Centrum Alkmaar, MCA)
Voorbereiding implementatie Veiligezorg® binnen het MCA
* Intern bekend maken
* Het tekenen van een intentieverklaring, dit moment is ook
gepresenteerd als een happening
* Het tekenen van een convenant met de Raad van Bestuur, politie en
justitie
Aanpak
Met de aanpak wordt gestart met een aantal pilotafdelingen waar het
probleem wordt geanalyseerd. Het probleem met de grootste algemene
deler wordt aangepakt. Op basis van de probleemanalyse binnen het MCA
is gebleken dat in dat ziekenhuis bewustwording van de medewerker van
veiligheid het belangrijkste doel zou moeten zijn. Op basis van die
conclusie zijn prioriteiten gesteld bij de invoering van Veiligezorg.
Verankering en borging
Binnen het MCA is de verantwoordelijkheid voor het project
ondergebracht bij de beveiliging. Verankering en borging van Veilige
Zog binnen het MCA gebeurt door:
* Het aanbieden van trainingen voor leidinggevenden en medewerkers
over bejegening en agressie en geweld
* Bekendmaken en verbreding van het project bij Open Dagen,
Arbomanifestatie, bij de politie etc.)
* Toegankelijk maken van procedures en formulieren zoals de
procedure Veiligezorg, het convenant, elektronisch
meldingsformulier, etc. via Intranet
* Het organiseren van overleg met de politie
* Borging van het project binnen de RI&E
* Extra aandacht voor de rol van de beveiliging in dit verhaal
* Aandacht voor nazorg (begeleiding van het doen van aangifte,
collega-opvang, evaluatie van incidenten etc.)
Overige vragen discussie
Wat is de procedure bij het doen van aangifte?
Na een incident geeft de beveiliging sturing aan het proces van
aangifte doen bij de politie (als daarvoor gekozen wordt) door contact
op te nemen met de medewerker en advies te geven over de mogelijke
stappen. Een medewerker moet wel zelf aangifte doen bij de politie. Er
bestaat de mogelijkheid om in plaats van het huisadres voor domicile
te kiezen.
Op welke manier wordt er naar buiten gecommuniceerd?
Communicatie naar buiten verloopt via huisregels, via de convenanten
met politie en justitie en via de procedures die worden
gecommuniceerd.
Wat zijn de reactiemogelijkheden na een incident?
In het MCA wordt gewerkt met een systeem van gele en rode kaarten.
Naast een mondelinge waarschuwing gaat het hierbij dan resp. over een
officiële waarschuwing en een officiële ontzegging. Deze maatregelen
gelden vaak voor een jaar. Uit ervaring blijkt dat de kaarten werken
en dat patiënten of bezoekers met een kaart zich automatisch goed
gedragen wanneer zij weer in het ziekenhuis verschijnen.
Kosten van schade voor de medewerker worden overgenomen door het
ziekenhuis.
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties