Gezondheidsraad Nederland

Nederland moet beter inspelen op mondiale biotechnologiesche trends

Wereldwijd heeft de biotechnologie een steeds grotere impact op maatschappelijke en economische ontwikkelingen. De technologische ontwikkelingen die grotendeels buiten Nederland plaatsvinden, roepen hier ethische dilemma's op en vragen om aanpassing van de Nederlandse regelgeving. De Nederlandse biotechsector breekt economisch niet door zoals in buurlanden. De Nederlandse overheid staat voor de taak kansen beter te benutten, maar ook de juiste keuzes te maken in dilemma's die zich voordoen. In de op 7 juni 2007 verschenen Trendanalyse Biotechnologie 2007 signaleren de Commissie Genetische Modificatie (COGEM), de Commissie Biotechnologie bij Dieren (CBD) en de Gezondheidsraad een aantal trends die op dit moment de aandacht van politiek en beleid verdienen. Hieronder volgt een greep uit de belangrijkste.

o Biotechnologie biedt kansen voor het milieu. Industriële biotechnologie vergroot de mogelijkheden voor schonere en duurzame productiewijzen en biedt kansen om fossiele grondstoffen te vervangen door hernieuwbare grondstoffen. De industriële biotechnologie kan haar belofte echter alleen waarmaken in een door de overheid gestuurde intensivering van de samenwerking tussen overheid, industrie, maatschappelijke en wetenschappelijke instellingen. o Het economische potentieel van de Nederlandse biotechnologiesector wordt onvoldoende benut. Nederland heeft een sterke positie in de levenswetenschappen en de aantallen startende ¬bedrijven en patent¬aanvragen in de biotechnologie zijn bovengemiddeld. Deze potentie wordt nu onvoldoende benut. De overheid staat voor de keus haar huidige beleid te handhaven, of belemmerende wet- en regelgeving te verminderen en/of grotere investeringen te steunen met subsidies en fiscale maatregelen op een wijze die vergelijkbaar is met die in de omringende landen.
o Consumenten zullen de komende jaren steeds meer te maken krijgen met genetisch gemodificeerd voedsel. Daarmee zal ook het aantal incidenten rond etikettering toenemen. Effectievere controle van de etikettering vraagt echter enorme investeringen terwijl een sluitende controle onmogelijk is. De overheid zal een evenwicht moeten vinden tussen regelgeving die gericht is op veiligheid en maatregelen voor het waarborgen van keuzevrijheid.
o Er komen producten van genetisch gemodificeerde dieren in de apotheek. De toelating van geneesmiddelen is tegenwoordig een EU-aangelegenheid. Geneesmiddelen uit genetisch gemodificeerde dieren worden toegelaten op de Europese markt omdat ze voordelen kunnen bieden aan patiënten. Genetische modificatie van dieren is in Nederland echter alleen toegestaan onder bijzondere voorwaarden. Hierdoor komen er geneesmiddelen beschikbaar waarvan in Nederland de productie op ethische gronden mogelijk niet toegelaten zou worden. De overheid staat voor het dilemma om hetzij deze situatie te accepteren, hetzij ernaar te streven de EU-regelgeving te laten aanpassen aan de Nederlandse wetgeving, hetzij deze geneesmiddelen niet in Nederland toe te laten.
o De mogelijkheden voor genetische diagnostiek nemen sterk toe, maar de behandelingsmogelijkheden blijven achter. Er komen meer en betere moleculair-biologische detectiemethoden beschikbaar. Hierdoor wordt het mogelijk om allerlei ziekten vroeger en vaker op te sporen, terwijl er (nog) geen behandeling mogelijk is. In Nederland weegt bij bevolkingsonderzoek behandelbaarheid zwaar. Met de toename van beschikbare testen komt dit principe onder druk te staan. Daarnaast worden in toenemende mate twijfelachtige zelftesten via onder meer internet aangeboden. De overheid staat voor het dilemma hoe om te gaan met de roep om meer diagnostische testen en de vergoeding daarvan.

Samenstelling projectcommissie Trendanalyse Biotechnologie 2007:
- prof. dr. N.J. Leschot, Academisch Medisch Centrum, Voorzitter
- dr. ir. F. van der Wilk, COGEM, Secretaris Leden namens COGEM:

- prof. dr. W. van Delden, Rijksuniversiteit Groningen (emeritaat)
- prof. dr. H. Dons, Bioseeds B.V. / Wageningen Universiteit
- dr. B.P.H. Peeters, CIDC-Lelystad

- ir. H. de Vriend, Lis Consult
Leden namens CBD:

- dr. J.M. Fentener van Vlissingen, Erasmus MC, Rotterdam
- prof. dr. J.H.J. Hoeijmakers, Erasmus MC, Rotterdam
- prof. dr. F. Brom, Rathenau Instituut / Wageningen Universiteit Leden namens Gezondheidsraad:

- prof. dr. ir. W.E. Bijker, Universiteit Maastricht
- prof. dr. M.B. Katan, Vrije Universiteit, Amsterdam
- dr. W.R.F. Notten, TNO

- prof. dr. D.L. Willems, Universiteit van Amsterdam
- prof. dr. A.G.J. van der Zee, Rijksuniversiteit Groningen Adviseurs:

- ir. S.J. Beukema, CBD

- dr. G.H.M. ten Velden, Gezondheidsraad

De Commissie Genetische Modificatie (COGEM), de Commissie Biotechnologie bij Dieren (CBD) en de Gezondheidsraad stelden een gezamenlijke commissie samen die de Trendanalyse Biotechnologie 2007 schreef. Dit gebeurde op verzoek van de bewindslieden van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM), Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De publicaties (trendanalyse; achtergrondrapport) zijn te bestellen bij de COGEM en te downloaden van www.cogem.net. Nadere inhoudelijke inlichtingen verstrekt dr. ir. F. van der Wilk, tel. (030)2742777, e-mail Frank.vanderWilk@cogem.net.

donderdag, 7 juni 2007

---

PDF