Gezondheidsraad Nederland
Nederland moet beter inspelen op mondiale biotechnologiesche trends
Wereldwijd heeft de biotechnologie een steeds grotere impact op
maatschappelijke en economische ontwikkelingen. De technologische
ontwikkelingen die grotendeels buiten Nederland plaatsvinden, roepen
hier ethische dilemma's op en vragen om aanpassing van de Nederlandse
regelgeving. De Nederlandse biotechsector breekt economisch niet door
zoals in buurlanden. De Nederlandse overheid staat voor de taak kansen
beter te benutten, maar ook de juiste keuzes te maken in dilemma's die
zich voordoen. In de op 7 juni 2007 verschenen Trendanalyse
Biotechnologie 2007 signaleren de Commissie Genetische Modificatie
(COGEM), de Commissie Biotechnologie bij Dieren (CBD) en de
Gezondheidsraad een aantal trends die op dit moment de aandacht van
politiek en beleid verdienen. Hieronder volgt een greep uit de
belangrijkste.
o Biotechnologie biedt kansen voor het milieu. Industriële
biotechnologie vergroot de mogelijkheden voor schonere en duurzame
productiewijzen en biedt kansen om fossiele grondstoffen te vervangen
door hernieuwbare grondstoffen. De industriële biotechnologie kan haar
belofte echter alleen waarmaken in een door de overheid gestuurde
intensivering van de samenwerking tussen overheid, industrie,
maatschappelijke en wetenschappelijke instellingen.
o Het economische potentieel van de Nederlandse biotechnologiesector
wordt onvoldoende benut. Nederland heeft een sterke positie in de
levenswetenschappen en de aantallen startende ¬bedrijven en
patent¬aanvragen in de biotechnologie zijn bovengemiddeld. Deze
potentie wordt nu onvoldoende benut. De overheid staat voor de keus
haar huidige beleid te handhaven, of belemmerende wet- en regelgeving
te verminderen en/of grotere investeringen te steunen met subsidies en
fiscale maatregelen op een wijze die vergelijkbaar is met die in de
omringende landen.
o Consumenten zullen de komende jaren steeds meer te maken krijgen met
genetisch gemodificeerd voedsel. Daarmee zal ook het aantal incidenten
rond etikettering toenemen. Effectievere controle van de etikettering
vraagt echter enorme investeringen terwijl een sluitende controle
onmogelijk is. De overheid zal een evenwicht moeten vinden tussen
regelgeving die gericht is op veiligheid en maatregelen voor het
waarborgen van keuzevrijheid.
o Er komen producten van genetisch gemodificeerde dieren in de
apotheek. De toelating van geneesmiddelen is tegenwoordig een
EU-aangelegenheid. Geneesmiddelen uit genetisch gemodificeerde dieren
worden toegelaten op de Europese markt omdat ze voordelen kunnen
bieden aan patiënten. Genetische modificatie van dieren is in
Nederland echter alleen toegestaan onder bijzondere voorwaarden.
Hierdoor komen er geneesmiddelen beschikbaar waarvan in Nederland de
productie op ethische gronden mogelijk niet toegelaten zou worden. De
overheid staat voor het dilemma om hetzij deze situatie te accepteren,
hetzij ernaar te streven de EU-regelgeving te laten aanpassen aan de
Nederlandse wetgeving, hetzij deze geneesmiddelen niet in Nederland
toe te laten.
o De mogelijkheden voor genetische diagnostiek nemen sterk toe, maar
de behandelingsmogelijkheden blijven achter. Er komen meer en betere
moleculair-biologische detectiemethoden beschikbaar. Hierdoor wordt
het mogelijk om allerlei ziekten vroeger en vaker op te sporen,
terwijl er (nog) geen behandeling mogelijk is. In Nederland weegt bij
bevolkingsonderzoek behandelbaarheid zwaar. Met de toename van
beschikbare testen komt dit principe onder druk te staan. Daarnaast
worden in toenemende mate twijfelachtige zelftesten via onder meer
internet aangeboden. De overheid staat voor het dilemma hoe om te gaan
met de roep om meer diagnostische testen en de vergoeding daarvan.
Samenstelling projectcommissie Trendanalyse Biotechnologie 2007:
- prof. dr. N.J. Leschot, Academisch Medisch Centrum, Voorzitter
- dr. ir. F. van der Wilk, COGEM, Secretaris
Leden namens COGEM:
- prof. dr. W. van Delden, Rijksuniversiteit Groningen (emeritaat)
- prof. dr. H. Dons, Bioseeds B.V. / Wageningen Universiteit
- dr. B.P.H. Peeters, CIDC-Lelystad
- ir. H. de Vriend, Lis Consult
Leden namens CBD:
- dr. J.M. Fentener van Vlissingen, Erasmus MC, Rotterdam
- prof. dr. J.H.J. Hoeijmakers, Erasmus MC, Rotterdam
- prof. dr. F. Brom, Rathenau Instituut / Wageningen Universiteit
Leden namens Gezondheidsraad:
- prof. dr. ir. W.E. Bijker, Universiteit Maastricht
- prof. dr. M.B. Katan, Vrije Universiteit, Amsterdam
- dr. W.R.F. Notten, TNO
- prof. dr. D.L. Willems, Universiteit van Amsterdam
- prof. dr. A.G.J. van der Zee, Rijksuniversiteit Groningen
Adviseurs:
- ir. S.J. Beukema, CBD
- dr. G.H.M. ten Velden, Gezondheidsraad
De Commissie Genetische Modificatie (COGEM), de Commissie
Biotechnologie bij Dieren (CBD) en de Gezondheidsraad stelden een
gezamenlijke commissie samen die de Trendanalyse Biotechnologie 2007
schreef. Dit gebeurde op verzoek van de bewindslieden van
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM), Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport
(VWS). De publicaties (trendanalyse; achtergrondrapport) zijn te
bestellen bij de COGEM en te downloaden van www.cogem.net. Nadere
inhoudelijke inlichtingen verstrekt dr. ir. F. van der Wilk, tel.
(030)2742777, e-mail Frank.vanderWilk@cogem.net.
donderdag, 7 juni 2007
---
PDF