Buitengewone beursrendementen door betere informatieverwerking


07.06.2007 / 09:13 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Open universiteit nederland

Open universiteit nederland

http://www.ou.nl

Drs. Ir. J.P. (Pieter) Fortuin heeft aangetoond dat het mogelijk is tegen een aanvaardbaar risico over langere tijd buitengewone rendementen te behalen door bij de selectie van aandelen bepaalde informatie zwaarder mee te wegen en de aandelenportefeuille rationeel te beheren. In zijn proefschrift Stock Market Information Processing Model bewees hij aan de hand een langjarige simulatie dat beleggers informatie die van belang is voor de prijsvorming van aandelen niet optimaal verwerken. Rationeel beheerde portefeuilles die deze informatie benutten laten duidelijk hogere rendementen zien, terwijl het risico beperkt hoger is. Fortuin promoveert op 8 juni aanstaande aan de Open Universiteit Nederland.

Combinatie van beleggingstheorieën
Het door Fortuin ontwikkelde Stock Market Information Processing Model (SIPM) combineert elementen uit twee stromingen in de beleggingstheorie. De Efficiënte Markt Hypothese (EMH) stelt dat informatie zich snel verspreidt in de markt door de competitie onder beleggers, waardoor het niet mogelijk is tegen een gelijkblijvend risico systematisch beter te presteren dan het marktgemiddelde. EMH gaat er vanuit dat beleggers volstrekt rationeel handelen om optimale resultaten te behalen. De andere stroming, Behavioral Finance, bekijkt psychologische aspecten van het beleggen en benadrukt dat de rationaliteit van beleggers begrensd is, zowel op individueel niveau als op het niveau van de markt.
Fortuin's model beschouwt de prijsvorming van aandelen als een proces van informatieverwerking (net als de EMH), maar stelt dat dit niet optimaal verloopt, zodat niet alle beschikbare informatie voldoende in de prijs wordt gereflecteerd. De verklaring hiervoor zoekt het model in psychologische aspecten van beleggen (Behavioral Finance), zoals de begrensde rationaliteit van beleggers en de informatieasymmetrie tussen bedrijven en beleggers.

Hogere rendementen
Volgens het Stock Market Information Processing Model (SIPM) zijn bepaalde 'value criteria' (zoals de winst per aandeel gedeeld door de prijs van het aandeel) en 'momentum criteria' (zoals het rendement over het afgelopen jaar) onvoldoende terug te zien in de prijs van aandelen. Aandelen die relatief veel winst per belegd vermogen opleverden en aandelen die het afgelopen jaar goed rendeerden laten het daarop volgend kwartaal gemiddeld een hoger rendement zien dan het beursgemiddelde. Door in het portefeuillemanagement deze criteria mee te wegen en bovendien rekening te houden met de frequentie van handelen, het aantal aandelen in portefeuille en de spreiding over bedrijfssectoren is het mogelijk een hoger rendement te behalen dan het marktgemiddelde tegen een aanvaardbaar risico. In een simulatie over een periode van vijftien jaar met aandelen uit de S&P 500 index, die wereldwijd zeer intensief verhandeld worden, laat Fortuin zien dat het inderdaad mogelijk is om significant beter te presteren dan de index zelf.

'Informatorisch-homogene' portefeuille biedt kansen
In zijn proefschrift illustreert Fortuin dat het - juist omdat de aandelenprijs niet alle relevante informatie weerspiegelt - mogelijk is extra rendement te genereren met een 'informatorisch-homogene' aandelenportefeuille. Zo'n portefeuille ontstaat bijvoorbeeld door slechts een twintigtal aandelen in portefeuille te nemen, kwartaalsgewijs te selecteren en niet de gebruikelijke spreiding over sectoren op te leggen. Hierdoor wordt het portefeuillemanagement gerationaliseerd.

Pieter Fortuin (Amsterdam, 1954) is een alumnus van de Open Universiteit Nederland: hij studeerde er Informatica en Economie. Eerder rondde hij de studies Filosofie en Psychologie af aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is Manager van de afdeling Risk IT, onderdeel van Information Systems & Development van Rabobank International. De promotiezitting vindt plaats op vrijdag 8 juni 2007 in de aula van vergadercentrum Pretoria van de Open Universiteit Nederland, Valkenburgerweg 177 in Heerlen. De aanvang is om 15.30 uur precies.