'Er waait een wind van duurzaamheid door Nederland'
07-06-2007
Toespraak van minister Cramer die zij ter gelegenheid van de Week van
Duurzaam Amsterdam op 5 juni 2007 heeft uitgesproken.
Dames en heren,
Er waait een wind van duurzaamheid door Nederland.
Overheden, sectoren, bedrijven, maatschappelijke organisaties, allen
praten erover, en wat ook niet onbelangrijk is: duurzaamheid is hot in
de Nederlandse samenleving. Duurzaamheid is het gesprek van de dag.
Maar ook in vele andere landen in Europa. Zelfs in de VS is de wind
aan het aanwakkeren.
Zeker in de 'sunny state of California', goed voor een achtste plaats
van op de ranglijst van 's werelds grootste economieën. In deze
Amerikaanse staat wordt aan de forse hand van gouverneur
Schwarzenegger - inmiddels bekend als de 'green terminator'- keihard
gewerkt aan een duurzame economie.
Want, dames en heren, het klimaatdebat is voorbij. We moeten niet
morgen, maar vandaag aan de slag. De laatste rapporten van de
klimaatclub van de Verenigde Naties hebben ons daar ons nogmaals
nadrukkelijk op gewezen. Het klimaat verandert en actie is
noodzakelijk.
We moeten de uitstoot van broeikasgassen revolutionair
terugdringen. In Nederland, in Europa en in de wereld.
Maar we moeten ook de onomkeerbare gevolgen van klimaatverandering
zien te beheersen zoals het stijgen van de zeespiegel, de
wateroverlast van rivieren, en de extreme warme of natte periodes. En
ook dat geldt niet alleen voor Nederland, maar ook voor Europa, ook
voor de wereld. Zeker voor de landen die het meest kwetsbaar zijn, de
ontwikkelingslanden.
De gevolgen zijn daar immers het grootst bij extreme droogte,
overstromingen en bedreiging van de oogst. We hebben een morele
verantwoordelijkheid. De westerse wereld is tenslotte al 150 jaar de
grootste vervuiler en energieverspiller.
De antwoorden op deze ongemakkelijke waarheid zijn al bekend. We
kennen de problematiek, en we hebben deels de technologische
oplossingen al binnen handbereik.
We moeten echter dan wel nationaal en internationaal schouder aan
schouder staan.
Een duurzame ontwikkeling van de wereld is voor mij hét project van de
21ste eeuw. Een enorme uitdaging want onze wereldbevolking groeit,
onze welvaart groeit, onze energievraag groeit. Denk aan de
snelgroeiende economieën als China, India en Brazilië. In China wordt
elke week een kolencentrale gebouwd. De uitdaging is hoe we kunnen
zorgen voor meer mét minder, meer welvaart, meer klimaat en minder
energie. Hoe houden we de balans tussen people, planet en profit?
Niet voor niets is duurzaamheid de groene draad van het
Coalitieakkoord van dit kabinet.
De zorg voor een duurzame leefomgeving is een van de zes pijlers van
dit kabinet. Maar duurzaamheid is ook een dwarsdoorsnijdend thema
tussen alle pijlers.
Het kabinet heeft forse ambities voor klimaat en energie.We willen in
2020 de uitstoot van CO2 met 30 procent terugschroeven.We willen een
energiebesparing van 2 procent per jaar realiseren. We willen een
aandeel van duurzame energie van 20 procent. Met deze doelen wil
Nederland een van de koplopers in Europa worden. Een Europa dat zelf
ook met ambitieuze en historische voorstellen is gekomen op het
terrein van klimaat en energie.
Mijn doel is de komende vier jaar maatregelen te nemen die
noodzakelijk zijn om de ambitieuze doelen voor 2020 te realiseren.
Waar wil ik op afgerekend worden?
Ik wil over vier jaar zien dat bestaande woningen duurzamer worden.
Denk aan isolatie.
In de bestaande woningbouw is nog met relatief goedkope oplossingen
veel winst te halen.
Ik wil dat nieuwe woningen duurzaam worden gebouwd. Door innovaties in
de bouw komt straks de energieneutrale woning snel in zicht. Ik wil
dat er een stevige uitbreiding is van de capaciteit van windenergie,
te land en ter zee.
En dat ik wil dat we verder werken aan nieuwe technieken als CO2
afvang en opslag.
Ik wil afrekenbare afspraken - soms verplichtend, soms vrijwillig -
met industriële sectoren om te komen tot meer energie efficiency. Ik
wil lagere plafonds voor emissiehandel om zo innovaties uit te lokken.
En ik wil strengere normen hebben voor autos, energiezuininge
verlichting in kantoren, woningen en op straat. Kortom, door meer
energiebesparing, meer duurzame energie en meer nieuwe schone
technieken wil ik de ambities van het kabinet waarmaken.
Innovatie is essentieel om die duurzame ontwikkeling te realiseren.
Door innovaties kunnen we duurzame energie betaalbaar maken en in de
markt zetten.Door innovaties kunnen we energieneutrale woningen
bouwen. Door innovaties kunnen we schone en zuinige autos bouwen. Door
innovaties kunnen we sectoren zoals de landbouw, de industrie- en
energiesector en transportsector vergroenen.
Mijn doel is een klimaat van innovatief ondernemerschap in gang te
zetten.De overheid moet ruimte aan innovaties geven. De overheid moet
een klimaat scheppen waarin innovaties verzilverd kunnen worden.
Kortom, door financiële prikkels, door onze sterke punten bijvoorbeeld
in de foodsector en chemische sector verder te stimuleren, door ruimte
te bieden en door samenwerking in ketens te bevorderen. Innovatie moet
ons kortom een venster bieden op die duurzame samenleving.
Duidelijk is dat we het station dat milieu alleen maar geld kost
hebben gepasseerd. Veel bedrijven realiseren zich dat duurzaamheid een
kans is. Een kans om de concurrentie voor te blijven.Een kans om in
het buitenland nieuwe markten aan te boren. Een kans om je
maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen.Meer oog voor het
milieu kan, hoort én loont!
Dames en heren,
Het motto van het kabinet is samen werken, samen leven. Die duurzame
samenleving kan ik niet alleen realiseren. Dat spreekt voor zich. Het
is alle hens aan dek. Samen sectoren, individuele bedrijven,
overheden, maatschappelijke organisaties en alle individuele
Nederlanders zullen we moeten werken aan een schoner en beter
Nederland.
En alle signalen wijzen er op dat dit besef bij iedereen aanwezig
is.Werkgeversorganisaties als VNO, MKB-Nederland en LTO hebben mij
bijvoorbeeld recent een duurzaamheidsakkoord aangeboden. Kern van dat
akkoord is dat zij zich willen vastleggen op harde doelstellingen voor
het verminderen van de uitstoot van CO2. Ik ben enthousiast over hun
voorstel en wil voor de zomer dat akkoord verder uitwerken en
definitief maken.
Maar ook individuele sectoren komen met forse klimaat en
energiedoelstellingen.
De papierindustrie wil 50 procent energiebesparing realiseren, de
chemische industrie wil hun CO2 uitstoot halveren, de energiesector
wil hun uitstoot met 33 miljoen ton verlagen, luchthaven Schiphol en
de NS komen met plannen om forse reducties te realiseren, de
glastuinbouw stelt een actieplan op voor klimaatneutraal produceren.
Kortom, er waait een wind van duurzaamheid door BV Nederland!
De rijksoverheid gaat zelf ook het goede voorbeeld geven door in 2010
voor 100 procent duurzaam in te kopen, door voor het energieverbruik
en CO2 uitstoot van kantoren en vervoer beter te presteren en
klimaatneutrale diensten te leveren, en door voor 1 miljard euro extra
boven de reeds gereserveerde 1 miljard vergroeningsmaatregelen op te
stellen.
Vergroeningsmaatregelen die bijvoorbeeld gericht zijn op het belonen
van duurzaam gedrag en ontmoedigen van onduurzaam gedrag. Denk
bijvoorbeeld aan fiscale maatregelen voor lease-autos en
aanschafbelasting.
Maar ook provincies en gemeenten nemen het voortouw. Steden als
Rotterdam in het kader van het Clinton Global Initiative en Amsterdam
willen duurzaam aan de top. Rotterdam wil haar eigen CO2 uitstoot met
50 procent verminderen in 2025. Als u weet dat Rotterdam met haar
haven voor een kwart verantwoordelijk is voor de totale Nederland CO2
emissie, dan hebben we het dus over stevige reducties die de
duurzaamheidsambities van het kabinet fors helpen realiseren. Over
Amsterdam zo meteen meer. Maar ook middelgrote gemeenten zetten hun
beste duurzame beentje voor. Denk aan Apeldoorn met een project
duurzame warmtelevering en proeven met energiezuinige
straatverlichting, of Delft met het project restwarmte levering aan de
industrie of mijn eigen Arnhem met het ombouwen van trolleybussen voor
brandstofcellen op waterstof.
Kortom, er waait ook een wind van duurzaamheid door de Nederlandse
overheid!
Dames en heren,
Deze week is die wind van duurzaamheid in Amsterdam gegroeid tot
orkaankracht.
De afgelopen week stond namelijk in het teken van Duurzaam Amsterdam.
Burgemeester Cohen zal daar straks nog meer over vertellen. Amsterdam
bewijst daarmee des temeer dat het ernst is met haar ambities om als
stad tot de duurzame top te behoren. Het feit dat Amsterdam de in 2006
eerste stad ter wereld was met een duurzaamheidsjaarverslag bewees dat
al. En nu dan de ambities vastgelegd in het Milieubeleidsplan. Die
liegen er ook niet om. Een reductie van CO2 uitstoot van 45 procent in
2025. In 2015 wil Amsterdam een CO2-neutrale gemeentelijke organisatie
door een verduurzaming van het wagenpark, door het energieverbruik in
gebouwen en openbare verlichting fors terug te brengen, door 250.000
huizen beter te isoleren, door 100 procent groene stroom in te kopen,
door de aanplant van meer groen, door onderneming aan te trekken die
duurzame koplopers zijn aan te trekken. Kortom, veel ambities met
bestaande en nieuwe initiatieven met de gemeente als initiator en
aanjager in de richting van bewoners en bedrijven.
Ik heb bijzonder veel waardering voor de plannen van Amsterdam.
Gemeenten staan dicht bij de burger en bedrijfsleven. De
kabinetsdoelstellingen worden alleen gehaald als alle bestuurslagen
meedoen.
Steden als Rotterdam en Amsterdam vervullen een voortrekkersrol,
nationaal en internationaal. Laat ik wel zeggen dat ik hoop op veel
synergie op nationaal en internationaal niveau. Laten we niet tegen
elkaar opbieden met forse percentages en een soort van Feyenoord Ajax
gevoel oproepen. Ambities formuleren is prima, maar wel realistisch en
in samenwerking met anderen: duurzaamheid is een teamsport!
Laten we kortom realistisch, praktisch met behoud van draagvlak in de
samenleving onze doelen op het terrein van klimaat en energie in de
praktijk brengen. Connecting people, planet en profit; dat moet het
uitgangspunt zijn. En met dit uitgangspunt afgeleid van het motto van
een groot telecombedrijf uit Finland ben ik meteen aangeland in de
wereld van de ICT. En ICT is het leidende thema van deze bijeenkomst
vandaag over de slimme stad van morgen.
Dames en heren,
Met deze bijeenkomst, georganiseerd door Cisco en Kenniskring
Amsterdam, hebben we meteen een dergelijk realistisch en praktisch
project bij de hand. Op verzoek van Cisco gaat Amsterdam samen met
uiteraard San Francisco en Seoel een masterplan smeden om slimme ICT-
technieken in te zetten ten einde CO2 reducties te realiseren.
Het Clinton Global Initiative heeft haar goedkeuring gegeven aan dit
project. Dit project is een onderdeel van Connected Urban
Developmentprogramma binnen het Clinton Initiative, en staat even voor
de duidelijkheid los van het Clinton Global Initiative met veertig
steden waaronder Rotterdam. Als koplopers en proeftuin moeten de drie
uitgekozen wereldsteden de komende jaren de rest van de wereld laten
zien hoe met slimme ict bijvoorbeeld duurzaam wonen, duurzame
mobiliteit en duurzame datacenters gerealiseerd kunnen worden. Dat
Amsterdam naast San Francisco en Seoel daartoe behoort als Europese
glasvezelkoploper is natuurlijk iets om trots op te zijn.
ICT is een belangrijke schakel om het doel - een duurzame economie en
samenleving te bereiken. Bijvoorbeeld door meer telewerken. Dat spaart
een hoop autokilometers, files en vliegkilometers. Straks zal ik dat
in de praktijk brengen door in de vergaderzaal van de toekomst actief
een telepresence meeting bij te wonen tussen Amsterdam en New York.
Ook door slimme technieken in het verkeer en vervoer is veel
milieuwinst te halen. Denk aan ICT-systemen voor
rekeningrijden. Tenslotte, met slimme gebouwen - denk aan slimme
energiemeters - kan nog heel veel energiewinst gehaald worden.
Is ICT een deel van de oplossing, zij mag natuurlijk niet
tegelijkertijd een deel van het probleem blijven. Denk aan de
datacenters als stroomvreters. Vandaag is tijdens een aparte sessie
hier aandacht aan geschonken. Met de hoeveelheid innovatie DNA die de
ICT-sector in zich heeft, ben ik ervan overtuigd dat de sector tot
slimme oplossingen komt.
Dames en heren,
Duurzaamheid staat inmiddels boven aan de agendas van regeringen,
stadhuizen en binnen directiekamers van bedrijven. Het is nu zaak dat
momentum met beide handen te grijpen en het klimaatprobleem ambitieus
aan te pakken.
Met inspirerende steden als Amsterdam, met inspirerende bedrijven als
Cisco kunnen we de noodzakelijke stappen in de richting van een
duurzame ontwikkeling zetten. Met innovaties op het gebied vanICT
maken we die stappen mogelijk. En met bijeenkomsten als vandaag kunnen
we morgen laten zien dat we ook echt wat kunnen doen. Want duurzaam
werken en leven kan, hoort en loont!
Dank u wel.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer