Advies nieuw examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo gereed
ENSCHEDE, 20070511 -- De commissie maatschappijwetenschappen onder voorzitterschap van Prof. Dr. Paul Schnabel heeft in opdracht van de voormalig minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een advies uitgebracht over een nieuw examenprogramma maatschappijwetenschappen voor havo/vwo. Op 5 juni wordt het adviesrapport in Den Haag aangeboden aan staatssecretaris Marja van Bijsterveldt.
Behoefte aan vernieuwing
Vanaf de invoering van de vernieuwde Tweede Fase van havo en vwo eind jaren negentig, bestaat er een sterke behoefte aan een nieuw examenprogramma voor het vak maatschappijleer. In het advies van de commissie worden de kaders en uitgangspunten voor een nieuw examenprogramma maatschappijwetenschappen geschetst, dat naar verwachting vanaf 2010 zal worden ingevoerd. Maatschappijwetenschappen, gevoed door de wetenschappelijke disciplines sociologie en politicologie, beoogt de leerlingen een breed en diep inzicht te geven in de structuren, processen en problemen van de hedendaagse samenleving.
Kleine aanpassing huidige programma
In het voortgezet onderwijs heeft maatschappijleer twee verschillende hoedanigheden, als vak in het gemeenschappelijke deel en als profielkeuzevak. Het advies heeft betrekking op het profielkeuzevak in de M-profielen van de Tweede Fase, dat overigens vanaf 1 augustus 2007 al een groter aantal studielasturen krijgt en een nieuwe naam: maatschappijwetenschappen. Tot aan de invoering van het nieuwe examenprogramma blijft het huidige programma echter in grote lijnen gehandhaafd.
Concept-contextbenadering
De commissie is in haar voorstel uitgegaan van de 'concept-contextbenadering'. Met deze benadering wordt gestructureerd een verbinding gelegd tussen theorie en praktijk. Door het denken op het niveau van algemene concepten (bijvoorbeeld sociale cohesie, identiteit en sociale (on)gelijkheid) krijgen leerlingen inzicht in maatschappelijke ontwikkelingen en problematieken. Contexten zijn concrete maatschappelijke thema's, problematieken en processen waarbinnen de concepten toegepast kunnen worden. Enkele voorbeelden van contexten, die in het advies nader zijn toegelicht: politiek en bestuur, de Nederlandse democratie, cultuur en godsdienst, gezondheid en welzijn.
Nieuwe domeinen
Het advies heeft geresulteerd in veertien domeinen elk met vijf eindtermen, voorzien van de relevante concepten en een toelichting. Die zijn op vwo-niveau al ver uitgewerkt, voorbeeldmatig is voor een aantal domeinen ook gedifferentieerd naar havo.
Verder is in het rapport aandacht geschonken aan attitude en reflectie, de mogelijkheden tot differentiatie in een havo- en vwo-programma, het centraal examen en het schoolexamen, de mogelijke implicaties van het nieuwe programma voor de opleiding en nascholing van docenten.
Vervolg
De commissie adviseert de staatssecretaris het adviesrapport voor een reactie voor te leggen aan docenten, vakdidactici en andere deskundigen. Ook wordt geadviseerd om een vervolgcommissie in te stellen die tot opdracht krijgt om, mede op basis van de bevindingen van de raadpleging, een voorstel te doen om te komen tot een 'definitief' programma.
SLO is het nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling. Al 30 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek tussen overheid, wetenschap en onderwijspraktijk. Onze expertise bevindt zich op het terrein van doelen, inhouden en organisatie van leren. Zowel in Nederland als daarbuiten.