Uitspraken vastgesteld d.d. 4 juni 2007
door mr. A. Herstel, voorzitter, mw. A.C. Diamand, T.R. Harkema, mw.
E.J.M. Lamers en mw. drs. P.C.J. van Schaveren, leden, in
tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris, en mw. mr. P.
Blok, plaatsvervangend secretaris.
X en Y / Harlinger Courant
Uitspraak: gegrond
Klagers maken bezwaar tegen de publicatie van een schrijven onder de
kop "Gezocht: Onze papa X en zijn vrouw Y". Het bericht eindigt met:
"Afz. een wanhopige broer en zus (jullie zoon en dochter)". In het
bericht wordt vermeld dat de opstellers op zoek zijn naar hun vader en
dat zij zich afvragen waarom hij geen contact meer met hen opneemt. In
het artikel zijn de namen van klagers vermeld.
Verweerder stelt dat het schrijven was aangeboden als ingezonden
brief, maar dat na redactieberaad is besloten het te beschouwen als
een verzoek tot opsporing en te plaatsen als advertentie bij de
familieberichten. Het schrijven is dan ook geplaatst buiten de
verantwoordelijkheid van de redactie, aldus verweerder.
Naar het oordeel van de Raad is de gewraakte publicatie, gelet op de
vorm en de inhoud, aan te merken als een ingezonden brief. Met de
plaatsing daarvan kunnen onder bijzondere omstandigheden grenzen
worden overschreden van hetgeen, gelet op de eisen van journalistieke
verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is. Dat kan
bijvoorbeeld het geval zijn indien in de ingezonden brief zonder enige
(behoorlijke) feitelijke toelichting ernstige beschuldigingen jegens
een derde worden geuit. (zie punt 5. van de Leidraad van de Raad voor
de Journalistiek) Aan de journalistieke verantwoordelijkheid kan niet
worden ontkomen door een schrijven dat is aangeboden als ingezonden
brief, op de pagina met familieberichten als `opsporingsbericht' te
plaatsen.
In de publicatie worden klagers ervan beschuldigd dat zij zich
onbereikbaar maken voor de kinderen uit het eerdere huwelijk van X en
het contact met hun broertje onmogelijk maken. Gesuggereerd wordt dat
klagers voor hun (stief)kinderen onvindbaar zouden zijn. Klagers
hebben aannemelijk gemaakt dat een en ander onjuist is. Het schrijven
bevat aldus ernstige, grievende beschuldigingen aan het adres van
klagers, terwijl niet is gebleken dat daarvoor voldoende grondslag
bestond. Verweerder heeft derhalve met plaatsing van het stuk
journalistiek onzorgvuldig jegens klagers gehandeld.
Trefwoorden:
· Journalistieke werkwijze: bronnen
· Feitenweergave: grievende, tendentieuze berichtgeving
· Rectificatie/weerwoord: ingezonden brieven
Publicatie op www.rvdj.nl/2007/30
H.C. van Loenen / De Telegraaf
Uitspraak: gegrond
In De Telegraaf is een artikel geplaatst over een familiedrama, dat
heeft plaatsgevonden in de straat waar klager woont. Onder de subkop
"Ramenlappen" zijn citaten opgenomen die afkomstig zouden zijn van
klager, waarbij zijn volledige naam is vermeld.
Klager heeft gesteld dat hij geen commentaar op het familiedrama heeft
gegeven aan de betrokken journalist en dat de citaten in het artikel
dus niet van hem afkomstig zijn. Nu deze stellingen niet door
verweerder zijn weersproken en deze de Raad niet als evident onjuist
voorkomen, acht de Raad aannemelijk dat in het artikel ten onrechte
citaten aan klager zijn toegeschreven.
Verder is niet gebleken dat met de vermelding van klagers naam een
maatschappelijk belang is gediend, dat bovendien zwaarder weegt dan
het individuele belang van klager. Het artikel had voor wat betreft de
aanduiding van klager - áls hij informatie zou hebben gegeven -
geanonimiseerd kunnen worden, zonder dat afbreuk zou zijn gedaan aan
de inhoud en nieuwswaarde ervan. (zie punt 2.4.1. van de Leidraad van
de Raad voor de Journalistiek)
Een en ander leidt tot de slotsom dat verweerder grenzen heeft
overschreden van hetgeen, gelet op de eisen van journalistieke
verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is.
Trefwoorden:
· Privacy: vermelding van persoonlijke gegevens
· Aard van de publicatie: citaat
Publicatie op www.rvdj.nl/2007/31
---
Uitspraken vastgesteld d.d. 31 mei 2007
door mr. A. Herstel, voorzitter, dr. M.J. Broersma, mw. F.W.
Dresselhuys, mw. drs. P.C.J. van Schaveren en mr. A.H. Schmeink,
leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris.
drs. M. Bosma, MA / de Volkskrant
Uitspraak: gegrond c.q. onthouding oordeel
In de Volkskrant is het artikel "Geerts stille opportunisten"
verschenen, dat onder meer gaat over klager. De Raad stelt voorop dat
een journalist bij het schrijven van een portret/profiel niet neutraal
te werk hoeft te gaan. Hij heeft echter een eigen verantwoordelijkheid
de door hem verkregen gegevens te wegen en te toetsen, teneinde ervoor
zorg te dragen dat het geschetste beeld geen onrecht doet aan de
geportretteerde. Naarmate dat beeld negatiever is, bestaat meer
aanleiding voor bijzondere zorgvuldigheid ten aanzien van de juistheid
en evenwichtigheid van de vermelde feiten. (vgl. RvdJ 2006/45 en RvdJ
2002/45)
De Raad is van mening dat de kwalificatie `opportunist' en de zinsnede
`noemde hij zichzelf journalist' - zeker in combinatie met zinsneden
als `dat werken was relatief', `zijn loopbaan kende tot dusver weinig
hoogtepunten' en `zijn journalistieke bezigheden waren te onbeduidend'
- een uitermate negatieve connotatie hebben. Verweerder had deze
beweringen niet zonder deugdelijke grondslag mogen publiceren en een
dergelijke grondslag ontbreekt.
Verder heeft verweerder erkend dat de publicatie onjuist is voor zover
het de passages over het CV van verweerder en de echtgenote van klager
betreft. Hij heeft aangevoerd dat hij op twee punten rectificatie
heeft aangeboden, maar dat klager en zijn echtgenote dat niet hebben
geaccepteerd. Het had echter op de weg van verweerder gelegen in ieder
geval de door hem erkende onjuistheden eigener beweging recht te
zetten en hij heeft dat ten onrechte nagelaten.
Door te handelen en na te laten als hiervoor bedoeld, heeft verweerder
journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
Voor zover de klacht is gericht tegen het ten onrechte opnemen van
citaten van klager en het niet-toepassen van wederhoor onthoudt de
Raad zich van een oordeel, nu de standpunten van de partijen ter zake
lijnrecht tegenover elkaar staan en geen materiaal voorhanden is op
grond waarvan de Raad kan vaststellen welk standpunt juist is. (vgl.
RvdJ 2006/73)
Trefwoorden:
· Journalistieke werkwijze: bronnen, hoor en wederhoor
· Feitenweergave: onjuiste, grievende, tendentieuze
berichtgeving
· Rectificatie/weerwoord: rectificatie
· Aard van de publicatie: citaat, portret/profiel
Publicatie op www.rvdj.nl/2007/26
J.C. van der Steen / Noordhollands Dagblad
Uitspraak: ongegrond
In het artikel "Aangifte van Heilooënaar tegen politie" is aandacht
besteed aan een zaak van klager. Kern van de klacht is dat verweerder
dat op onzorgvuldige wijze heeft gedaan.
De Raad overweegt dat een journalist vrij is in zijn selectie van
nieuws, ook indien hij in een publicatie lezers heeft opgeroepen tips
naar de redactie te sturen. Het stond verweerder dan ook vrij om te
bepalen of, en zo ja op welke wijze, hij aandacht zou besteden aan de
kwestie van klager.
Verweerder heeft aannemelijk gemaakt dat hij naar aanleiding van de
brief van klager eigen onderzoek naar de kwestie heeft verricht. Niet
is gebleken dat het artikel relevante onjuistheden bevat. Voor de
lezer is voldoende duidelijk dat klager het niet eens is met het
optreden van de politie, hetgeen de kern is van zijn verhaal.
Verweerder heeft geen grenzen heeft overschreden. Dat de publicatie
wellicht anders is van toon en inhoud dan klager had gewenst, kan
daaraan niet afdoen.
Trefwoorden:
· Journalistieke werkwijze: selectie van nieuws
Publicatie op www.rvdj.nl/2007/27
X, Y en Toute Le Monde / AD Haagsche Courant
Uitspraak: ongegrond
De klacht heeft betrekking op het artikel "Onderzoek naar
beschuldiging van ontucht door Pijnackernaar", dat gaat over een
strafzaak tegen X. Aan de orde is de vraag of de naamsvermelding van
de onderneming en de vermelding van de functie van X ontoelaatbaar
zijn.
De Raad heeft eerder overwogen dat het niet zonder meer journalistiek
onzorgvuldig is indien in een publicatie over een strafzaak de naam en
het adres van een onderneming worden vermeld. Indien de desbetreffende
onderneming een essentiële rol speelt in de strafzaak kan het van
zodanig maatschappelijk belang zijn om de gegevens van die onderneming
in de berichtgeving te vermelden, dat het privacybelang van de
daardoor eenvoudig te identificeren ondernemer daarvoor moet wijken.
(vgl. RvdJ 2006/79) In dit geval speelt de onderneming een belangrijke
rol in de strafzaak. Het is maatschappelijk en journalistiek relevant
daarover te berichten op de wijze zoals verweerder heeft gedaan.
Daarbij komt dat door de wijze waarop de onderneming is aangeduid,
verwarring met andere horeca-ondernemers is voorkomen. Verweerder
heeft het belang van een volledige berichtgeving op een verantwoorde
wijze gediend en van een disproportionele aantasting van het
privé-leven van klagers is geen sprake.
Ten slotte is in het kader van rechtbankverslaggeving de regel van
hoor en wederhoor, behoudens bijzondere omstandigheden, niet aan de
orde. Van dergelijke bijzondere omstandigheden is niet gebleken. (vgl.
RvdJ 2006/14)
Trefwoorden:
· Journalistieke werkwijze: hoor en wederhoor
· Privacy: verdachten/veroordeelden
· Aard van de publicatie: rechtbankverslag
Publicatie op www.rvdj.nl/2007/28
X / Panorama
Uitspraak: ongegrond
In Panorama is een column van de hand van J. Reichart verschenen onder
de kop "Mijn misdaadmoment", waarin onder meer aandacht aan klager is
besteed.
Volgens de Raad kan de column niet anders worden gelezen dan dat deze
de persoonlijke mening van Reichart behelst. In dit licht bezien acht
de Raad de door Reichart gebezigde schrijfstijl niet onaanvaardbaar.
Weliswaar heeft klager onbetwist gesteld dat hij niet is veroordeeld
voor mishandeling, maar voor de lezer is voldoende duidelijk dat de
term `mishandeling' niet is gebruikt als juridische kwalificatie van
hetgeen waarvoor klager is veroordeeld. Bovendien is klager voldoende
geanonimiseerd. De wijze waarop hij in de publicatie is aangeduid is
niet ontoelaatbaar. Dat klager in kleine kring zou zijn herkend, kan
daaraan niet afdoen. (vgl. RvdJ 2007/17, RvdJ 2006/85, RvdJ 2006/71,
RvdJ 2005/65 en RvdJ 2000/29)
Trefwoorden:
· Journalistieke werkwijze: hoor en wederhoor, selectie van
nieuws
· Privacy: verdachten/veroordeelden
· Feitenweergave: onjuiste berichtgeving
· Aard van de publicatie: column
Publicatie op www.rvdj.nl/2007/29
---
Raad voor de Journalistiek