Gemeente Rotterdam

Hier vindt U de tekst van de toespraak die burgemeester Opstelten uitsprak tijden de Herdenking Bombardement aan de Statenweg op maandag 14 mei 2007.

Dames en heren.

Vandaag herdenken we de verwoesting van de Rotterdamse binnenstad in 1940. Op deze plaats komen we jaarlijks bijeen om stil te staan bij het bombardement op Rotterdam. We denken terug aan de verschrikkingen van die 14de mei, de dag die in het geheugen van velen staat gegrift. De uren met familie onder de trap. Het geloei van de sirenes. Het dreunen van inslaande bommen. De geur van het brandende puin.

Iedereen heeft zijn eigen beelden bij deze dag, soms uit eigen herinnering, vaker uit de mond van anderen of uit de literatuur die erover is verschenen. De 14de mei is een dag die voor zovelen zoveel betekent.
Een dag ook die zo bepalend was voor de ontwikkeling van de stad.

Door onze stad loopt een brandgrens. Het is de grens tussen het verwoeste gebied en het deel dat gespaard bleef. Tot daar had de brand haar verwoestende uitwerking. Binnen die grens werd het puin geruimd en de stad opnieuw opgebouwd.

Die brandgrens is het verbindende element in het herdenkingsprogramma van vandaag. De gehele dag zijn er activiteiten en vanavond wordt de brandgrens verlicht door middel van 130 schijnwerpers. Dat verlichtingsproject maakt deel uit van Rotterdam Architectuurstad 2007.

De verlichting van de brandgrens vanavond is eenmalig, maar de gemeente heeft besloten om de herinnering aan de brandgrens levend te houden door de grens blijvend te markeren. Vanmiddag maken we bekend op welke wijze dat gaat gebeuren. En ook welke kunstenaar wordt uitgenodigd om het ontwerp te maken.

Het draagt bij aan het herinneren en herdenken van ons verleden. Het is van groot belang dat we weet hebben van wat er is gebeurd. Dat we kennis nemen van de veranderingen die onze stad heeft ondergaan. Dat we weten hoe de binnenstad er voor de oorlog uitzag, welke gebouwen er zijn verwoest en hoe het gebied na de oorlog is opgebouwd.

Vandaag herdenken we de verwoesting van Rotterdam. Maar we herdenken ook de herbouw van de stad. Beide thema's worden aangrijpend verbeeld door het monument 'De Verwoeste Stad' van Ossip Zadkine. Het is het beeld van de stad zonder hart.

Vandaag is de onthulling van het gerestaureerde beeld op het vernieuwde Plein 1940, het plein tussen het Maritiem Museum en het appartementengebouw De Coopvaert. Het plein ligt ingesloten tussen de nieuwe bebouwing, met zicht op het water, op de Leuvehaven en op de Maas.

Dat beeld krijgt een nieuwe symbolische betekenis nu het gat in het beeld steeds meer gevuld wordt door de sky-line van de gebouwen eromheen. Als we nu naar het beeld kijken, weten we: Rotterdam heeft een nieuw hart.

Dames en heren,

U hebt jarenlang de fakkel gedragen van de herdenking van deze dag. Hier aan de Statenweg, waar de capitulatie werd ondertekend. U kwam hier jaarlijks bijeen en hield de fakkel brandend. In tijden van kou en regen. Door u werd de traditie levend gehouden.

We zien nu een verbreding. We zien een hernieuwde belangstelling voor het verleden. Bij nieuwe generaties, bij nieuwe Rotterdammers. Bij jongeren merk ik een geweldige betrokkenheid bij wat gebeurd is. Medegevoel bij het verdriet van toen. Een trots ook op de helden van toen, op de moed van hun opa of het doorzettingsvermogen van hun overgrootmoeder.

Dat maakt de herdenking van deze dag breder en intenser. Met nieuwe invalshoeken en nieuwe vormen van herdenken.

Met elkaar herdenken we deze dag, die voor iedereen van zoveel betekenis is.
Ieder op zijn eigen manier, maar in een sfeer van verbondenheid. We voelen de kracht van het gezamenlijke doorwerken in de vertrouwdheid van de eigen kring.
Zo gaan we de toekomst tegemoet.

"Met elkaar", want dat is de enige manier waarop we dingen kunnen bewerkstelligen,
"Met elkaar" dat is het kenmerk van deze herdenkingsdag, "Met elkaar" want dat is ook het kenmerk van Rotterdam.

Bron: Bestuursdienst, 14-05-2007