Beantwoording vragen Van der Staaij, Van Baalen en Voordewind over
financiële steun aan de Palestijnen
01-05-2007 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke
vragen gesteld door de leden Van der Staaij, Van Baalen en Voordewind
over financiële steun aan de Palestijnen. Deze vragen werden
ingezonden op 22 maart 2007 met kenmerk 2060710160.
De minister van Buitenlandse Zaken,De minister voor
Ontwikkelingssamenwerking,
drs. M.J.M. Verhagen drs. A. G. Koenders
Antwoord van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken, en de
heer Koenders, minister voor Ontwikkelingssamenwerking, op vragen van
het lid Van der Staaij (SGP), Van Baalen (VVD) en Voordewind
(ChristenUnie) over financiële steun aan de Palestijnen.
Vraag 1
Kent u het bericht `Palestinian minister admits aid millions lost'? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Hoe beoordeelt u, gelet op het grote vertrouwen dat u eerder in hem
stelde, de uitspraken van de nieuwe minister van Financiën Salam
Fayyad dat het volstrekt onduidelijk is waar het donorgeld dat via het
Tijdelijke Internationale Mechanisme (TIM) aan de Palestijnen
verstrekt wordt, aan uitgegeven wordt? Is het waar dat de
transparantie volledig ontbreekt, dat er salarissen uitbetaald worden
aan ambtenaren die nooit op komen dagen en dat het aantal ambtenaren
binnen een jaar met 11% gegroeid is?
Antwoord
Minister Fayyad beschrijft het verval van de Palestijnse
overheidsfinanciën sinds het aantreden van de vorige, door Hamas
geleide Palestijnse regering. Hij waarschuwt dat dit ook gevolgen kan
hebben voor de besteding van donorgelden. Fayyad stelt in het artikel
niet dat het geld dat via het TIM is besteed verkeerd terecht is
gekomen.
De hulp die via het TIM wordt gegeven gaat rechtstreeks naar de
begunstigden, zonder tussenkomst van de Palestijnse regering. Dit
gebeurt op uiterst transparante wijze, waardoor volledig duidelijk is
waar het geld terecht komt. Met het TIM worden geen salarissen
betaald. Wel worden toelagen betaald aan werknemers en gepensioneerden
in de publieke sector met een laag inkomen, aan economisch kwetsbare
groepen (gehandicapten, ouderen enz.) en aan werknemers in de
gezondheidszorg. Deze toelagen hebben onder meer een belangrijke
bijdrage geleverd aan het in stand houden van belangrijke
voorzieningen als gezondheidszorg en onderwijs.
Volgens een Wereldbankrapport van februari jl. is er inderdaad sprake
van een toename van het aantal Palestijnse ambtenaren. Voor het
overgrote deel gaat het om werknemers in de veiligheidssector. Deze
categorie komt niet in aanmerking voor de toelagen die met het TIM
worden betaald.
Vraag 3
Kunt u de Kamer informeren over de inhoud van het nieuwe
Wereldbankrapport waaraan in het artikel gerefereerd wordt? Wat zegt
het rapport over het functioneren van het TIM en de transparantie en
effectiviteit van de uitgaven die via dit mechanisme gedaan worden?
Antwoord
In het rapport analyseert de Wereldbank de fiscale crisis in de
Palestijnse Gebieden. Daarbij wordt gekeken naar de effecten van de
politieke ontwikkelingen in 2006, maar ook naar de meer structurele
oorzaken van de crisis. De Wereldbank doet ook aanbevelingen over
mogelijke maatregelen die zouden moeten leiden tot verbetering van de
situatie. In het rapport wordt niet specifiek ingegaan op de
transparantie en effectiviteit van het TIM.
Vraag 4
In hoeverre is er in het achterliggende jaar sprake geweest van een
verschuiving van doelstellingen van het TIM, van `needs based
assistance directly to the Palestinian people, including essential
equipment, supplies, support for health services, support for the
uninterrupted supply of fuel and utilities, and basic needs allowances
to poor Palestinians' 2) naar een `focus on preserving and building
the capacity of institutions of Palestinian governance, as well as the
development of the Palestinian economy'? 3) Is de conclusie
gerechtvaardigd dat, in weerwil van de boycot van de Hamas-regering
waarop officieel nog niet teruggekomen is, de aandacht geleidelijk
verschoven is van noodhulp en het verstrekken van basisvoorzieningen
naar gewone ontwikkelingshulp? Zo ja, hoe verhoudt zich dit tot
criteria van goed bestuur die doorgaans gehanteerd worden om landen of
instellingen te kwalificeren voor financiële donaties?
Antwoord
De doelstellingen van het TIM zijn in het afgelopen jaar niet
verschoven. TIM is en blijft een instrument dat primair dient om de
humanitaire noden van de Palestijnse bevolking te lenigen. Wel wordt
in Kwartet- en EU-verband nagedacht over de vraag hoe de Palestijnse
instituties en economie ondersteund kunnen worden. Vooralsnog is
hierover geen beslissing genomen, in afwachting van verdere politieke
ontwikkelingen.
De regering blijft zich er in EU-verband voor inzetten dat er geen
hervatting van directe hulp plaatsvindt zolang de huidige Palestijnse
regering niet uitdrukkelijk en zonder reserves de Kwartetvoorwaarden
onderschrijft, conform de motie Van der Staaij c.s. (21 501-02, nr.
739, vergaderjaar 2006-2007).
Vraag 5
Kunt u een integraal overzicht geven van de tranches die via het
kantoor van premier Abbas sinds de instelling van het TIM aan de
Palestijnen gegeven zijn? Welke bedragen heeft de Europese Unie
respectievelijk Nederland aan de achtereenvolgende tranches
bijgedragen? Zijn er buiten Europa ook andere landen die aan het TIM
bijgedragen hebben? Onder welke voorwaarden zijn de tranches
verstrekt? Kan aangegeven worden welke bedragen aan welke doelen
uitgegeven zijn? In hoeverre beschikt de EU over deugdelijke
financiële rapportages van Palestijnse zijde over de besteding van de
verleende gelden?
Antwoord
Rekeningen en toelagen die met het TIM zijn betaald, zijn direct naar
de begunstigden gegaan, dus zonder tussenkomst van de Palestijnse
Autoriteit of het kantoor van president Abbas.
Uitgaven van het TIM worden nauwlettend gecontroleerd om te verifiëren
dat donorgelden correct besteed worden. De door de Europese Commissie
geleide TIM management unit in de Palestijnse Gebieden volgt de
afhandeling van betalingen en rapporteert hierover aan de donoren en
overige betrokken partijen. De maandelijkse rapportages die door de
management unit worden opgesteld kunnen desgewenst aan de Kamer worden
gestuurd.
Tot en met februari van dit jaar is door het TIM EUR 49,4 miljoen
uitgegeven aan lopende kosten en voorzieningen voor gezondheidszorg,
onderwijs en sociale diensten (loket I). Voor de levering van
nutsvoorzieningen (vooral elektriciteit) is in die periode EUR 75
miljoen uitgegeven (loket II). Met de betaling van toelagen aan
Palestijnse ambtenaren is tot en met februari jl. een totaalbedrag van
bijna EUR 188 miljoen gemoeid geweest (loket III).
De Europese Commissie heeft in 2006 EUR 107,5 miljoen beschikbaar
gesteld voor de drie loketten van het TIM. Voor 2007 heeft de
Commissie EUR 100 miljoen voor het mechanisme gereserveerd. Daarnaast
heeft de Commissie, in het kader van het TIM, een bedrag van EUR 12
miljoen gereserveerd voor technische assistentie en capaciteitsopbouw
ten behoeve van het kantoor van president Abbas.
Nederland heeft in 2006 EUR 10 miljoen bijgedragen, bestemd voor het
betalen van toelagen aan in het antwoord op vraag 2 genoemde
begunstigden (loket III). Voor 2007 wordt een bijdrage van EUR 5
miljoen overwogen, eveneens bestemd voor de betaling van toelagen aan
deze groep.
Naast de Europese Commissie en Nederland dragen veertien EU-lidstaten,
Noorwegen en Zwitserland bij aan het TIM.
Vraag 6
Deelt u, gelet op de uitspraken van Fayyad en afhankelijk van uw
antwoord op de vorige vragen, de mening dat het hulpbeleid aan de
Palestijnen op dezelfde voet voortgezet kan worden?
Antwoord
Ja.
1) Daily Telegraph, www.telegraph.co.uk, 11 maart 2007
2) Quartet Statement, Washington, 17 juni 2006
3) Quartet Statement, Washington, 2 februari 2007
vib, 6 februari 2007.
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken