ChristenUnie
Speech Arie Slob Uniecongres
zaterdag 28 april 2007 17:36 Dames en heren, beste
ChristenUnie-vrienden en vriendinnen, Afgelopen week viel het me weer
sterk op: de ChristenUnie is in een nieuwe fase terechtgekomen. Neem
bijvoorbeeld het feit dat we nu al in vijf provincies zijn toegetreden
tot het college van Gedeputeerde Staten.
Het `ik worstel en kom boven' kreeg ik Zeeland deze week een wel heel
bijzondere invulling. En het is nog niet uitgesloten dat we ook in
Fryslân collegepartij worden. Dan zouden we in de helft van alle
provincies een gedeputeerde hebben. Een nieuwe fase voor de
ChristenUnie!
Woensdag zag ik het acht uur journaal: drie items waarin de
ChristenUnie voorbij kwam. Kamerlid Ernst Cramer over Lelystad als
overloop van Schiphol. Minister André Rouvoet over kindermishandeling.
En z'n collega Eimert van Middelkoop over Uruzgan. Je kijkt er niet
eens meer van op, maar dit is illustratief voor onze aanwezigheid in
de Haagse politiek, en ook voor de breedheid van de ChristenUnie.
Dezelfde avond werd ik even voor twaalven gebeld door Andries Heidema,
met het prachtige nieuws dat de gemeenteraad van Deventer hem wil als
burgemeester van deze mooie stad. Een gemeente van rond de 100.000
inwoners met een ChristenUnie-burgemeester: een nieuwe fase, een
nieuwe verantwoordelijkheid voor onze partij!
Ik hoef u niet te waarschuwen - dat doen anderen wel - dat we door dit
soort ontwikkelingen niet met het hoofd in de wolken moeten gaan
lopen. We hebben ongekend veel reden tot dankbaarheid, jazeker. Onze
goede God geeft ons in deze tijd verrassende mogelijkheden. Op
posities waar we dat tot voor kort niet hadden. Op alle bestuurlijke
niveaus. Als het kan, zonder onze geloofsovertuiging en
geloofwaardigheid geweld aan te doen, móeten we zulke mogelijkheden
ook aangrijpen. Niet voor onze eigen eer of roem, niet omdat de macht
zo lekker smaakt. Maar wel om ons als christenen dienstbaar te maken
in de samenleving. Om `het goede te zoeken voor alle mensen'. Vanuit
een diep besef dat we in al onze werkzaamheden de eer van God centraal
mogen en moeten stellen. Ik zeg er dit bij: als je dát beseft, dan
duik je niet gretig op het plúche, maar blijf je zeker ook niet met je
armen over elkaar langs de kant staan.
Het doet mij deugd dat de christelijk-sociale politiek van de
ChristenUnie steeds meer weerklank krijgt. Niet alleen bij wat we `de
achterban van de ChristenUnie' noemen. Deze week sprak ik nog iemand
die zichzelf niet als religieus beschouwde, maar wel zei gegrepen te
zijn door de thema's die de ChristenUnie durft aan te kaarten. Daartoe
behoorde nadrukkelijk: ons pleidooi voor meer gemeenschapszin in de
samenleving. Maar ook: de bestuurlijke aandacht die we vragen voor
duurzaamheid, voor jeugd en gezin, en voor diegenen die niet of
moeilijk voor zichzelf kunnen opkomen. Of het nu om ouderen gaat,
bijstandsmoeders, vluchtelingen. Met ons zien steeds meer Nederlanders
dat de libertaire, individualistische en eenzijdig economische
oriëntaties van de afgelopen decennia de samenleving niet hebben
gebracht wat men er van gehoopt had.
Vrije opvoeding? We zien er de wrange vruchten nu van; de roep klinkt
om verplichte opvoedondersteuning.
Onbeperkte consumptie zonder zorg voor de schepping? Nu vragen velen
zich vertwijfeld af hoe we de milieu- en afvalproblemen nog het hoofd
kunnen bieden.
Werk, werk, werk? Prachtig allemaal, maar wie zorgt er dan nog voor
onze kinderen of ouders?
Het was met recht tijd voor een ander beleid. Tijd voor een nieuwe
fase, een fase waarin de ChristenUnie als regeringpartij mag gaan
bijdragen een beter beleid. Een nieuwe fase voor de ChristenUnie, een
nieuwe fase voor de Nederlandse samenleving.
De vorming van dit kabinet heeft veel losgemaakt in de samenleving.
Dat lijkt vooral te maken te hebben met de deelname van de
ChristenUnie aan dit kabinet. Sommigen politieke partijen, ik denk aan
de VVD, D66 en GroenLinks, zien vooral in onze invloed een reden om op
de barricaden te gaan en te protesteren tegen de nieuwe coalitie.
`Spruitjeslucht, betutteling, jaren vijftig': een coalitie van links-
en rechtsliberalen draaide eenstemmig hetzelfde refrein af. Wat ik in
zulke teksten hoor, is vooral een proclamatie van eigen onmacht.
GroenLinks bedankte voor de eer om verantwoordelijkheid te nemen voor
het bestuur van ons land. Desondanks weet Femke Halsema vanaf de
zijlijn steeds opnieuw te vertellen hoe het anders en beter moet; nog
steeds droomt ze van groene coalities. Als je uitgedroomd bent, Femke,
zou je misschien kunnen opmerken dat Nederland inmiddels de groenste
coalitie sinds jaren heeft. Omdat de ChristenUnie wél thuis gaf toen
het erop aan kwam verantwoordelijkheid te nemen.
Mark Rutte vond het vooral verschrikkelijk dat wij ongewenst zwangeren
willen weerhouden van een abortus, door ze te wijzen op een andere
weg. Zoiets kon je vrouwen toch niet aandoen! Geen woord meer over het
door de VVD ondertekende regeerakkoord van Balkenende II, waarin óók
was afgesproken dat er alternatieven voor abortus zouden worden
ontwikkeld. Toen ik Mark Rutte daarop aansprak, kwam hij niet veel
verder dan te zeggen `dat daar toch niets mee gedaan was.' Hoe
geloofwaardig kun je nog zijn! Wij zullen er in ieder geval op toezien
dat er met het huidige regeerakkoord wél iets gedaan wordt!
Oppositie voeren is een vak apart. Geloofwaardige oppositie voeren nog
meer. Ik hoop dat het de VVD, D66, GroenLinks en ook de SP zal lukken
daar op een verantwoorde manier inhoud aan te geven. Een goede,
geloofwaardige oppositie is namelijk wel van belang. Laat ik daarbij
ook de SGP noemen. Ook zij moeten zoeken naar hun rol in de nu
gewijzigde politieke verhoudingen. Ik roep Bas van der Vlies en de
zijnen op daar serieus werk van te maken en zich niet te laten
verleiden tot politiek opportunisme.
Verzet tegen het kabinet en in het bijzonder de ChristenUnie kwam niet
alleen vanuit de Tweede Kamer. Een paar voorbeelden. Libertijnse
columnisten, vooral de ouderen onder hen, doopten hun pen in azijn en
bekritiseerden met name de medisch-ethische paragraaf van het
regeerakkoord. We zouden terug gaan in de tijd, vanuit hun
perspectief. Ze hebben kennelijk niet door dat de samenleving hen
inmiddels een paar stappen vooruit is. Dat bleek ook toen de
ChristenUnie-raadsfractie in Utrecht een paar kritische vragen stelde
over een gigantische, aandacht-opeisende reclameposter in de
historische binnenstad van Utrecht. Nadat de kwestie landelijk
uitvergroot en door sommigen geridiculiseerd was, bleek uit
bedachtzamere reacties dat de ChristenUnie met haar cultuurkritiek wel
degelijk een punt heeft dat breder in de maatschappij gesteund wordt.
Van felle tegenreacties hoeven we intussen niet achterover te slaan.
Met de toetreding van de ChristenUnie tot het kabinet is niet opeens
het geestelijk klimaat in Nederland omgeslagen. Wel is duidelijk dat
de libertijnen ruimte moeten inleveren, en dat hen dat irriteert.
Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik ben wel blij met discussies
die ontstaan op terreinen waar het soms jarenlang oorverdovend stil is
geweest. Zoals de commerciële exploitatie van het vrouwelijk lichaam.
Of de vanzelfsprekendheid waarmee abortus werd gepresenteerd als hét
hulpaanbod voor ongewenst zwangere vrouwen. Of de gelatenheid waarmee
asociaal gedrag werd geaccepteerd. Noemt u maar op. Degenen die onze
inbreng daarover niet willen horen, hebben maar één doel: het
stigmatiseren en isoleren van de ChristenUnie, om te verhinderen dat
ons gedachtegoed wordt omgezet in concreet beleid. Onze politieke
nieren worden op zo'n moment beproefd. Ik blijf het overigens
opmerkelijk vinden hoe eenzijdig de aandacht zich richt op wat juist
de ChristenUnie naar buiten brengt; anderen hebben voor gevoelige
onderwerpen kennelijk als hoogste tactiek dat ze zich stilletjes
houden.
Intussen doen wij er goed aan om met elkaar rust te bewaren. Goed te
weten waar we mee bezig zijn. Daar ook niet onzeker over worden. En de
aandacht vooral te richten op die momenten en situaties waar het echt
om gaat. Zoals de voorbereidingen van de besluiten in het kabinet,
waar onze bewindspersonen een bijzondere verantwoordelijkheid voor
dragen, en wat de fractie betreft vooral ook: de besluitvorming in de
Tweede Kamer.
De afspraken in het regeerakkoord moeten worden uitgevoerd: daarvoor
voel ik ook persoonlijk een grote verantwoordelijkheid. We zijn
loyaal, maar niet gek. Zien ook wel dat met name de PvdA nog moeite
heeft om op gang te komen. Ze hebben het ook niet eenvoudig gehad.
Maar hun profilering mag niet ten koste gaan van afspraken die we met
elkaar gemaakt hebben.
We waren niet zo blij met een aantal media-optredens van
staatssecretaris Bussemaker. Maar wat uiteindelijk vooral telt, is dat
ze vervolgens een brief aan de Tweede Kamer stuurde waarin netjes
verwoord is hoe ze de medisch-etihsche onderwerpen bestuurlijk zou
gaan oppakken. Dáár gaat het uiteindelijk wel om, niet om persoonlijke
worstelingen van een nieuwe bewindsvrouw.
Het regeerakkoord wordt uitgevoerd: dat geldt ook voor invoering van
de wet die bij echtscheiding moet garanderen dat het ouderschap
zorgvuldig geregeld wordt. De PvdA heeft nog wat moeite met deze wet;
voor echtparen zonder minderjarige kinderen wil zij het mogelijk maken
dat die uit elkaar gaan zonder dat de rechter eraan te pas komt. Dat
gaat dus niet door! Onze inzet bij het regeerakkoord was, een wet door
te voeren die de zogenaamde flitsscheiding - een administratieve
handeling waar geen rechter bij te pas komt - onmogelijk maakt. Ter
bescherming van zwakke partijen in een echtscheidingssituatie. We
laten dus niet toe dat de wet op dit punt geamputeerd wordt, en er
toch een scheiding zonder rechterlijke toets wordt mogelijk gemaakt.
Net zo duidelijk zijn we bijvoorbeeld over de abortusactivisten van
Women on Waves. Tot ons spijt was het juridisch onmogelijk hen een
vergunning te ontzeggen. De verleende vergunning is echter gebonden
aan voorwaarden die abortussen op volle zee praktisch onmogelijk
maken. En op een subsidie van dit kabinet hoeven de
abortuspropagandisten niet te rekenen. Bij de herziening van de Wet
Afbreking Zwangerschap zullen we bovendien proberen vast te leggen dat
die wet niet op imperialistische wijze naar verre kusten wordt
geëxporteerd. Als dat weer in de Tweede Kamer punt aan de orde is,
hopen we daarvoor van het CDA meer steun te krijgen dan afgelopen
week.
Ik weet me als fractievoorzitter gezegend met een enthousiaste,
betrokken, gemotiveerde en gekwalificeerde fractie. Selectiecommissie,
u wordt bedankt!
Goed nieuws is niet altijd nieuws, dus daarom staat het nog niet
dagelijks op de voorpagina's, maar ik kan u verzekeren dat deze
fractie verbluffend snel op stoom begint te komen. En we zijn breed
bezig. Werkend vanuit de speerpunten van ons verkiezingsprogramma. De
ChristenUnie is niet tevreden als er maar op een enkel terrein iets
ten goede gebeurt. Wij koesteren geen kroonjuwelen waaraan we ons lot
hebben verbonden. Ons programma is zo breed als de politiek breed is.
En het mooie van een in omvang verdubbelde fractie is, dat we nu ook
meer onderwerpen kunnen oppakken.
Joel Voordewind heeft een vliegende start gehad op het gebied van
buitenlands beleid en jeugd en gezin. Op dat terrein wist hij de Kamer
onder meer uitspraken te laten doen over het tegengaan van
alcoholgebruik en het ten onrechte in jeugdgevangenissen opvangen van
jongeren die jeugdzorg nodig hebben. Verder gaat Joël verder met het
initiatiefwetsvoorstel van Tineke waardoor het strafbaar wordt gesteld
bevolkingsgroepen te krenken en te discrimineren door te
bagatelliseren en negeren welk leed hen in de geschiedenis is
aangedaan. Een verbod dus op het ontkennen van volkerenmoorden. Verder
heeft Joël een motie op zijn naam gezet die uitspreekt dat contacten
met de Palestijnen moeten worden gestopt bij onlusten.
Cynthia Ortega hield een krachtige maidenspeech bij de behandeling van
de begroting over de Nederlandse Antillen. Op het sociale terrein laat
zij met verve het ChristenUnie-geluid horen. Ze vervult een sleutelrol
bij de behandeling van de Postwet, waar zij samen met PvdA-collega
Ferd Crone pal staat voor bescherming van de arbeidsvoorwaarden in de
liberaliserende postsector.
Ernst Cramer werkt zich een slag in de rondte; hij is druk met
financiën, landbouw en verkeer en vervoer. In het debat rond de
topinkomens was hij de enige die met een voorstel kwam dat door
iedereen, inclusief de minister werd overgenomen. Hij vervulde een
pacificerende rol in de discussie over dierenwelzijn en sinds deze
week weet zowel minister Bos als minister Eurlings dat ze met deze
woordvoerder van de ChristenUnie rekening moet houden.
Esmé Wiegman kreeg ook al heel wat voor haar kiezen. Ze hield haar
maidenspeech in een debat over de Europese Top in aanwezigheid van de
minister-president. Rond Europa ziet zij er op toe dat het
regeerakkoord - dat naadloos aansluit op ons programma - wordt
uitgevoerd. Zij voert ook het woord over de medisch-ethische
onderwerpen. En is al zeer actief op VROM. Minister Cramer wijzigde de
bekende drieslag People, Profit, Planet op aangeven van Esmé in
People, Prosperity (welzijn), Planet. Dat is meer dan een
woordwijziging: achter het de omslag van winst naar welzijn gaat een
verschil in denkwerelden schuil. Ook maakt Esmé zich al sterk voor een
goed energiebeleid en een verantwoord biotechnologiebeleid. Houd u
haar in de gaten.
Dat geldt ook voor de benjamin van onze fractie, Ed Anker. Als laatst
binnenkomende stond hij al het vaakst achter het spreekgestoelte in de
plenaire vergaderzaal. Zijn portefeuille, Justitie en Binnenlandse
Zaken, vroeg daarom. Ed heeft inmiddels al twee amendementen op zijn
naam staan en wist de politieke vuurdoop goed te doorstaan.
Dit is nog maar het begin. We zijn nog maar acht weken bezig. Om André
Rouvoet te citeren (tijdens het bestuurderscongres): we hebben nog
ruim elf jaar te gaan. Er ligt werk genoeg. Een prachtig programma.
Een goed regeerakkoord, dat begin juni door het kabinet zal zijn
omgezet in een beleidsprogramma. We stropen de mouwen op. Burgers
mogen dat ook van ons verwachten.
Het waren hectische tijden, en de periode die voor ons ligt zal niet
rustiger zijn. Onze positie is veranderd. Voor ons geen luwte; we
lopen nu aan kop en de tegenwind is vaak stevig. Nu zijn wij nooit
mooiweerlopers geweest, dat scheelt. Maar meer dan ooit beseffen we
dat iedere beweging die we maken en elk woorden dat we spreken,
uitvergroot kan en zal worden. Niet iets om voor te vrezen. Wel om
rekening mee te houden.
De ChristenUnie verkeert in een nieuwe fase. We zijn ook bijna
allemaal in een nieuwe rol beland. Onze bewindspersonen, onze nieuwe
Kamerleden, ik als fractievoorzitter, maar ook: u als partij. Onze
rollen zijn nieuw en lopen uiteen, maar onze basis is bekend en
gemeenschappelijk. Van u in uw rol vraag ik of u ons kritisch wilt
volgen en zonodig scherp wilt houden. Zulke mensen hebben we nodig.
Maar we hebben ook mensen nodig die achter ons staan. Mensen die voor
ons bidden. Want vanuit die basis kunnen we ons werk doen. Ik hoop dat
u ons daarin ook zult steunen.
Alleen de uitgesproken tekst geldt.