Universiteit Twente

Eiwitten voor de gek houden loont

`Printplaten' voor eiwitten

Eiwitten adsorberen op een oppervlak zonder dat ze het zelf doorhebben. Dat kan met de nieuwe hechtingsmethode die promovenda Manon Ludden van de Universiteit Twente (MESA+/Molecular Nanofabrication) heeft ontwikkeld. Dankzij dit onderzoek wordt het beter mogelijk om eiwitchips te maken. Het onderzoek staat in de komende editie van het gezaghebbende weekblad Angewandte Chemie.

Net als bij het in kaart brengen van menselijk DNA, gaan speciale chips ook een rol spelen in proteomics: het uiteenrafelen van de menselijke eiwitkaart. Eiwitten laten zich echter niet zo gemakkelijk vangen als DNA. Een moleculaire printplaat met receptoren voor eiwitten volstaat niet: de eiwitten gaan dan te gemakkelijk ongewenste bindingen aan. Het eiwit is dan weliswaar gebonden maar heeft een andere vorm en functie gekregen. Om deze `niet-specifieke binding' tegen te gaan, zetten de Twentse onderzoekers tijdelijk kleine moleculen op het oppervlak: die maken het oppervlak onzichtbaar voor het eiwit.

Het eiwit kan zich wel hechten aan verbindende moleculen, linkers, en die maken op hun beurt contact met het oppervlak. Daarbij worden de `verhullende moleculen weer van het oppervlak verdrongen. "Op die manier kunnen we veel complexere eiwitsystemen op een oppervlak zetten", aldus onderzoeksleider prof. Jurriaan Huskens. "We kunnen receptoren tijdelijk maskeren en de functionaliteit van de oppervlakken sterk vergroten. Ze zijn daardoor veel beter toepasbaar als universeel platform voor eiwitadsorptie."

Tot nu toe worden de niet-specifieke interacties eiwit-voor-eiwit onderdrukt met speciale maatregelen. Dankzij de kleine linker-moleculen is dit sterk vereenvoudigd. De onderzoekers hebben aangetoond dat de methode bijvoorbeeld werkt voor het veelvuldig als een modelsysteem gebruikte streptavidine-biotine-koppel en voor eiwitten die met een zg. histidine-tag zijn gefunctionaliseerd. Dat laatste is ontwikkeld samen met de groep van Robert Tampé in Frankfurt, en is van groot belang omdat vele eiwitten via expressie van zo'n tag kunnen worden voorzien.

De onderzoekers gaan de techniek verder ontwikkelen voor de hechting van antilichamen en cellen op eiwit-gefunctionaliseerde oppervlakken.

Niet-specifieke eiwit-adsorptie wordt tegengegaan door een oppervlak te maskeren met kleine moleculen. Alleen eiwitten die zich hechten aan specifiek-bindende linker-moleculen zullen adsorberen.

Noot voor de pers

Het artikel Molecular Printboards as a General Platform for Protein Immobilization: A Supramolecular Solution to Nonspecific Adsorption van Manon Ludden, dr. Alart Mulder, prof.dr. Robert Tampé, prof.dr. David N. Reinhoudt en prof dr. Jurriaan Huskens staat nu al online in de Early Edition van Angewandte Chemie. Een pdf-versie is op verzoek toe te sturen.

Contactpersoon voor de pers: Wiebe van der Veen, tel (053) 4894244

Top
Laatst gewijzigd op 27-04-2007 13:16:03 door Webmaster