Date : 23 April 2007
Sender Name: VREG
De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België in2006 Samenwerking tussen de vier Belgische elektriciteitsregulatoren
De vier regulatoren publiceren jaarlijks sinds april 2005 een statistisch overzicht van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België. Het doel van deze publicatie blijft onveranderd: de regulatoren willen de ontwikkeling van de mededinging opvolgen aan de hand van een gezamenlijk transparant document met uniforme en consistente statistieken over de energiemarkt in België en in de respectieve gewesten.
Markante gebeurtenissen van het afgelopen jaar
De in het voorjaar 2006 aangekondigde fusie van Suez en Gaz de France is ongetwijfeld, indien ze wordt doorgevoerd, de gebeurtenis met de meest verstrekkende gevolgen voor de Belgische energiemarkt in de nabije toekomst. Op basis van de cijfers met betrekking tot de geleverde volumes zou een groep kunnen ontstaan die nagenoeg 95% van de groothandelsmarkt voor aardgas en bijna 90% van de leveringsmarkt voor elektriciteit in handen heeft. Op vraag van de Europese Commissie hebben beide ondernemingen een plan voorgelegd met maatregelen om de openstelling van de markten en de vrije mededinging te waarborgen. Ingevolge een uitspraak van het Franse gerecht is de beslissing over de uitvoering van de fusie verdaagd naar midden 2007.
Op 31 juli 2006 heeft de groep SPE NV formeel de vennootschappen Luminus, City Power en ALG Négoce overgenomen en werd de vennootschap ALE Trading ontbonden. Tevens heeft SPE de lopende contracten overgenomen. De aardgas- en elektriciteitsklanten van Luminus, City Power en ALG Négoce worden sinds 1 augustus 2006 beleverd door SPE en worden ook door SPE gefactureerd. De merknamen Luminus en City Power blijven bestaan als merknamen van SPE. De merknaam ALG Négoce verdwijnt.
Een markante gebeurtenis was het verlenen van een vervoersvergunning aan Wingas voor de bouw en de exploitatie van een directe leiding voor de belevering van BASF Antwerpen met aardgas. De bouw van de leiding werd voltooid in 2006 en de leveringen aan BASF zijn begonnen op 2 januari 2007.
Verder maakten Essent en Nuon op 1 februari 2007 hun intentie bekend om een fusie aan te gaan. Op het ogenblik van deze publicatie is er nog geen concrete verdere informatie beschikbaar.
Tenslotte zal 2006 ook het laatste jaar zijn waarin een gedeelte van de markt nog niet is opengesteld. Vanaf 1 januari 2007 wordt de markt ook vrijgemaakt voor de residentiële afnemers in het Waals Gewest en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het afgelopen jaar wordt dan ook het laatste waarin de captieve markt wordt opgenomen in de statistieken.
De Belgische elektriciteits- en aardgasmarkt
In 2006 waren 87,4% van de elektriciteitsmarkt (qua volume) en 90,3% van de aardgasmarkt (qua volume) vrijgemaakt. De nog gebonden afnemers, die 38,4% van het aantal toegangspunten voor elektriciteit en 36,8% van het aantal toegangspunten voor aardgas vertegenwoordigen, bestaan uitsluitend uit residentiële en hiermee gelijkgestelde afnemers uit het Waals en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De professionele afnemers in deze beide gewesten komen sinds
1 juli 2004 in aanmerking voor vrijmaking. De volledige vrijmaking in het Waals Gewest en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is in werking getreden op 1 januari 2007. In het Vlaams Gewest is de markt al volledig vrijgemaakt sinds juli 2003. Deze publicatie houdt rekening met deze asymmetrie.
De volledig vrijgemaakte groothandelsmarkt voor aardgas bleef ook in 2006 sterk gedomineerd door de historische speler. In deze markt, die de leveringen aan de rechtstreekse afnemers aangesloten op het net van Fluxys en de bevoorrading van de distributienetten omvat, neemt het marktaandeel van Distrigas verder af tot 80,5%. Gaz de France was de tweede grootste speler met een aandeel van 13,5% en Wingas had een aandeel van 6,0%. Ook EDF is sinds oktober 2006 begonnen met zijn eerste leveringen op de groothandelsmarkt.
In 2006 kwam er één nieuwkomer bij op de volledig vrijgemaakte groothandelsmarkt voor elektriciteit. Naast Electrabel, RWE, SPE en EDF Belgium leverde ook Essent Belgium aan rechtstreekse afnemers aangesloten op het federale transmissienet. Essent Belgium is echter maar pas actief en heeft dus een zeer beperkt marktaandeel. Zoals in 2005 zijn er grote industriële afnemers die zich, zonder beroep te doen op een leverancier in België, rechtstreeks bevoorraden via de Hub of aan de grenzen door zelf hun energie in te voeren*. In 2006 werd meer dan 900 GWh op deze manier aangekocht. De vermelde gegevens van het transmissienet voor 2006 zijn net zoals voor de distributienetten netto-gegevens, namelijk zonder de leveringen rechtstreeks gedekt door lokale productie. Dit in tegenstelling met de gegevens voor het jaar 2005 waarbij voor de leveringen via het transmissienet wel rekening gehouden werd met de lokale productie. Daardoor is het niet mogelijk om een correcte evolutie van de marktaandelen te schetsen.
Een andere ontwikkeling is de opstart van de groothandelsmarkt Belpex, die gekoppeld is met de Franse en Nederlandse groothandelsmarkt. Er zijn echter nog geen afnemers die rechtstreeks aankopen op de beurs.
* In Wallonië en Brussel is een leverancier steeds nodig.
De gewestelijke elektriciteits- en aardgasmarkten
- De Brusselse distributiemarkt
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest was 2006 een overgangsjaar. Terwijl het totale volume geleverde elektriciteit met 1,4% toenam tussen 2005 en 2006, steeg het geleverde volume elektriciteit in de geliberaliseerde markt met 3,5% tijdens dezelfde periode. Voor aardgas steeg het volume in de geliberaliseerde markt met 0,5% voor een totaal geleverd volume dat toenam met 2,2%. Het globale marktaandeel van de nieuwe gasleveranciers (andere dan de historische leveranciers en de intercommunales) op de vrijgemaakte markt steeg van 6,2% in 2005 tot 12,4% in 2006. Men stelt vast dat de nieuwe leveranciers grotere klanten hebben kunnen aantrekken, waarbij het gemiddelde verbruik van de door een nieuwe leverancier gecontracteerde afnemer is toegenomen van 206 MWh/jaar in 2005 tot 337 MWh/jaar in 2006.
Een gelijkaardige evolutie, maar van geringere omvang, wordt vastgesteld op de Brusselse elektriciteitsmarkt: het marktaandeel van de nieuwe leveranciers op de vrijgemaakte elektriciteitsmarkt steeg van 7,9% in 2005 tot 9,5% in 2006. De groep SPE heeft hierin een marktaandeel van bijna 3%.
In 2006 werd een leveringsvergunning voor elektriciteit toegekend aan de vennootschap E.ON Sales & Trading. Twee leveringsvergunningen voor gas werden toegekend, de eerste aan de vennootschap SPE en de tweede aan de vennootschap Lampiris.
- De Waalse distributiemarkt
Ook voor de Waalse aardgasdistributiemarkt was het jaar 2006 een overgangsjaar in afwachting van de laatste fase van de liberalisering. Op 31 december 2006 vertegenwoordigde de captieve markt nog ongeveer 60% van het geleverde volume en meer dan 98% van de aangesloten klanten. Electrabel Customer Solutions, de groep SPE en Distrigaz nemen in totaal 37% van de leveringen voor hun rekening, terwijl de nieuwkomers het saldo van nagenoeg 3% onder elkaar verdelen.
Gaz de France handhaaft zijn leveringen op hetzelfde niveau van 2005. Wingas kent een gevoelige achteruitgang. Nuon, Essent en EDF Belgium vertegenwoordigen elk een eerder marginaal marktaandeel, maar zij boeken aanzienlijke vooruitgang in vergelijking met 2005. In 2006 stelde men een toename vast van het aantal vrijgemaakte klanten dat actief participeert aan de elektriciteitsmarkt, volledig in lijn met de evolutie die al was ingezet in 2005. Hoewel het aantal hoogspanningsklanten (die al in aanmerking kwamen sinds 1 juli 2004) stabiel gebleven is op ongeveer 13500, moet men noteren dat deze onder hen die vrijwillig een leverancier gekozen hebben nu talrijker zijn dan deze die passief gebleven zijn en dus nog steeds bevoorraad worden door de standaard leverancier.
De groei van het aantal vrijgemaakte laagspanningsklanten dat een leverancierskeuze heeft gemaakt was nog meer uitgesproken dan vorig jaar. Dit resulteerde in een verzesvoudiging van hun aantal om uit te komen op nagenoeg 150.000. Deze stijging is vooral toe te schrijven aan de vraag van residentiële afnemers om bevoorraad te worden door een leverancier die groene elektriciteit aanbiedt, en veel minder aan de keuze van in aanmerking komende professionele klanten. Dankzij de overname van City Power slaagt de groep SPE er in de meeste laagspanningsklanten te winnen (+/- 90.000). De sterkste vooruitgang wordt gerealiseerd door Essent die zijn klantenbestand ziet toenemen met een factor groter dan 60 tot ongeveer 38.000. Ondanks deze mooie vooruitgang maakt het aantal vrijgemaakte klanten slechts 10% uit van het totaal aantal eindverbruikers.
De totale hoeveelheid geleverde energie aan de vrijgemaakte klanten is in 2006 met 9% toegenomen tot 16.315 GWh. Zowel Electrabel Customer Solutions als EDF hebben het niveau van hun leveringen zien afvlakken (zowel in marktaandeel als in hoeveelheid geleverde energie), terwijl de groep SPE de grootste stijging gerealiseerd heeft. Hoewel Electrabel zijn marktaandeel zag afnemen, namen diens leveringen in absolute termen toe, vooral op het transmissienet. Alle andere leveranciers samen zagen hun marktaandeel verdubbelen, maar hun aandeel vertegenwoordigt slechts 3,5% van het totaal van de geleverde energie, alle netten samengenomen, wat marginaal is.
- De Vlaamse distributiemarkt
Eind 2006 waren er 17 elektriciteitsleveranciers en 14 aardgasleveranciers actief op de Vlaamse distributiemarkt. Dat zijn er minder dan eind 2005 door het verdwijnen van de vennootschappen Luminus, City Power en ALG Négoce (enkel aardgas). Niet al deze ondernemingen richten zich tot dezelfde doelgroep. Sommige leveranciers zijn geïnteresseerd in de residentiële markt. Andere leveranciers mikken eerder op kleine of grotere bedrijven en/of de overheid. In alle segmenten zijn in principe voldoende leveranciers aanwezig opdat de concurrentie kan spelen. Drieënhalf jaar na de volledige vrijmaking, heeft vier op vijf van de afnemers een contract ondertekend met de leverancier van zijn keuze. Eind 2005 was dit ongeveer 70%. Hoewel het marktaandeel van de standaardleveranciers niet meer eenduidig te bepalen is na de fusie van SPE met Luminus, is de groei van het aantal contracten voornamelijk toe te schrijven aan de voormalige standaardleveranciers die de hen toegewezen afnemers konden overhalen om alsnog een contract te ondertekenen. Net als vorig jaar slaagden de nieuwkomers er in 2006 niet in om hun marktaandeel gevoelig uit te breiden. Iets minder dan 18% van de huishoudelijke elektriciteitsafnemers en 14% van de huishoudelijke aardgasafnemers had eind 2006 nog geen contract ondertekend. Bij de professionele afnemers was dat zowel voor elektriciteit als voor aardgas nog een op drie. Markant is de verdere stijging van het marktaandeel van de netbeheerders in hun rol van sociale leverancier: 2,07% van de huishoudelijke elektriciteitsafnemers en 2,63% van de huishoudelijke aardgasafnemers werd eind 2006 beleverd door hen. Zij bekleden hierdoor een belangrijke plaats op de huishoudelijke energiemarkt. Het merendeel van deze afnemers zijn gezinnen waarvan het leveringscontract werd opgezegd door de commerciële leverancier om reden van wanbetaling of om een andere reden. Toch vallen zij niet uit de boot. De netbeheerder neemt in dat geval de levering van elektriciteit en aardgas over.
De SPE-groep wordt, uitgedrukt in geleverde elektriciteit, de tweede belangrijkste leverancier na de Electrabelgroep. Daarna volgen, net als de voorgaande jaren, Nuon en Essent die beide een lichte winst boekten in 2006. Ook voor aardgas is SPE de nummer twee na Electrabel Customer Solutions/Distrigas. Gaz de France, Nuon en Essent vervolledigen de top vijf.
Terwijl het volume aan geleverde elektriciteit via het distributienet de laatste twee jaar telkens lichtjes toeneemt, zien we voor het transmissienet sinds 2004 jaarlijks een daling. Dit is vooral te verklaren door de indienstname, midden 2005, van de STEG-centrale van Zandvliet Power. Deze centrale levert rechtstreeks (dus niet via het transmissie- of distributienet) elektriciteit aan BASF Antwerpen, een belangrijke stroomverbruiker in de Vlaamse elektriciteitsmarkt die bijgevolg minder elektriciteit van het transmissienet afneemt. Voor aardgas werd zowel op distributienet als op het vervoernet meer geleverd dan in 2005.
Bijlage ook beschikbaar bij dit persbericht op www.pressreleases.be
Voor meer informatie over dit persbericht:
CREG:
Tom Vanden Borre
+32 (0)2.289.76.80
tom.vandenborre@creg.be
VREG:
André Pictoel, Gedelegeerd bestuurder
+32 (0)2.553.13.79
andre.pictoel@vreg.be
CWAPE:
Francis Ghigny, Président
+32 (0)81.33.08.13
cwape@cwape.be
BIM:
Pascal Misselyn
+32 (0)2.775.78.83
pmi@ibgebim.be
URL: (None)
Picture: (None)
Attachments: